رانندگی در شهرهای شلوغ کار چندان ساده‌ای نیست. رانندگی عجیب و غریب برخی رانندگان و عدم رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی، امکان وقوع تصادفات را بالا می‌برد. بنابراین احتمال آسیب به بدنه خودرو چندان هم کم نیست.

ممکن است در اثر تصادف، بخشی از بدنه یا سپر اتومبیل  شما دچار ناهمواری (تو رفتگی یا برآمدگی) شود. در این مواقع برای بازگرداندن آن به حالت اولیه باید به یک صافکار مراجعه کنید. برخی، صافکاری را یک هنر می‌دانند چرا که بازگرداندن بدنه ماشین به حالت کارخانه کار ساده‌ای نیست و احتیاج به مهارت و حوصله بالایی دارد.

صافکاری خودرو چیست؟

صافکاری، مجموعه‌ای از اقدامات است که فرد صافکار برای بازسازی قسمت‌های آسیب‌دیده بنده انجام می‌دهد. میزان صافکاری به خسارت واردشده بستگی دارد و ممکن است نیازمند اقدامات مختلفی مثل چکش‌کاری بدنه، سمباده و حتی رنگ و نقاشی بدنه شود.

چه زمانی خودرو نیاز به صافکاری دارد؟

اگر اتومبیل شما به خودرو یا هر مانع دیگری برخورد کند؛ امکان صدمه دیدن به بدنه آن وجود دارد. این آسیب می‌تواند، شدید یا ضعیف باشد و در نتیجه، قسمتی از بدنه دچار فرورفتگی یا برآمدگی شود؛ حتی رنگ آن از دست برود. در این شرایط برای برگرداندن بدنه به حالت اولیه، شما باید به یک صافکار ماشین ماهر مراجعه کنید.

انواع آسیب بدنه خودرو

چگونگی آسیب خودرو در هنگام تصادفات، به شدت برخورد خودرو به مانع بستگی دارد. بر اساس میزان آسیب به بدنه ماشین، نحوه صافکاری و تعمیر آن نیز متفاوت است. در آسیب‌های سطحی، بدنه اتومبیل تنها دچار خراشیدگی یا ناهمواری جزئی می‌شود. در این حالت، آسیب وارد شده با پولیش یا صافکاری بدون رنگ به سادگی برطرف خواهد شد.

اگر خودرو در تصادف، صدمه جدی ببیند و آسیب آن عمقی باشد، دیگر صافکاری بدون رنگ امکان‌پذیر نیست و به اصطلاح، باید بدنه ماشین چکش‌کاری شود.

انواع صافکاری

فردی که صافکاری خودرو را انجام می‌‌دهد، با توجه به نوع، شدت ضربه و میزان آسیبی که به بدنه خودرو وارد شده است، تصمیم می‌گیرد از چه روشی برای ترمیم آن استفاده کند. به صورت کلی، صافکاری خودرو به دو روش صافکاری بی‌رنگ و صافکاری با رنگ تقسیم می‌شود. در گذشته، صافکاری تنها با ابزارهای دستی انجام می‌شد اما امروزه با پیشرفت و توسعه ابزارهای گوناگون، روش‌های جدیدتری هم مورد استفاده صافکارها قرار می‌گیرد.

صافکاری بدون رنگ

همانطور که اشاره شد، گاهی ممکن است شدت صدمه به خودرو چندان بالا نباشد و بدنه ماشین دچار رنگ‌پریدگی نشده باشد. در این شرایط، بدون نیاز به ترمیم رنگ خودرو، با ابزارها و روش‌هایی بدنه اتومبیل به حالت اولیه باز می‌گردد.

صافکاری با لیزر: صافکاری با لیزر یکی از روش‌های صافکاری بدون رنگ است. در این روش، صافکار با استفاده از لیزر و بهره‌گیری از علم نورشناسی، سطوح خارجی خودرو را ترمیم می‌کند و تقریبا ردی از آسیب روی بدنه خودرو باقی نمی‌ماند.

