رینگ خودرو نقش مهمی در زیبایی ظاهری و همچنین عملکرد خودرو در مسیر و جاده دارد که در خودروهای شهری، نقش ظاهری و زیبایی آن، بسیار پررنگتر است. امروزه اکثر خودروهای تولیدی در سطح دنیا از رینگهای اسپرت به جای فولادی استفاده میکنند و رینگهای فولادی با قالپاق برای خودروهایی که در پایینترین سطح از امکانات هستند، به کار گرفته میشود. رینگهای آلومینیومی که در بین عموم مردم به نام رینگ اسپرت جا افتاده است، زیبایی ظاهری بیشتری از رینگهای فولادی با قالپاق دارد و در کنار این زیبایی بیشتر و البته محاسن فنی، بدون شک معایبی نیز به همراه خواهد داشت
تجهیز خودروها از نظر ظاهری و فنی به وسایل و قطعات به منظور افزایش عملکرد قسمتهای مختلف خودرو و زیباتر کردن آن، اصطلاحا اسپرت کردن خودرو گفته میشود. در این میان، اولین راه و یکی از کمهزینهترین مراحل، تعویض رینگهای چرخ با انواع اسپرت و آلومینیومی است که ظاهر زیباتری به خودرو میدهد. البته باید بدانیم چیزی که ما به آن رینگ چرخ میگوییم، در واقع با نام فنی ریم Rim شناخته میشود که به خاطر حلقهای بودن آن، در بین عموم رینگ نام گرفته است.
استفاده از رینگ خودرو اسپرت باعث زیباتر شدن ظاهر خودرو میشود؛ اما هر ارتقای فنی در خودرو، دو رو دارد که یکی شامل موارد مثبت ارتقا میشود و دیگری موارد منفی را در بر میگیرد. از این رو، استفاده از رینگهای اسپرت نیز، شامل موارد و نکات مثبت و منفی مختلفی میشود.
رینگ اسپرت چیست؟
رینگ خودرو به دو دسته ساده و اصطلاحا اسپرت تقسیم میشوند که رینگهای ساده همان نمونههای فولادی هستند که روی آنها معمولا قالپاق نصب میشود و رینگهای اسپرت نمونههای آلومینیومی هستند که ظاهر آنها کاملا متفاوت از فولادیهاست. البته باید بدانیم که رینگهای اسپرت از آلیاژها و مواد مختلفی ساخته میشوند؛ اما ارزانترین و رایجترین آنها، رینگهای آلومینیومی است که به خاطر قیمت تمامشده کمتر، ریختهگری راحتتر، تنوع بالاتر و… بسیار بیشتر از دیگر مدلها استفاده میشود.
کاربرد رینگ اسپرت
اصلیترین جنبه رینگ اسپرت، همان زیبایی ظاهری بیشتر خودرو است. رینگ اسپرت به دلیل داشتن طرح و شکل متفاوت از رینگهای فولادی، زیبایی بیشتری به خودرو میدهد. ضمن اینکه رینگهای اسپرت آلومینیومی دارای وزن کمتری هستند که در عملکرد خودرو مثل ترمزگیری، شتاب، هندلینگ و… نیز اثر مثبتی دارند. همچنین چون این رینگها دارای منافذ بیشتری در سطح خود هستند و مثل رینگهای فولادی، سطح تخت و بستهای ندارند، گردش هوا در دو طرف رینگ راحتتر است و در نتیجه خنکشدن سیستم ترمز، سریعتر و راحتتر انجام میشود.
جنس رینگ اسپرت
رینگهای اسپرت از آلیاژهای مختلفی تولید میشوند که رایجترین آنها، آلومینیوم است. البته این رینگها کاملاً از آلومینیوم ساخته نمیشوند و فلزات دیگری مثل منیزیوم، منگنز، نیکل، تیتانیوم نیز برای استحکام بیشتر این رینگها در آلیاژ آنها استفاده میشود. همچنین رینگهای فیبرکربنی که قیمتهای بسیار زیادی نیز دارند، برای خودروهای سوپراسپرت و هایپرکارهای خاصی نیز ساخته میشوند. اما رینگهای اسپرت فولادی نیز طراحی و ساخته میشوند که این کار در قدیم رایجتر بود و امروزه کمتر میتوان رینگهای فولادی اسپرت دید.
