پنچر شدن ماشین، یکی از عادی‌ترین مشکلاتی است که رانندگان با آن مواجه می‌شوند. پنچرگیری خودرو به نظر کار سختی می‌آید و به همین دلیل برخی راننده‌ها، خصوصا کسانی که به تازگی گواهینامه گرفته‌‌اند، از آن واهمه دارند. اما تعویض لاستیک پنچر با لاستیک زاپاس کار چندان سختی نیست و تنها کافی است تمامی مراحل را گام به گام انجام دهید.
لوازم مورد نیاز برای پنچرگیری خودرو
یکی از ملزومات مورد نیاز هر خودرو، کامل بودن وسایل گرفتن پنچری ماشین است. لاستیکی پنچر، اتفاق است که از قبل خبر نمی‌دهد و ممکن است ناگهان وسط یک جاده پرت و بدون رفت و آمد شما را گرفتار کند. پس بهتر است همین حالا برای تکمیل وسایل پنچرگیری اقدام کنید.
- پمپ باد تک سیلندر
- آچار چرخ
- سوزن پنچرگیری
- انبردست
- نخ پنچرگیری
- کاتر
- اسپری پنچرگیری
- آچار مخصوص
- جک خودرو
- مثلث هشدار
- پیچ و مهره چرخ
- لاستیک زاپاس
- کیت پنچرگیری
البته ممکن است همه این لوازم برای تعویض لاستیک، مورد استفاده قرار نگیرد اما به هر حال آماده بودن‌شان اهمیت زیادی دارد.
اهمیت لاستیک زاپاس خودرو
لاستیک خودرو، یکی از لوازم مصرفی ماشین است که در صورت ترکیدگی یا پنچری، به راحتی توسط راننده قابل تعویض است. اما تصور کنید در جاده‌ای دورافتاده دچار این مشکل شده‌‌اید و هیچ آپاراتی نزدیک‌تان نیست. اینجاست که اهمیت داشتن لاستیک زاپاس مشخص می‌شود. اگر شما لاستیک دیگری همراه خود نداشته باشید، باید ساعت‌ها منتظر رسیدن یدک کش یا ماشین‌های امدادی بمانید و برای کاری که می‌توانستید در نیم ساعت انجام بدهید، ساعت‌های زیادی زمان بگذارید.
انواع پنچری خودرو
بر اساس نوع لاستیک خودرو، پنچری را دسته‌بندی می‌کنند. سوراخ شدن یا ترکیدگی هر کدام از این لاستیک‌ها، عواقب خاص خودشان را دارند و ممکن است شما را به دردسر بیندازد. به صورت کلی، لاستیک‌ها به دو دسته تیوب‌دار و بدون تیوب (تیوبلس) تقسیم می‌شوند. این لاستیک‌ها در شکل طراحی و عملکرد، کمی با هم تفاوت دارند.
پنچری لاستیک تیوب دار
سوراخ شدگی لاستیک‌های تیوب‌دار، تنها زمانی شما را به دردسر می‌اندازد که تیوب آسیب دیده باشد. باد این تایرها به محض سوراخ شدن تیوب، خالی می‌شود.
توجه کنید که ترمز یا شتاب‌گیری ناگهانی با لاستیک تیوب‌دار سوراخ، به احتمال زیاد منجر به ترکیدگی لاستیک خواهد شد و در آن صورت، باید حتما تایر را کامل عوض کنید.
برای گرفتن پنچری این لاستیک‌ها، باید تیوب آسیب‌دیده حتما از لاستیک خارج و با چسب ویژه یا دستگاه‌های حرارتی موجود در آپاراتی‌ها ترمیم شود.
پنچری لاستیک تیوبلس
لاستیک‌های تیوبلس، دیواره و کف ضخیم‌تری به نسبت دسته دیگر دارد. این ساختار لاستیک، وظیفه دارد هوای درون تایر را حفظ کند. بنابراین این لاستیک‌ها به محض سوراخ شدن، پنچر خواهند شد.
اما یکی از ویژگی‌های مهم لاستیک‌های تیوبلس، امکان پنچرگیری راحت و سریع آن‌ها با کیت‌های پنچرگیری است. این کیت‌ها با قیمت منطقی در بازار موجود هستند.