صافکاری با دستگاه مغناطیسی: دستگاه مغناطیسی با کمک گرفتن از سیستم امواج الکتریکی، مولکول‌های فولاد بدنه خودرو را به جنبش وادار می‌کند و به این ترتیب فرورفتگی‌های آن را از بین می‌برد. صافکاری با دستگاه مکش: با استفاده از دستگاه ساکشن، قسمت‌های فرو رفته خودرو به حالت اولیه باز می‌گردد. این روش برای ضربه‌های شدید مناسب نیست.

صافکاری PDR: فرد متخصص با استفاده از گیره و میله‌های PDR فولادی، فرورفتگی‌ها را اصلاح می‌کند. این روش حتی برای فرورفتگی‌های ایجاد شده توسط سنگ‌ریزه‌ها هم قابل استفاده است.

صافکاری با رنگ

گاهی ممکن است، تصادفات به حدی شدید باشد که امکان صافکاری بدون رنگ میسر نباشد. در چنین حالتی صافکار مجبور است از روش‌های دیگری استفاده کند. صافکاری بدون تراش رنگ: در این روش بدون آن‌که رنگ خودرو تراشیده شود، با کمک کمی بتونه، بدنه خودرو ترمیم می‌شود.

صافکاری با تراش کامل رنگ: اگر شدت حادثه بالا باشد، صافکار مجبور است رنگ قسمت آسیب‌دیده را به طور کامل بتراشد و با کمک بتونه آن را ترمیم کرده و دوباره رنگ‌گذاری کند.

صافکاری با روش بادگیری: اگر شدت ضربه در تصادف به نحوی باشد که حتی بعد از صافکاری، بدنه خودرو به حالت اول برنگردد، صافکار باید از بادگیری قطعه استفاده کند و با روش‌های مختلف مانند گرم کردن ورق بدنه با کاربیت، ضربه زدن و… قسمت آسیب‌دیده بدنه را به حالت اول بازگرداند.

توجه کنید به هر حال هر گونه رنگ‌شدکی خودرو در اتاق رنگ خودرو مشخص خواهد بود.

ابزارهای صافکاری خودرو

• مشتی و قالب تنه (صافکاری بدون رنگ)
• میله‌های صافکاری (صافکاری بدون رنگ)
• تگرگ‌کش چسبی (صافکاری بدون رنگ)
• ابزار چوبی (صافکاری بدون رنگ)
• دستگاه مغناطیسی (صافکاری بدون رنگ)
• دستگاه هاتباکس (صافکاری بدون رنگ)
• شاسی‌کش (صافکاری با رنگ)
• سمباده (صافکاری با رنگ)
• دستگاه جوش (صافکاری با رنگ)
• وسایل بتونه کاری (صافکاری با رنگ)
• ابزار بتونه‌کاری (صافکاری با رنگ)
• پمپ رنگ (صافکاری با رنگ)
• پولیش (صافکاری با رنگ)
• خشک‌کن رنگ موضعی (صافکاری با رنگ)

نحوه تشخیص صافکاری خودرو

اگر صافکاری ماشین با مهارت بالا انجام شده باشد، تشخیص آن به سختی ممکن است. اما اگر خودرو هنگام صافکاری، رنگ شده باشد، راحت‌تر می‌توان آن را تشخیص داد. برای این کار روش‌های مختلفی وجود دارد.