اندازه رینگ اسپرت
رینگهای اسپرت در ابعاد و اندازههای مختلفی ساخته میشود تا برای تمام سلیقهها و تمام خودروها در دسترس باشد. اما باید در نظر داشت که به طور استاندارد، نهایتا تا دو سایز بزرگتر از رینگ فابریک خودرو، از رینگهای اسپرت استفاده کنیم. چرا که سیستم تعلیق و فنربندی خودرو برای رینگ و لاستیک تا اندازه مشخصی طراحی میشود و استفاده از رینگ و لاستیکهای بزرگتر و سنگینتر، میتواند کیفیت سواری و ایمنی خودرو را تحت تاثیر قرار دهد. استفاده از رینگهای غیراستاندارد و بسیار متفاوت از رینگ فابریک خودرو در خودروهای پیشرفتهتر حتی میتواند باعث بروز اختلال در قسمتهایی مثل ECU، ترمز ضد قفل ABS، کیلومترشمار خودرو و… شود.
انواع رینگ اسپرت
رینگهای اسپرت در سه نوع فولادی و آلیاژ آلومینیومی و تیتانیومی هستند و رینگهای فیبرکربنی و دیگر آلیاژهای فوقسبک، قیمت بسیار بالایی دارند که باعث میشود تا استفاده از آنها فقط مختص به خودروهای بسیار خاص و گرانقیمت باشد. اما رینگهای آلومینیومی که ترکیبی از فلزاتی مثل آلومینیوم، نیکل، منیزیوم و… هستند، به عنوان رایجترین نوع رینگ اسپرت شناخته میشوند و میتوان آنها را در زیر بسیاری از خودروهای تولیدی در سراسر دنیا مشاهده کرد. این رینگها سبک هستند و از نظر قیمتی تنوع بسیار بالایی دارند که باعث میشود از خودروهای ارزانقیمت اقتصادی تا گرانقیمتترین خودروها از رینگهای اسپرت آلومینیومی استفاده کنند.
رینگ اسپرت فولادی و آلومینیومی
رینگهای اسپرت فولادی، امروزه چندان رایج نیستند؛ اما در قدیم، با تنوعی کم و در بسیاری از خودروها، خصوصا خودروهای شاسی بلند و خودروهای اسپرت استفاده میشدند. این رینگها به نوعی حکم اولین رینگهای اسپرت در دنیای خودروسازی را دارند. البته هنوز هم رینگهای اسپرت فولادی توسط برخی از شرکتها و برای خودروهای کلاسیک و همچنین برخی سلیقههای خاص ساخته میشود.
رینگ اسپرت تیتانیومی
رینگهای اسپرت تیتانیومی بهتازگی رایج شدهاند که از آلیاژ تیتانیوم ساخته میشوند. این رینگها به اندازه رینگهای فولادی استقامت دارند؛ اما وزنشان در حدود نصف آنها است و از همه مهمتر اینکه به شدت در مقابل خوردگی و زنگزدن، مقاوم هستند. اما قیمت این رینگها بالاست و به همین خاطر معمولا در خودروهای اسپرت گرانقیمت و با عملکرد بالا استفاده میشوند. حداقل قیمت رینگهای تیتانیومی در حدود ۱۵۰ دلار برای هر حلقه است.
رینگ اسپرت فیبر کربن
اما رینگهای اسپرت فیبرکربنی که برای خودروهای گرانقیمت و هایپرکارها ساخته میشوند، وزن بسیار کمتری نسبت به رینگهای فلزی دارند و از طرفی، مقاومت بالای آنها باعث میشود تا از این رینگهای برای خودروهای خاصی استفاده شود. این رینگها قیمتی بالاتر از هزار دلار برای هر حلقه دارند که در حدود چندین برابر قیمت یک رینگ تیتانیومی است و همین اختلاف قیمت باعث میشود تا مصرفکنندگان و خودروسازان خاصی به سمت استفاده از این رینگها بروند.
