کنترل کودکان در خودرو کار چندان ساده‌ای نیست. بچه‌ها گاهی سر خود را از پنجره بیرون می‌برند، گاهی نیز به صندلی خودرو آویزان می‌شوند. نشستن بچه‌ها روی صندلی ماشین و بستن کمربند ایمنی به سختی ممکن است. از همین روی متخصصان صنعت خودرو، اقدام به طراحی و ساخت صندلی مخصوصی برای کودکان کردند که به صندلی اتومبیل ماشن شود، فضای راحت‌تری را برای آن‌ها فراهم کند و ایمنی آن‌ها را تضمین کند.
اهمیت صندلی کودک خودرو
برخی از والدین فکر می‌کنند اگر کودک‌شان را در اتومبیل در آغوش بگیرند، او از آسیب‌های احتمالی در امان خواهد بود. اما تحقیقات نشان داده است در تصادفات جاده‌ای کودکانی که در آغوش بزرگسالان بوده‌اند به راحتی در معرض انواع جراحت‌ها قرار گرفته‌اند.
از سوی دیگر، به گمان برخی افراد، نشستن کودکان در صندلی عقب ماشین، امنیت آن‌ها را در تصادف‌ها تامین می‌کند. اما بر اساس تحقیق‌های انجام‌شده در تست‌های ایمنی خودرو، حتی اگر کودکانی که روی صندلی عقب نشسته‌اند، کمربند ایمنی خودرو را هم ببندند، به دلیل عدم تناسب کمربندها و صندلی خودرو با جثه آن‌ها، در تصادفات آسیب‌های جدی خواهند دید. به همین دلیل استفاده از این صندلی کودک، می‌تواند آنان را از خطر حفظ کند.
انواع صندلی کودک در خودرو
صندلی کودک خودرو بر اساس معیارهای مختلفی مانند طراحی، مدل و حتی سن کودکان دسته‌بندی می‌شود. این صندلی‌ها بر اساس اصلی‌‌ترین دسته‌بندی یعنی طراحی به سه دسته صندلی مخصوص نوزادان، صندلی‌های قابل تبدیل یا تنظیم و صندلی‌های بوستر یا حامی تقسیم می‌شوند.
صندلی مخصوص نوزادان
حتما اسم کریر، یا صندلی قابل حمل نوزادان را شنیده‌اید. این وسیله یکی از لوازم معمول موجود در سیسمونی کودکان است که همراه با کالسکه خریداری می‌شود. کریرها فقط رو به قسمت تکیه‌گاه به صندلی ماشین متصل می‌شوند و یکی از امن‌ترین وسایل جابه‌جایی کودکان کمتر از ۱۰ کیلوگرم هستند.
صندلی کودک قابل تبدیل و تنظیم
این صندلی قابل تبدیل، هم برای نوزادان مناسب است و هم برای کودکان کمی بزرگ‌تر. کودکان زیر ۱۸ کیلوگرم می‌توانند از این صندلی‌ها در حالتی که رو به عقب نصب شده، استفاده کنند. این صندلی اگر رو به جلو نصب شود، برای کودکان زیر ۳۱ کیلوگرم، مناسب خواهد بود.
این نوع صندلی در ماشین ثابت می‌شود و شما نمی‌توانید آن‌ها را جابه‌جا کنید.
صندلی بوستر یا حامی
صندلی‌های بوستر، مخصوص کودکانی است که حداقل ۴ ساله‌اند و وزن آن‌ها کمتر از ۱۸ کیلوگرم نیست. به دلیل طراحی این صندلی، کودکان مجبورند به حالت درست به آن تکیه دهند و از کمربند ایمنی خودرو هم استفاده کنند. از این صندلی‌ها تا ۱۲ سالگی و زمانی که قد کودکان به ۱۵۰ سانتی‌متر برسد، مورد استفاده می‌شود.
دسته بندی صندلی کودک بر اساس سن
گرچه متداول‌ترین دسته‌بندی صندلی کودک خودرو بر اساس طراحی آن است، اما دسته‌بندی بر اساس سن، انتخاب را برای شما راحت‌تر می‌کند.