• تشخیص رنگ‌ شدگی خودرو با چشم
• لمس بدنه
• استفاده از آهنربا
• استفاده از دستگاه‌های دیجیتال

نکات ضروری صافکاری خودرو

• تعمیرکار باید پیش از شروع کار، تمام مراحل را با جزئیات و قیمت به شما اعلام کند.
• تمام قطعات اضافی روی بدنه (مانند دستگیره در) باید پیش از شروع کار از آن جدا شود.
• سطح بدنه خودرو هنگام صافکاری باید مدام زیر نور خورشید قرار گیرد. نور خورشید توسط بدنه، جذب می‌شود و کمک بسیار خوبی برای تعمیرکار است.
• تا جایی که شرایط اجازه می‌دهد، نباید قطعه‌ای از بدنه تعویض شود. هیچ محصولی در بازار به اندازه قطعات موجود در کارخانه کیفیت ندارند.
• به قرینه‌سازی قطعات جفت (مثل درها) بسیار توجه شود تا پس از چکش زدن، دقیقا هم‌تراز هم باشند.
• اگر پس از صافکاری، نیاز به رنگ بود، باید از بتونه نازک استفاده شود. بتونه ضخیم به مرور زمان دچار ترک‌خوردگی می‌شود.
• دقیقا از کد رنگ بدنه که توسط خودروسازی مشخص شده، استفاده شود.
• بین بخش‌ نقاشی شده و نشده، نباید هیچ مرزی (حتی جزئی) وجود داشته باشد.
• پس از صافکاری کمی با ماشین رانندگی کنید. اتومبیل نباید هیچ‌گونه لرزشی داشته باشد یا صدایی از آن شنیده شود.

اصطلاحات صافکاری خودرو

• شاسی‌کشی: اگر ضربه وارد شده به بدنه‌ خودرو به قدری شدید باشد که ستون‌های اصلی بدنه جا‌به‌جا شده باشد باید شاسی‌کشی انجام شود. شاسی‌کشی برگرداندن شاسی خودرو به محل اولیه است. شاسی‌کشی با جرثقیل یا جک انجام می‌شود.
• دستگاه مکش: این دستگاه با مکش، قسمت‌های فرو رفته را بیرون می‌کشد و بیشتر برای خودروهایی که طراحی منحنی دارند به کار می‌رود. اگر مکش قسمت آسیب‌دیده به صورت حرفه‌ای انجام نشود ممکن است سبب ریختن رنگ قسمت تو رفته شود.
• رنگ کوره‌ای: رنگ کوره‌ای در اتاق‌هایی که مجهز به سیستم پخت رنگ هستند، انجام می‌شود. امکان این نوع رنگ‌کاری تقریبا فقط در کارخانه‌های خودروسازی وجود دارد چراکه هزینه آن برای صافکار‌ها بسیار بالا است و امکان فراهم آوردن اتاق رنگ وجود ندارد. صافکار‌ها برای سریع‌تر خشک شدن رنگ از اشعه UV استفاده می‌کنند. در صورتی که رنگ کوره‌ای در مجاورت تینر قرار بگیرد حل نمی‌شود اما رنگی که در صافکاری‌ها زده می‌شود ممکن است در تماس با تینر حل شود و به اصطلاح، رنگ بلند شود.
• پولیش ماشین: بدنه خودرو چندین لایه (معمولا ۸ تا ۱۰ لایه) رنگ دارد. این لایه‌ها روی هم قرار می‌گیرند و بدنه خودرو را پوشش می‌دهند. هنگام پولیش کردن خودرو، یک لایه از رنگ را برمی‌دارند. در نتیجه رنگ خودرو براق‌تر به نظر می‌رسد. پولیش کردن چندباره خودرو به رنگ اتومبیل آسیب می‌زند.
• واکس پولیش: واکس پولیش، لایه رنگ را بر نمی‌دارد و تنها رنگ ماشین را براق می‌کند. از واکس پولیش برای زیباتر نشان دادن خودرو استفاده می‌شود.
• بادگیری: اگر ضربه وارد شده به خودرو در حدی باشد که با صافکاری به حالت قبل برنگردد، صافکار اقدام به بادگیری می‌کند.