رینگ اسپرت دو سایز
بعض از رینگهای اسپرت دارای دو سایز و اندازه هستند. به این معنی که سایز رینگ چرخ جلو کمی در ارتفاع و پهنا از رینگ چرخ عقب کوچکتر است. این وضعیت را بیشتر در خودروهای اسپرت میتوان دید، اما برخی از خودروهای خیابانی نیز دارای رینگهای دو سایزی هستند. از آنجایی که در خودروهای اسپرت، معمولا محور عقب به عنوان محور محرک است، از رینگ و لاستیک بزرگتری برای این محور استفاده میشود تا چسبندگی بیشتری به مسیر داشته باشد. اما چون این سایز رینگ و لاستیک را به خاطر ابعاد بزرگ نمیتوان در محور جلو استفاده کرد و همچنین چون محور جلو به عنوان فرمانپذیر خودرو است و در محور جلو، قطعات زیادی قرار دارد، در این محور از رینگ و لاستیک کوچکتری نسبت به محور عقب استفاده میشود تا در حین چرخش فرمان، تایر به شاسی خودرو برخورد نکند.
مزایا و معایب رینگ اسپرت
همانطور که گفته شد، هر قطعهای که باعث افزایش کارایی و بهبود عملکرد خودرو شود، میتواند در کنار داشتن یک سری نکات مثبت، یک سری موارد منفی نیز داشته باشد. رینگهای اسپرت نیز همین وضعیت را دارند و دارای مزایا و معایبی هستند.
مزایای رینگ اسپرت
- رینگهای اسپرت وزن کمتری دارند و همین قضیه باعث بهبود شتاب خودرو، سرعت نهایی و بهبود مصرف سوخت میشود.
- رینگهای اسپرت ظاهر زیباتری دارند که باعث زیبایی و جذابیت بیشتر خودرو میشود که میتواند به عنوان یک عامل موثر در زمان فروش ماشین و قیمت ماشین عمل کند.
- رینگهای اسپرت معمولا عرض بیشتری از رینگهای فابریک خودرو دارند که باعث افزایش سطح تماس تایر با مسیر میشود و چسبندگی بیشتر و طول کمتر خط ترمز از نتایج این افزایش سطح تماس است.
- رینگهای اسپرت از این نظر که چسبندگی بهتری به زمین دارند، میتوانند باعث کاهش هرزگردی تایرها و افزایش شتاب خودرو شود.
- هندلینگ خودرو با استفاده از رینگ اسپرت استاندارد افزایش پیدا میکند. چرا که معمولا این رینگها نسبت به رینگ استاندارد ماشین، دارای پهنای بیشتری هستند که چسبندگی بیشتر خودرو را در پی دارد و همچنین برای این رینگها از لاستیکهایی با دیواره کوتاهتر استفاده میشود که همین عامل، حرکات گهوارهای خودرو را در پیچهای مسیر کاهش میدهد.
- تبادل هوا در دو طرف رینگهای اسپرت به خاطر داشتن فضاهای باز در طراحی آنها، بیشتر است که باعث خنکتر شدن قطعات سیستم ترمز و لنت و دیسک ترمز میشود.
معایب رینگ اسپرت
- رینگهای اسپرت رایج که از جنس آلومینیوم هستند، سواری خشکتری به خودرو میدهند. چرا که این رینگها به خاطر خاصیت آلومینیوم، حالت فنری رینگهای فولادی را ندارد و همین عامل باعث خشک شدن سواری خودرو میشود.
- رینگهای اسپرت آلومینیومی به خاطر نداشتن حالت فنری رینگهای فولادی، استهلاک بیشتری برای سیستم تعلیق خودرو دارند.
- رینگهای اسپرت قیمت بیشتری از رینگهای فابریک خودرو دارد که باعث افزایش بهای تولید خودرو و همچنین ایجاد هزینه برای خریدار خواهد شد.
- اگر یک عدد از رینگهای اسپرت دچار صدمه و خسارت شود، پیداکردن نمونه آن در بازار بهسختی خواهد بود و هزینه بیشتری به راننده تحمیل میکند.
