پژو ۴۰۵ یکی از معروف‌ترین خودروهای موجود در ایران است که به پای ثابت و همیشگی تمامی مسیرها، جاده‌ها، کوچه‌ها، شهرها و خیابان‌های کشورمان تبدیل شده است. این اتومبیل فرانسوی که بیش از سی سال است مهمان ما ایرانی‌ها شده و بخش عمده حمل و نقل اشخاص در ایران را به خود اختصاص داده، در واقع سنگ بنای تولیدات ملی شرکت ایران خودرو را تشکیل می‌دهد.
پژو ۴۰۵ که پنجمین مدل از محصولات سری ۴ کمپانی پژو به شمار می‌رود، از سال ۱۹۸۷ میلادی توسط این شرکت خودروساز فرانسوی راهی بازارهای جهانی شد. باید بدانید که ۴۰۵ نه تنها در ایران بلکه در بسیاری از نقاط جهان محبوب و معروف بوده است؛ این محبوبیت به حدی رسید که این اتومبیل موفق شد عنوان خودروی سال اروپا را در سال ۱۹۸۸ با کسب بالاترین میزان رای در تاریخ این فستیوال به خود اختصاص دهد.
تاکنون حدود دو و نیم میلیون از این محصول فرانسوی در سراسر جهان به فروش رسیده که البته مشخص نیست آمار مذکور با احتساب ارقام فروش پژو ۴۰۵ در ایران محاسبه شده یا خیر؛ چراکه سال‌ها پس از توقف ساخت این خودرو در خطوط تولید بین‌المللی، پژو ۴۰۵ همچنان در کشورمان توسط شرکت ایران خودرو به تولید می‌رسد. با این وجود در روزهای اخیر زمزمه‌های به تاریخ سپرده شدن پژو ۴۰۵ جی ال ایکس از سوی مسئولان مربوطه به گوش رسیده است.
پژو ۴۰۵ در جهان
پژو ۴۰۵ به عنوان یک خودرو خانوادگی از سال ۱۹۸۷ توسط شرکت خودروسازی پژو فرانسه وارد بازار شد. طراحی این محصول که در قالب سدان چهار در و استیشن پنج درب راهی میدان شد، توسط شرکت معروف Pininfarina صورت پذیرفته بود. حتی می‌توان شباهت‌های زیادی میان پژو ۴۰۵ و آلفارومئو ۱۶۴ که خودرویی ایتالیایی و طراحی شده توسط پنین فارینا است، مشاهده کرد.
شرکت پنین فارینا طراحی پژو ۴۰۵ به گونه‌ای انجام داد تا از لحاظ آیرودینامیک به ضریب درگ ۰.۲۹ برسد که در نوع خود رقم بسیار مناسبی برآورد می‌شود.
شرکت پژو تولید مدل ۴۰۵ را محدود به فرانسه نکرد و جهت افزایش فروش این محصول در سراسر نقاط جهان تصمیم به تاسیس خطوط مختلف آن در کشورهای گوناگون گرفت؛ از جمله می‌توان به خطوط تولید پژو ۴۰۵ در آرژانتین (۱۹۹۲ تا ۲۰۰۰)، مصر (۲۰۰۶ تاکنون)، اندونزی (۱۹۸۹ تا ۱۹۹۷)، ایران (۱۹۹۲ تاکنون)، مالزی، لهستان (۱۹۹۳ تا ۱۹۹۵)، جمهوری چین (۱۹۸۹ تا ۱۹۹۵)، بریتانیا (۱۹۸۷ تا ۱۹۹۷) و زیمباوه (۱۹۸۷ تا ۲۰۰۲) اشاره کرد.
پیشرانه‌های گوناگونی نیز برای این خودرو در نظر گرفته شده بود. از پیشرانه ۱۳۶۰ سی سی tu3 که در پژو ۲۰۶ نیز حضور دارد گرفته تا موتورهای دو لیتری توربوشارژ و دیزل. قدرت تولیدی توسط این موتورها نیز متفاوت بود؛ به عنوان مثال می‌توان به قوای ۱0۱ اسب بخار و ۱۵۳ نیوتن متری پیشرانه ۱.8 لیتری، موتور ۲ لیتری ۸ سوپاپ با ۱۲۱ اسب بخار و ۱۷۶ نیوتن متر گشتاور، موتور ۱۶ سوپاپ دو لیتری با ۱۶۵ اسب بخار قدرت و ۱۸۳ نیوتن متر گشتاور اشاره کرد. در این بین موتورهای پرخورانی همچون ام آی-16 به واسطه بهره‌گیری از سیستم توربوشارژر قدرت خود را تا ۱۹۶ اسب بخار و ۱۹۶ نیوتن متر افزایش دادند که البته قدرتمندترین نسخه 405 به شمار نمی‌روند.
توانمندترین نسخه پژو ۴۰۵ که در بازارهای جهانی به صورت محدود (۱۰۶۱ دستگاه) عرضه شد، تی- ۱۶ نام دارد. این مدل با ۲۲۰ اسب بخار قدرت و سامانه چهار چرخ محرک قادر بود ظرف مدت تنها ۵.۵ ثانیه از حالت سکون به سرعت ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت دست یابد. بیشینه سرعت این مدل نیز ۲6۰ کیلومتر بر ساعت عنوان شده که برای یک چنین خودرویی بسیار فراتر از انتظار و مهیج به نظر می‌رسد. همچنین یک موتور دیزل ۱۹۰۵ سی سی تنفس طبیعی با قدرت ۶۸ اسب بخار و مدل توربو همین پیشرانه با ۹۰ اسب بخار نیز برای پژو ۴۰۵ در نظر گرفته شده بودند.