سخن پایانی

گرچه امروزه روش‌ها و ابزارهای نوینی برای ترمیم آسیب‌دیدگی بدنه خودرو مورد استفاده قرار می‌گیرد اما همیشه پیشگیری بهتر از درمان است! به هر حال، صافکاری و رنگ ماشین، قیمت ماشین را کاهش می‌دهد. بنابراین هیچ اقدامی بیش از رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی و رانندگی ایمن، سلامت خودرو شما را تضمین نخواهد کرد.

نویسنده: فاطمه امین الرعایا

صافکاری خودرو، مهارتی در جهت تعمیر بدنه ماشین است که هر تعمیرکاری، توانایی انجام آن را به نحو احسنت ندارد. اگر بخشی از بدنه اتومبیل در اثر تصادف یا هرگونه سانحه‌ای، دچار ناهمواری (تو رفتگی یا برآمدگی) شود؛ شما برای برگرداندن آن به حالت اولیه، باید از یک شخص متخصص کمک بگیرید. صافکاری ماشین در دو حالت کلی بدون رنگ یا با رنگ (در صورتی که آسیب جدی دیده باشد) انجام می‌شود. به عبارتی می‌توان گفت که این امر بیشتر از اینکه، کار مکانیکی باشد؛ یک هنر وابسته به دقت بالا است.

در ادامه از نکات مهمی برای شما می‌گوییم که به عنوان صاحب خودرو، باید به آن‌ها دقت کرده تا هنگام نیاز به صافکاری ماشین خود، هوشیارتر عمل کنید. رعایت این نکته‌ها به شما کمک می‌کند تا آسیب‌های وارده به بدنه وسیله نقلیه‌تان را به حداقل ممکن برسانید.

چه زمانی ما نیاز به صافکاری خودرو داریم؟

اگر اتومبیل شما به خودرو یا هر مانع دیگری برخورد کند؛ امکان صدمه دیدن به بدنه آن وجود دارد. این آسیب می‌تواند، شدید یا ضعیف باشد و در نتیجه، قسمتی از بدنه دچار فرورفتگی یا برآمدگی شود؛ حتی رنگ آن از دست برود. در این شرایط برای برگرداندن بدنه به حالت اولیه، شما باید به یک صافکار ماشین ماهر مراجعه کنید.

جهت تعمیر قسمت صدمه دیده بدنه اتومبیل، دو حالت کلی وجود دارد:

· آسیب سطحی:

اگر صدمه‌ای که به خودرو وارد می‌شود، منجر به خراشیدگی یا ناهمواری جزئی در سطح بدنه شود؛ به راحتی با روش‌هایی مانند پولیش یا صافکاری بدون رنگ، قابل رفع است.

· آسیب عمقی:

در صورتی که اتومبیل، صدمه جدی دیده باشد؛ تنها راه، صافکاری ماشین و به اصلاح چکش زدن آن است که در بیشتر مواقع بدون رنگ، امکان‌پذیر نیست.

بحث اصلی ما در این مقاله، مورد دوم یعنی آسیب عمقی خودرو است که برای رفع آن باید به تعمیرگاه مراجعه کنید.

اهمیت رعایت نکات ضروری در فرایند صافکاری ماشین

اگر بخواهیم نکات مهم این نوع تعمیر را در دو دسته‌بندی کلی قرار دهیم؛ باید آن را به دو بخش «تجهیزات صافکاری» و «مهارت صافکار» تقسیم‌بندی کنیم. در خصوص تجهیزات، باید بگوییم که یک تعمیر خوب، بدون وجود ابزارها و وسایل به روز و با کیفیت امکان‌پذیر نیست. در مقابل مهارت شخص تعمیرکار دارای اهمیت بیشتری بوده که در ادامه، توضیح کاملی را درباره آن خواهیم داشت.