- گروه صفر و مثبت صفر: مناسب کودکان زیر ۱۰ کیلوگرم
- گروه یک: مناسب کودکان ۹ تا ۱۸ کیلوگرم (کودکان ۹ ماه تا ۴ سال)
- گروه دو: مناسب کودکان ۱۵ تا ۲۵ کیلوگرم
- گروه سه: مناسب کودکان ۲۵ تا ۳۶ کیلوگرم
ویژگی صندلی کودک خودرو
صندلی کودک، همانطور که پیشتر اشاره کردیم، ضامن امنیت کودکان در خودرو است. اما انتخاب یک صندلی مناسب برای حفظ امنیت آن‌ها، نیازمند توجه به نکات مهمی است که باید هنگام خرید به آن‌ها را در نظر بگیرید.
نحوه استفاده ساده
بهتر است صندلی مورد نظر، نحوه نصب و باز کردن ساده‌ای داشته باشد، چون احتمالا هر چند وقت یکبار لازم باشد آن را تمیز کنید.
داشتن کمربند ۵ بند
صندلی کودک خودرو ۵ بند، می‌تواند به صورت کامل، کودک شما را امن نگه دارد. دو بند از این ۵ بند، روی شانه کودک، دو بند کنار پاها و یک بند بین پای کودک قرار می‌گیرد و به خوبی از او محافظت می‌کند. دقت داشته باشید که جنس این بندها نرم باشد تا کودک شما در اثر فشار آن‌ها اذیت نشود. همچنین قفل آن برای شما به راحتی باز و بسته شده و توسط کودک باز نشود.
اندازه صندلی
صندلی کودک را بر اساس فضای خودرو خود انتخاب کنید تا مجبور نباشید صندلی‌های جلوی خودرو را به خاطر آن جابه‌جا کنید. همچنین صندلی کودک کوچک نسبت به اندازه صندلی اصلی خودرو ممکن است هنگام خطر، کودک شما را در معرض آسیب قرار دهد.
ایمنی مناسب و کافی
بهتر است برای کودک خود، صندلی انتخاب کنید که وسایل جانبی محافظت‌کننده مثل فوم‌های جذب‌کننده انرژی داشته باشد. پدهای راحت و داشتن بخش محافظ سر، به جز ایجاد امنیت بالا، فضای راحت‌تری را برای نشستن کودک شما فراهم می‌کند.
داشتن سیستم ایزوفیکس
صندلی‌های مجهز به سیستم ایزوفیکس، قلاب‌هایی را در اختیار شما قرار می‌دهند تا بتوانید صندلی کودک خود را به راحتی و در محل مناسب روی صندلی عقب خودرو سوار کنید تا سرجای خود ثابت بماند.
داشتن قابلیت شست و شو
از آنجا که نمی‌توان کودکان کم سن و سال را وادار کرد تا نظافت را به صورت کامل رعایت کنند، امکان کثیف شدن صندلی کودک بسیار بالا است. بنابراین بهتر است صندلی را خریداری کنید که دارای روکش صندلی جداشونده و قابل شست‌وشو باشد.
سلامت فیزیکی
دقت کنید قطعات مهم صندلی کودک‌تان سالم باشد و هنوز تاریخ انقضا داشته باشد. در صورت قدیمی بودن صندلی، ممکن است پلاستیک‌های آن، شکننده شوند و با ضربه از بین بروند. فرامش نکنید که صندلی نباید دارای شکستگی یا ترک باشد.
ایزوفیکس چیست؟
ایزوفیکس، راهی برای محکم و ثابت کردن صندلی کودک خودرو به صندلی ماشین است. این سیستم بیشتر مربوط به صندلی‌های دسته صفر، مثبت صفر و یک است و به جای ثابت کردن صندلی با کمرند خودرو مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در سیستم ایزوفیکس (که توسط کارخانه روی خودرو نصب شده)، صندلی کودک با دو قلاب فلزی به صندلی خودرو متصل می‌شود. این قلاب‌ها روی شاسی ماشین نصب می‌شوند.
نحوه استفاده از صندلی کودک در خودرو
در سال ۲۰۱۱ دستور‌العملی برای استفاده استاندارد از صندلی کودک در خودرو، تهیه و تدوین شد که در سال ۲۰۱۷ دوباره مورد بازبینی قرار گرفت. بنابر این دستور‌العمل، صندلی نوزادان و کودکان زیر ۲ سال به علت داشتن عضلات ضعیف، فقط باید در حالت رو به عقب مورد استفاده قرار بگیرد.