پنچرگیری خودرو از طریق تعویض لاستیک
اگر ماشین شما ناگهان در میانه رانندگی سنگین شد و کنترلش به هم خورد، ممکن است لاستیک آن پنچر شده باشد. از آنجایی که رانندگی با لاستیک پنچر، خطرات بسیاری را برای سرنشینان در پی دارد و حتی ممکن است منجر به ترکیدگی آن شود، باید در سریع‌ترین زمان ممکن، لاستیک معیوب با یک لاستیک سالم جایگزین شود. به همین دلیل مهم است که همیشه از سلامت لاستیک زاپاس خود اطمینان داشته باشید. اما برای پنچرگیری تایر، کافی است مراحل زیر را به ترتیب انجام دهید.
توقف ماشین در مکان ایمن
به محض اطلاع از پنچر شدن ماشین، باید خودرو را در یک مکان مناسب پارک کنید. معمولا در جاده‌ها و بزرگراه‌ها، در فواصل مشخصی، مکانی برای توقف اضطراری معین شده است. اما اگر لاستیک خودرو شما در خیابان‌های شهر دچار مشکل شد، بهتر است به آرامی ماشین‌تان را به محلی کم تردد برسانید و فلاشر آن را روشن کنید.
کشیدن ترمز دستی
وقتی خودرو خود را پارک و آن را خاموش کردید، حتما ترمز دستی ماشین را بکشید. اگر خودرو شما اتوماتیک است، ترمز دستی برقی را در حالت P قرار دهید.
در صورتی که سرنشینان دیگری هم در ماشین حضور دارند، باید پیاده شوند تا وزن خودرو کاهش یابد و فشار کمتری به جک خودرو وارد شود.
گذاشتن مانع جلو چرخ خودرو
بهتر است زیر یکی از چرخ‌های ماشین، یک تکه سنگ یا آجر قرار دهید تا خودرو ناگهان حرکت نکند. انجام این کار در سراشیبی‌ها الزامی است.
قرار دادن مثلث هشدار
حالا مثلث خطر یا هشدار خود را در فاصله ۱۰ تا ۱۵ متری عقب خودرو قرار دهید تا رانندگان دیگر، از توقف شما آگاه شوند. این کار احتمال بروز تصادف را به شدت کاهش می‌دهد.
قرار دادن جک زیر خودرو
حالا باید لاستیک زاپاس و جک خودرو را از صندوق عقب به کنار آن منتقل کنید. جک را دقیقا زیر قاب بدنه خودرو و نزدیک به تایر پنچر شده قرار دهید.
توجه داشته باشد که جک حتما باید با قاب فلزی ماشین تماس داشته باشد تا از زیر ماشین خارج نشود. برای اطمینان بیشتر، بهتر است از قبل این مورد را در دفترچه راهنمای خودرو بخوانید.
معمولا اطراف گلگیر خودرو، شکاف یا علامتی برای تعیین محل قرارگیری جک تعبیه شده است.
شل کردن پیچ چرخ ماشین
در این مرحله باید از آچار چرخ کمک بگیرید و پیچ‌های چرخ را به صورت ضربدری و خلاف جهت حرکت عقربه‌های ساعت، شل کنید تا لاستیک کمی آزاد شود. اگر در باز کردن پیچ‌ها با مشکل مواجه شدید، می‌توانید از وزن بدن خودتان روی آچار چرخ استفاده کنید.
بالا بردن ماشین به کمک جک
حالا زمان آن است که چرخ پنچر را از جای خود خارج کنید. برای این کار باید از جک که از قبل آن را در محل مناسب قرار دادید، استفاده کنید. اهرم جک را بچرخانید یا آن را پمپ کنید و این کار را آنقدر ادامه دهید تا لاستیک ۳ تا ۵ سانتی‌متر از زمین فاصله بگیرد و بتوانید لاستیک را به سادگی از جای خود خارج کنید.
اگر هنگام جک زدن متوجه حرکت غیر عادی خودرو شدید، جک را پایین بیاورید و محل آن را دوباره تنظیم کنید.
باز کردن پیچ های چرخ
حالا که ماشین آزاد است و پیچ‌ها را هم شل کرده‌اید، زمان آن است که پیچ‌های چرخ را به صورت کامل از چرخ جدا کنید. پیچ‌ها حتما باید در جهت خلاف عقربه‌های ساعت چرخانده شوند.
جدا کردن لاستیک پنچر
جدا کردن لاستیک پنچر در این مرحله، کار چندان مشکلی نیست. اگر لاستیک با وجود باز شدن پیچ‌ها از جای خود خارج نشد، می‌توانید به نصف قسمت داخلی آن ضربه بزنید. بهتر است لاستیک پنچر را زیر ماشین قرار دهید تا در صورت در رفتن جک، خودرو شما صدمه کمتری ببیند.