ویژگی‌های صافکار متبحر

• تعمیرکار تمام مراحل را با جزئیات و قیمت، پیش از شروع کار اعلام کند.
• باید پیش از شروع کار، تمام قطعات اضافی روی بدنه (دستگیره در) از آن جدا شود تا بخش مورد نظر جهت صافکاری ماشین به راحتی در دسترس شخص باشد.
• شخص فرایند تعمیر را با دقت، صبر و حوصله کافی انجام دهد و تحت فشار، اقدام به صافکاری خودرو نکند.
• در صورت امکان برای صاف‌کردن هر بخشی، چکش خود را از داخل بدنه به سمت بیرون بزند و دقت کافی در شدت ضربه‌هایی که وارد می‌کند، داشته باشد.
• گرما و حرارت به بخش آسیب‌دیده کمک می‌کند که راحت‌تر تغییر شکل دهد. صافکار باید در میزان گرمایی که به بدنه ماشین می‌دهد؛ وسواس به خرج داده تا گرمای زیاد، موجب آسیب‌های جدیدتری نشود.
• سطح بدنه خودرو حین صافکاری باید مرتبا تحت تاثیر نور خورشید قرار گیرد؛ زیرا این نور توسط بدنه، جذب می‌شود و کمک بسیار خوبی برای تعمیرکار است.
• تا جایی که شرایط اجازه می‌دهد، نباید قطعه‌ای از بدنه تعویض شود؛ زیرا هیچ محصولی در بازار به اندازه قطعات موجود در کارخانه کیفیت ندارند. همچنین تعویض هر بخشی از بدنه خودرو، هزینه بسیاری را هم برای شما خواهد داشت.
• به قرینه‌سازی قطعات جفت (مثل درها) بسیار توجه شود تا پس از چکش‌زدن، دقیقا هم‌تراز هم باشند.
• اگر پس از صافکاری، نیاز به رنگ بود؛ باید از بتونه نازک استفاده شود. بتونه ضخیم به مرور زمان دچار ترک‌خوردگی می‌شود.
• صافکار در صورت امکان، تضمین کند که مراحل کار، بدون رنگ انجام می‌شود.
• دقیقا از کد رنگ بدنه که توسط خودروسازی مشخص شده، استفاده شود. البته کیفیت هم در این میان اهمیت دارد؛ زیرا رنگ کیفیت پایین به مرور زمان و در اثر تابش نور خورشید، خاصیت اولیه خود را از دست می‌دهد.
• بین بخش‌ نقاشی شده و نشده، نباید هیچ مرزی (حتی جزئی) وجود داشته باشد.
• پس از اتمام کار، تمام قطعات خودرو باید به درستی بسته شوند و هیچ پیچی، جا نماند.
• پس از صافکاری کمی با ماشین رانندگی کنید؛ اتومبیل نباید دچار هیچ‌گونه لرزشی شده یا صدایی از آن شنیده شود.
• یک صافکار ماهر باید در نگهداری تجهیزات خود، مراقبت‌های لازم را انجام داده و نظافت را مخصوصا در مواقع نقاشی رعایت کند. زیرا کوچک‌ترین آلودگی موجود در رنگ باعث خراب شدن نقاشی خودرو می‌شود.

اگر صافکار ماهری را می‌شناسید که از او کمک بگیرید؛ اما در غیر این‌صورت، بهتر است که از چند نفر مشاوره بگیرید. در نظر داشته باشید که تعمیرکار خوب، شخصی است که به صورت منطقی، کارشناسی خودرو را انجام داده و اظهار نظر کند. به طور مثال برای خودرویی که، آسیب‌های جدی دیده است؛ ادعای صافکاری آن بدون رنگ، کاملا غیر منطقی بوده و نباید به او اعتماد کرد.

در صورتی که صافکاری ماشین با رنگ انجام شود؛ اتومبیل به میزان آسیب‌دیدگی و رنگ‌شدگی، دچار افت قیمت می‌شود. بنابراین باید در انتخاب تعمیرکار خودرو، بسیار دقت کنید و وسیله نقلیه خود را به هر شخصی نسپارید؛ زیرا ممکن است که علاوه بر صرف هزینه‌های زیاد، همچنان ظاهر خودرو شما مناسب نباشد.

نویسنده: شیوا فاضلی