کودکان ۲ تا ۴ سال، می‌توانند در صندلی‌هایی که رو به جلو نصب شدهاند بنشینند، البته به شرط آنکه بندهای مهار صندلی، بسته شده باشد.
کودکان ۴ تا ۱۱ سال که قد آن‌ها کمتر از ۱۵۰ سانتی‌متر باشد، حتما باید از صندلی‌های بوستر استفاده کنند.
الزام استفاده از صندلی کودک در کشورها
استفاده از صندلی کودک در بسیاری از کشورهای جهان اجباری است. در برخی کشورها، این الزام تنها شامل نوزادان و شیرخواران می‌شود اما برخی کشورها استفاده از این صندلی‌ها را برای گروه سنی زیر ۱۲ سال الزامی می‌دانند.
در انگلستان و پرتغال، کودکان زیر ۱۲ سال که قدی کمتر از ۱۳۵ سانتی‌متر داشته باشند، باید از صندلی مخصوص کودکان استفاده کنند.
قوانین کشور آلمان، استفاده از صندلی کودک برای جابه‌جایی کودکان زیر ۱۲ سال و با قد کوتاه‌تر از ۱۵۰ سانتی‌متر را الزامی اعلام کرده است. این قانون شامل حال تاکسی‌ها نیز می‌شود.
در ایتالیا سن به عنوان ملاک استفاده از صندلی کودک در نظر گرفته نشده و تمام کودکان با قدکوتاه‌تر از ۱۵۰ سانتی‌متر باید از این نوع صندلی‌ها استفاده کنند.
قانون استفاده از صندلی کودک در کانادا و ایالات متحده از یک ایالت به ایالت دیگر متفاوت است اما به طور کل استفاده از این محصول بنابر قد، وزن و سن کودک الزامی است.
در ژاپن استفاده از صندلی کودک برای کودکان زیر ۶ سال در خودرو اجباری است. همچنین توصیه می‌شود، کودکان کمتر از ۳۶ کیلوگرم یا ۱۲ سال از صندلی کودک مناسب استفاده کنند، اما اجباری در این زمینه وجود ندارد.
در ایرلند نه تنها استفاده از صندلی کودک برای تمامی کودکان کوتاه‌تر از ۱۵۰ سانتی‌متر و کمتر از ۳۶ کیلوگرم اجباری است، بلکه استفاده از آن‌ها و قرار دادن آن روی صندلی جلوی خودرو نیز غیرقانونی بوده و جریمه در پی دارد.
به طور کلی استفاده از این نوع صندلی در کشورهایی مانند انگلستان، پرتغال، ایرلند، فرانسه، اسپانیا، آلمان، ایتالیا، هلند، دانمارک، کرواسی، آلبانی، اتریش، یونان، نروژ، ترکیه، کانادا، آمریکا، کشورهای حوزه کارائیب، استرالیا، نیوزیلند، آفریقای جنوبی، مراکش، مصر، هند، ژاپن، امارات متحده عربی و بسیاری دیگر از کشورها اجباری بوده و استفاده نکردن از آن جریمه و برخورد قانونی را به دنبال خواهد داشت.
الزام استفاده صندلی کودک در ایران
در کشور ما نیز چند سال است که استفاده از صندلی کودک در خودروها اجباری شده اما متاسفانه اجرایی شدن کامل این قانون چندان جدی گرفته نمی‌شود. طبق آمار منتشر شده حدود ۸ درصد از کشته‌شدگان تصادفات رانندگی در کشور ما کودکان هستند که به‌طور قطع استفاده از صندلی کودک این میزان را به طور قابل‌توجهی کاهش خواهد داد.
بر اساس قانون تصویب شده در دوره دهم مجلس شورای اسلامی برای جابه‌جایی کودکانی با وزنی کمتر از ۳۶ کیلوگرم و یا قد کوتاه‌تر از ۱۵۰ سانتی‌متر باید از صندلی کودک استفاده کرد. در غیر این‌صورت هنگام وقوع حادثه، با صاحب خودرو برخورد خواهد شد.
نویسنده: فاطمه امین الرعایا