- رینگهای اسپرت در برابر ضربات سنگین، مقاومت کمتری از رینگهای فولادی دارند که باعث میشود تا در تصادفات سنگین و حتی حین عبور از دستاندازهای جاده نیز شاهد شکستن آنها باشیم.
- رینگهای فولادی حالت فنری دارند که مانع از شلشدن پیچ چرخ به مرور زمان میشود. اما پیچ چرخ در رینگهای اسپرت آلومینیومی بهمرور باز میشود که میتواند خطرات و خساراتی در پی داشته باشد. از این رو لازم است تا حداقل ماهی یکبار، پیچ چرخها را آچارکشی کنیم.
- امکان ایجاد خطا در کیلومترشمار خودرو، ترمز ABS و حتی ECU ماشین.
- گاهی مجبوریم برای هماهنگی دیگر بخشهای سیستم تعلیق و فنربندی با رینگها، آنها را تعویض کنیم که باعث ایجاد یک هزینه مضاعف خواهد شد.
- رینگهای اسپرت به خاطر داشتن تایرهای پهنتر، میتواند فشار بیشتری به سیستم فرمان خودرو و سیستم تعلیق وارد کند.
- رینگهای اسپرت، حساسیت بیشتری در برابر خط و خش روی سطح دارند که باعث میشود تا نیاز به مراقبت از این رینگها بیشتر باشد.
تاثیر رینگ اسپرت روی عملکرد خودرو
- رینگ خودرو برخلاف تصور بسیاری از افراد، روی عملکرد خودرو اثر محسوسی دارد. رینگ باکیفیت و استاندارد میتواند اثر مثبتی داشته باشد و در مقابل، رینگ بیکیفیت نیز میتواند سواری خودرو و کیفیت رانندگی با آن را تحتالشعاع قرار دهد.
- رینگ اسپرت معمولا دارای ابعاد بزرگتری در ارتفاع و عرض است که باعث میشود تایر بزرگتری نیز برای آن انتخاب کنیم. بزرگتر شدن تایر میتواند در شتابگیری خودرو کمی اثر منفی داشته باشد و در مقابل، مقدار کمی به سرعت نهایی خودرو نیز اضافه کند.
- از طرفی چون تایر پهنتری انتخاب شده است، چسبندگی خودرو به زمین نیز بیشتر خواهد بود که با کمشدن امکان هرزگردی، شتابگیری اولیه خودرو از این ناحیه میتواند بهبود پیدا کند.
- تایر بزرگتر که معمولا با کوتاهتر شدن دیواره تایر همراه است، عملکرد بهتری در عبور از مسیرهای پر پیچوخم خواهد داشت و هندلینگ خودرو را ارتقا میدهد.
- رینگ و تایر بزرگتر اگر وزن بیشتری از رینگ و تایر استاندارد خودرو داشته باشد، میتواند باعث افزایش مصرف سوخت نیز شود و در حالت مقابل آن، یک رینگ سبک میتواند در شتاب و مصرف سوخت نیز اثر مثبتی داشته باشد.
- رینگ اسپرت علاوه بر زیباتر کردن ظاهر خودرو، نقش مثبتی در ترمزگیری و کاهش طول خط ترمز نیز میتواند بازی کند.
تاثیر رینگ اسپرت روی ظاهر خودرو
رینگهای اسپرت چون طراحی متفاوتی دارند، ظاهر زیباتری نسبت به رینگهای فولادی با قالپاق به خودرو میدهند. این رینگها همچنین رنگبندی متنوعتری دارند و همین قضیه در زیباتر شدن ظاهر خودرو اثر آشکاری دارد. همچنین رینگهای اسپرت معمولا سایز بزرگتری از اندازه رینگ استاندارد خودرو دارند و همین قضیه باعث میشود تا فضای بیشتری از محفظه گلگیر را پرکنند و خودرو را زیباتر و اسپرتتر نشان دهند. معمولا تایرهایی که روی رینگهای اسپرت نیز قرار میگیرند، دارای دیواره کوتاهتری هستند که این عامل نیز در بهترشدن نمای خودرو و ظاهر ماشین، اثر مثبتی دارد.