قرار دادن لاستیک سالم
لاستیک یدکی را روی جای مخصوص چرخ قرار دهید و با احتیاط، پیچ‌ها را سر جای خود قرار داده و کمی با دست بچرخانید. دقت کنید مهره‌ها در مکان صحیح خود قرار گرفته باشند.
بستن پیچ های چرخ
اول پیچ‌ها را با دست سفت کنید و بعد با آچار چرخ و با پیروی از الگوی ستاره (یکی در میان) آن‌ها را محکم کنید. بهتر است تا قبل از اینکه از جای درست لاستیک مطمئن نشده‌اید، پیچ‌ها را کاملا سفت نکنید تا در صورت لزوم، به راحتی باز شوند.
پایین آوردن جک
به آرامی جک خودرو را پایین بیاورید. اگر لاستیک به درستی در جای خود قرار دارد، مهره و پیچ‌ها را کاملا سفت کنید.
جمع کردن جک و لاستیک پنچر
پروسه پنچرگیری لاستیک خودرو در این مرحله به پایان رسیده است. لاستیک پنچر و جک را درون صندوق عقب قرار بدهید و در اولین فرصت، تایر آسیب‌دیده را تعمیر کنید.
پنچرگیری با استفاده از نخ پنچرگیری
نحوه استفاده از نخ پنچرگیری به نوع پنچرشدگی بستگی دارد. اگر نقطه آسیب‌دیده لاستیک، جایی باشد که امکان استفاده از نخ، بدون خارج کردن تایر میسر نباشد، باید چرخ را از ماشین جدا کنید.
در این روش، بعد از خارج کردن لاستیک، باید آن را با دقت بررسی کرده تا در صورت وجود شی نوک تیز، آن را خارج کنید. محل سوراخ‌شدگی را با استفاده از گچ علامت بزنید و با سوهان مخصوص، آنجا را تمیز کنید.
در این مرحله، نخ پنچرگیری را داخل سوراخ فشار داده و ماده پنچرگیری را روی محل آسیب‌دیده قرار دهید و آنقدر فشار دهید تا ماده به خوبی آن را پر کند. بعد از خشک شدن این ماده، قسمت‌های اضافه نخ پنچرگیری را که از لاستیک بیرون آمده، با کاتر ببرید و سطح لاستیک را همسان کنید.
چند دقیقه صبر کنید تا ماده خشک شود و به وسیله یک تیغ کاتر قسمت های اضافه نخ پنچرگیری را که از سطح لاستیک بیرون زده است ببرید تا سطح لاستیک یکسان شود.
لاستیک را به اندازه لازم باد کنید و با استفاده از محلول شامپو و آب از پر شدن محل نشتی لاستیک مطمئن شوید.
حالا می‌توانید مانند تعویض چرخ، لاستیک را در جای خود قرار داده و مراحل بستن چرخ را پی بگیرید.
پنچرگیری خودرو با استفاده از اسپری
اسپری‌های پنچرگیری، معمولا می‌توانند سوراخ‌شدگی‌های لاستیک تا قطر ۵ میلی‌متر را پر کنند. این اسپری‌ها بعد از استفاده، گازی غیر قابل اشتعال از خود آزاد می‌کنند که به سرعت و در چند ثانیه سبب باد شدن لاستیک می‌شود.
روش پنچرگیری با استفاده از اسپری تقریبا مشابه روش استفاده از نخ مخصوص است. با این تفاوت که دیگر نیازی به هم سطح کردن لاستیک بعد از استفاده اسپری وجود ندارد.
پنچرگیری با مایع پنچرگیری
در این روش باید از سوزن والف استفاده کنید. ابتدا با همان روش اصلی، چرخ را از جای خود درآورید و باد آن را با سوزن والف خارج کنید. لاسیتیک باید طوری قرار داشته باشد که این سوزن، نزدیک به زمین باشد.
بطری حاوی مایع پنچرگیری را یک دقیقه تکان دهید و بعد سر بطری را روی والف لاستیک بگذارید و فشار دهید. این‌گونه مایع پنچرگیری به آرامی داخل لاستیک تزریق می‌شود. حالا سوزن را در جای خود ببنید و لاستیک را بچرخانید تا کف لاستیک هم خوب به مایع آغشته شود.
حالا لاستیک را دوباره باد کنید. اگر سوراخ‌شدگی روی لاستیک وجود داشته باشد، این مایع، آن را پر می‌کند.
نویسنده: فاطمه امین الرعایا