جالب است بدانید که پژو ۴۰۵ دوبار در رالی داکار طی سال‌های ۱۹۸۹ و ۱۹۹۰ با رانندگی آری واتانن فنلاندی به قهرمانی دست یافته است. یک بار نیز موفق شد رکورد مسابقات پایکز پیک را به نام خود ثبت کند.
پژو ۴۰۵ در ایران
پژو ۴۰۵ از اواخر دهه شصت میلادی وارد خطوط تولید شرکت ایران خودرو شد و به یکی از اساسی‌ترین و پرفروش‌ترین خودروهای تولید ایران تبدیل شد. اهمیت پژو ۴۰۵ برای صنعت خودروسازی کشور به حدی بود که شرکت ایران خودرو تمامی تولیدات ملی خود را بر اساس پلتفرم این سدان محبوب و البته قدیمی بنیان نهاده است؛ از خودرو ملی سمند گرفته تا انواع دنا، دنا پلاس و… همگی بر اساس پژو ۴۰۵ توسعه یافته‌اند.
در اواخر دهه هفتاد شمسی شرکت ایران خودرو دست به ارائه نسخه فیس لیفت پژو ۴۰۵ با نام پژو پرشیا و یا پارس زد که از قضا محصول جذابی نیز از آب درآمد؛ به نحوی که همچنان یکی از پرفروش‌ترین تولیدات خودرویی ارائه شده به بازار ایران به شمار می‌رود.
پژو ۴۰۵ اس ال ایکس نیز که یک فیس لیفت جزئی از نسخه اصلی شمار می‌رود، به دلیل برخورداری از موتور ۱.۶ لیتری شانزده سوپاپ تیو۵ و برخی امکانات بیشتر، مورد توجه مشتریان این‌گونه از سدان‌های ارزان قیمت قرار گرفته است. در این بین شرکت ایران خودرو که تصمیم به تلفیق کلیه محصولات خود با یکدیگر گرفته بود، بدنه پژو 405 را با پلتفرم پیکان ترکیب کرد و پژو آردی و بعدها روآ را با موتور ۱۶۰۰ و سامانه انتقال قدرت دیفرانسیل عقب روانه بازار کشور کرد.
در طی سال‌های اول تولید ۴۰۵ در ایران، این خودرو عموما با یک پیشرانه ۲ لیتری کاربراتوری روانه بازار می‌شد اما پس از آن شرکت ایران خودرو یک موتور ۱۸۰۰ سی سی انژکتوری ۸ سوپاپ موسوم به xu7/JPL3 را با آن جایگزین کرد. توان خروجی پژو ۴۰۵ با موتور ۱۸۰۰سی سی برابر ۱۰۰ اسب بخار قدرت و ۱۵۳ نیوتن متر گشتاور است که در برخی از مدل‌های سمند ال‌ایکس نیز حضور دارد. شتاب صفر تا صد پژو ۴۰۵ مدل ۱۸۰۰ برابر با حدود ۱۱.۵ تا ۱۲ ثانیه بوده و مصرف سوخت آن در سیکل ترکیبی به رقم ۹ لیتر در ۱۰۰ کیلومتر می‌رسد. از سوی دیگر پیشرانه ۱.۶ لیتری تیوفایو موجود در پژو ۴۰۵ SLX نیز قادر به تولید ۱۰۸ اسب بخار قدرت و ۱۴۲ نیوتن متر گشتاور خواهد بود. یک گیربکس ۵ سرعته دستی موسوم به BE3 قوای حاصل از پیشرانه‌های پژو ۴۰۵ جی ال ایکس و SLX را به سوی چرخ‌های جلو روانه می‌کند.
پژو ۴۰۵ به عنوان یک محصول اقتصادی از آپشن‌های رفاهی ایمنی چندانی برخوردار نبوده اما به هر حال در این بین می‌توان به مواردی همچون: دو عدد کیسه هوا برای مدل‌های جدیدتر، شیشه بالابرهای برقی، سیستم صوتی با ۴ اسپیکر، ایموبلایزر، ریموت کنترل، سیستم ترمز ABS و توزیع الکترونیکی نیروی ترمز EBD اشاره کرد.
در فاصله زمانی سال‌های ۱۳۸۳ تا ۸۶ نیز یک نسخه کم آپشن موسوم به GLI از پژو ۴۰۵ روانه بازار شد که حتی فاقد شیشه بالابرهای برقی بود.
در نهایت، بر اساس اظهارات مدیرعامل گروه خودروسازی ایران خودرو و برخی مسئولان مربوطه، قرار است تولید پژو ۴۰۵ جی ال ایکس همانند پراید از اول تابستان ۹۹ متوقف شود و به نظر می‌رسد این تصمیم کاملا جدی باشد. البته طبق بیانات همین مسئولان تولید نسخه دوگانه سوز این خودرو به منظور رفع نیاز سازمان تاکسیرانی همچنان تداوم خواهد داشت. در این بین از محصولاتی همچون سمند، پژو پارس و رانا به عنوان تولیدات جایگزین پژو ۴۰۵ نام برده می‌شود.
نویسنده: حسین باباپور
به نظر من ۴۰۵ یکی از بهترین ماشینی است که دیدم ۴۰۵ معمولی