تاثیر رینگ اسپرت روی قیمت خودرو
اگر خودرو از ابتدا دارای رینگهای اسپرت فابریک باشد، باید در زمان فروش ماشین حداقل همان رینگها زیر خودرو موجود باشند. اما تعویض رینگ فابریک به نمونههای بهتر و گرانتر یا تعویض رینگ فولادی با رینگهای اسپرت، میتواند اثر مثبتی در فروش خودرو و قیمت ماشین نیز داشته باشد. هرچه که خودرو ظاهر زیباتری داشته باشد، بدون شک مشتریپسندتر خواهد بود و فروش آن نیز راحتتر است. قیمت خودرو دست دوم به موارد متعددی بستگی دارد که یکی از آنها، لوازم و ادوات همراه خودرو است.
رینگ اسپرت برای چه خودروهایی مناسب است؟
از رینگ اسپرت برای تمام خودروها میتوان استفاده کرد و میبینیم که خودروسازان نیز برای افزایش تنوع محصولات، مدلهای پایه و ارزان تولیدی خود را با رینگهای فولادی عرضه میکنند؛ اما برای نمونههای گرانتر همان خودرو، رینگهای اسپرت و آلومینیومی را نیز در دسترس و سفارش قرار میدهند. ازاینرو میتوان گفت برای هر خودرویی میتوان از رینگهای اسپرت استفاده کرد. به شرطی که استانداردها و موارد ایمنی و فنی این کار نیز مدنظر قرار گیرد.
تعویض رینگ معمولی با رینگ اسپرت
یکی از رایجترین کارهایی که برای زیباتر کردن خودروها انجام میشود، تعویض رینگهای معمولی و فولادی خودرو با نمونه آلومینیومی و اسپرت است. برای این کار باید موارد و نکات فنی را رعایت کرد تا بعدا به مشکلی برخورد نکنیم.
اولین نکته، استفاده از رینگهای استاندارد و باکیفیت است. رینگ آلومینیومی بسیار راحتتر از رینگهای فولادی دچار صدمه میشود و ممکن است در اثر ضربههای نه چندان سخت نیز دچار ترکهای ریز و ناگهان در یک فشار سنگین، شکسته و متلاشی شود که خسارت زیادی به بار خواهد آورد.
برای تعویض رینگ معمولی با رینگ اسپرت، از رینگ بزرگتر استفاده میشود تا ظاهر خودرو نیز زیباتر شود. برای این کار باید بدانیم که حداکثر تا دو سایز بالاتر از رینگهای استاندارد از رینگهای اسپرت استفاده کنیم. یعنی اگر رینگ استاندارد خودرو سایز ۱۴ اینچی است، نهایتا تا سایز ۱۶ اینچی بیندازیم.
همچنین باید پهنای رینگ نیز متناسب با خودرو باشد. چرا که رینگ پهنتر در زمان چرخش فرمان، میتواند باعث برخورد تایر به لبه شاسی شود و آسیبهایی به لاستیک، شاسی و بدنه وارد کند.
ضمن اینکه باید آفست رینگ نیز در نظر گرفته شود. آفست رینگ، همان چیزی است که باعث بیرونزدگی یا فرورفتگی رینگ در محل بستهشدن میشود. اگر آفست رینگ با زیربندی خودرو متناسب نباشد، باعث برخورد رینگ به لبه گلگیرها یا به شاسی و اتصالات چرخها میشود. همچنین باید رینگ اسپرت مدنظر، از نظر تعداد پیچها و اندازه محل پیچها نیز با اتصالات چرخ سازگار باشد.
نکات مهم برای خرید رینگ اسپرت
یکی از فاکتورهای موثر در اندازه رینگ و لاستیک خودرو، طراحی سیستم تعلیق و فنربندی ماشین است که برای بازه مشخصی از رینگ و لاستیک طراحی شده است. به همین دلیل اگر رینگ و لاستیکی که انتخاب میکنیم، خارج از بازه استاندارد توصیهشده توسط خودروساز باشد، میتواند اثر منفی در سواری و هندلینگ خودرو داشته باشد و باعث بروز ایراداتی در کیلومترشمار خودرو، ترمز ABS و ECU خودرو شود. پس میتوان با مراجعه به دفترچه خودرو یا افراد کارشناس، رینگ و لاستیک مناسب و استاندارد برای خودرو تهیه کرد.
همچنین از رینگهای اسپرت که وزن زیادی دارند یا سازنده آنها نام و نشانی ندارد، باید دوری کرد. چرا که این رینگها دارای استانداردهای لازم در ساخت نیستند و میتوانند باعث بروز اتفاقات تلخ و ناگواری در حین حرکت نیز شوند.
فراموش نکنیم که رینگهای اسپرت به خاطر آلیاژ آلومینیوم آنها، نرمی رینگهای فولادی را ندارند و در اثر دریافت ضربههای سنگین، ممکن است تاب بردارند یا حتی دچار ترک و شکستگی نیز شوند. به همین خاطر از این نظر باید بیشتر مراقب این رینگها بود.
نتیجه گیری
اتصال خودرو با زمین از طریق رینگ و لاستیک است که همین قضیه، اهمیت این بخش را در ایمنی خودرو و سرنشینان، هندلینگ و خوش دستی خودرو و کیفیت سواری نشان میدهد.
در انتخاب رینگ و لاستیک اسپرت مناسب برای خودرو باید به درستی و دقت عمل کرد و در این راه از کمک و مشورت افراد خبره بهره گرفت. استفاده از رینگهای غیراستاندارد از نظر ابعاد و اندازه و یا رینگهای ناشناختهای که معلوم نیست با چه دقت و استانداردی ساخته شدهاند، میتواند خطرساز باشد و هم از کیفیت رانندگی و خوش دستی خودرو نیز بهشدت بکاهد.
پس در زمان خرید رینگ اسپرت باید نهایت دقت را داشت و محصولات سازندگان معتبر و برندهای شناخته شده در بازار را خریداری کرد.
سوال های متداول
بهترین رینگ اسپرت از چه مادهای ساخته شده است؟
در حال حاضر بهترین رینگهای اسپرت از جنس فیبرکربن هستند که به خاطر قیمت بسیار بالای آنها، فقط برای موارد خاص و خودروهای بسیار گرانقیمت، طراحی و ساخته میشوند. البته رینگهای خاص و با تعداد اندک که از مواد خاصی مثل سنگهای قیمتی نیز در آنها استفاده میشود هم در دنیای خودرویی میتوان دید که جزو موارد بسیار معدود و خاص هستند.
رینگ اسپرت چه تاثیری روی سرعت خودرو دارد؟
هرچه خودرو سبکتر باشد، میتواند به سرعت و شتاب بیشتری دست پیدا کند. رینگ اسپرت نیز اگر در کنار کیفیت خوب و استاندارد، دارای وزن کمتری از رینگهای فابریک خودرو باشد، میتواند در سرعت نهایی و شتاب خودرو و مصرف سوخت خودرو اثر مثبتی داشته باشد. ضمن اینکه هر وقت رینگ چرخ از نظر سایز و ارتفاع بزرگتر شود، سرعت نهایی نیز میتواند تا حدی افزایش پیدا کند.
رینگ اسپرت چه تاثیری روی فرمانپذیری دارد؟
رینگهای اسپرت پهنای بیشتری از رینگهای استاندارد دارند که باعث چسبندگی بهتر خودرو به زمین میشود. همچنین معمولا از تایرهای با دیواره کوتاهتر برای این رینگها استفاده میشود که همین قضیه باعث کاهش حرکت گهوارهای خودرو در پیچها خواهد شد.
بهترین برند رینگ اسپرت کدام است؟
از معروفترین برندهای سازنده رینگهای اسپرت در دنیا میتوان به شرکتهای معروف و معتبری مثل کونیگ آلمان، BBS ایتالیا، OZ آلمان، Enkei ژاپن، آمریکن ریسینگ آمریکا، وولک ژاپن، ووسن آمریکا، XD Series آمریکا، SSR ژاپن، فورج لاین آمریکا، موتگی ژاپن، TIS Wheels آمریکا و Vogue Tires آمریکا اشاره کرد.
نویسنده: علیرضا داودی