فهرست مطالب
وقتی صحبت از خرید یا فروش خودرو می‌شود، خیلی‌ها تصور می‌کنند تعویض پلاک و فک پلاک یک معنی دارند یا این دو مرحله را با هم اشتباه می‌گیرند. اما واقعیت این است که این دو، نه تنها فرق دارند، بلکه اگر تفاوتشان را ندانید، ممکن است در روند خرید و فروش خودرو به دردسر بیفتید یا وقت و هزینه‌تان هدر برود. مخصوصاً اگر تازه می‌خواهید ماشین بخرید یا خودرویی را واگذار کنید، بهتر است دقیق بدانید فک پلاک چیست، تعویض پلاک چه فرقی با آن دارد و در هر مرحله چه کاری باید انجام دهید. در این مطلب به زبان ساده تفاوت این دو را توضیح می‌دهیم تا با خیال راحت و بدون سردرگمی مراحل قانونی خرید و فروش خودرو را طی کنید.
تعویض پلاک چیست؟ آشنایی با آخرین مرحله معامله خودرو
تعویض پلاک، آخرین و مهم‌ترین مرحله از فرآیند قانونی نقل و انتقال خودرو است. در این مرحله، پلاک قبلی خودرو از مالک پیشین فک شده و پلاک جدید به نام خریدار جدید صادر می‌شود. تعویض پلاک موتورسیکلت و خودرو هر دو در مراکز رسمی تعویض پلاک و زیر نظر نیروی انتظامی انجام می‌شود و تنها پس از انجام آن، خریدار به‌صورت رسمی و قانونی مالک خودرو محسوب می‌شود.
از آنجا که تمامی تخلفات، جرایم و سوابق خودرو به شماره پلاک آن گره خورده است، تعویض پلاک نه‌تنها برای انتقال مالکیت اهمیت دارد، بلکه از بروز مشکلات حقوقی در آینده نیز جلوگیری می‌کند. در صورت عدم انجام این مرحله، ممکن است تخلفات راننده جدید به نام مالک قبلی ثبت شود و موجب دردسرهای مالی و قانونی شود.
تعویض پلاک خودرو نیازمند ارائه مدارک شناسایی، استعلام‌های رسمی و دریافت نوبت اینترنتی از سامانه پلیس راهور است. اگر قصد فروش خودرو یا خرید یک خودروی دست دوم را دارید، اطلاع از مراحل دقیق و مدارک لازم برای تعویض پلاک، می‌تواند زمان و هزینه شما را به‌شکل چشمگیری کاهش دهد. پیشنهاد می‌کنیم برای آشنایی بیشتر با مراحل و مدارک تعویض پلاک خودرو، از مطلب زیر کمک بگیرید.
نگاهی به مراحل فک پلاک ماشین؛ فک پلاک چیست؟
به زبان ساده فک پلاک به معنای برداشتن پلاک فعلی از روی خودرو و ابطال یا انتقال آن است. این فرآیند زمانی انجام می‌شود که خودرو فروخته شده باشد، قرار باشد پلاک به خودروی دیگری منتقل شود، خودرو اسقاط شود یا به هر دلیلی از چرخه استفاده خارج گردد.اگر قصد فروش خودروی خود را دارید و می‌خواهید خیالتان بابت تخلفات احتمالی آینده راحت باشد، اولین قدم مهم، فک پلاک خودرو است. در واقع تا زمانی که پلاک شما روی ماشین باقی مانده، از نظر راهور، مالک رسمی خودرو هستید و هر تخلفی با پلاک شما، به حساب شما ثبت خواهد شد. درست مانند تعویض پلاک، فک پلاک خودرو نیز در مراکز رسمی تعویض پلاک زیر نظر نیروی انتظامی انجام می‌شود و شامل چند مرحله ساده مانند دریافت نوبت، مراجعه حضوری، ارائه مدارک و پرداخت هزینه‌های مرتبط با فک پلاک است.
فروشندگانی که پس از معامله خودرو برای فک پلاک اقدام نمی‌کنند، ممکن است بعدها با مشکلات حقوقی مواجه شوند. به‌عنوان مثال، اگر خریدار مرتکب تخلف رانندگی یا حتی جرم با خودرویی شود که پلاکش هنوز به نام مالک قبلی است، تمامی تبعات آن متوجه فروشنده خواهد بود.
برای جلوگیری از این موارد، بهتر است بعد از فروش خودرو، با استفاده از سامانه پلیس راهور، تعداد پلاک‌های فعال خود را با کد ملی استعلام کنید تا مطمئن شوید هیچ پلاکی به‌نام شما در حال تردد نیست. این کار از سوءاستفاده احتمالی از هویت شما جلوگیری می‌کند.
تفاوت فک پلاک و تعویض پلاک به زبان ساده
بسیاری از ما تا همین لحظه تصور می‌کرده‌ایم معنی فک پلاک و تعویض پلاک یکسان است. با این حال باید بدانید فک پلاک یکی از مراحل تعویض پلاک است که در فرآیند نقل و انتقال خودرو انجام می‌شود. در فک پلاک، پلاک قبلی از خودرو جدا و غیرفعال می‌شود، اما در تعویض پلاک، پلاک جدید به نام مالک تازه صادر و نصب می‌شود. به زبان ساده، فک پلاک یعنی خداحافظی فروشنده با خودرو و تعویض پلاک یعنی سلام خریدار به خودرو!
بنابراین دفعه بعدی که قصد خرید خودروی کارکرده یا فروش خودروی دست دوم خود را داشتید، در نظر داشته باشید که تفاوت فک پلاک و تعویض پلاک بسیار زیاد است، هرچند که مشابه هم به نظر برسند.
کلام آخر
در فرآیند خرید و فروش خودرو، آگاهی از تفاوت‌های قانونی و اجرایی هر مرحله می‌تواند از بروز دردسرهای جدی جلوگیری کند. فک پلاک و تعویض پلاک، اگرچه در ظاهر شبیه به‌نظر می‌رسند، اما هرکدام کاربرد خاص خود را دارند و در زمان مشخصی باید انجام شوند. فک پلاک، مسئولیت فروشنده برای جدا کردن پلاک از خودرو و قطع ارتباط قانونی با آن است؛ در حالی که تعویض پلاک، قدم نهایی خریدار برای ثبت رسمی مالکیت خودرو به نام خود محسوب می‌شود.
اگر به‌تازگی قصد خرید یا فروش خودرویی را دارید، توصیه می‌کنیم این مراحل را با دقت و طبق ضوابط قانونی انجام دهید، نوبت اینترنتی دریافت کنید، مدارک کامل را به همراه داشته باشید و از وضعیت پلاک‌های فعال خود استعلام بگیرید. این کار نه تنها امنیت معامله را بالا می‌برد، بلکه از مشکلات حقوقی و مالی در آینده جلوگیری خواهد کرد. با رعایت دقیق این نکات، می‌توانید تجربه‌ای مطمئن و بی‌دردسر از خرید و فروش خودرو داشته باشید.
نویسنده: بهاره سامانی پور
سوالات متداول
۱. آیا بدون حضور فروشنده می‌توان فک پلاک انجام داد؟
بله، در صورتی که فروشنده امکان حضور در مرکز تعویض پلاک را نداشته باشد، می‌تواند با تنظیم وکالت رسمی در دفترخانه، انجام مراحل فک پلاک را به خریدار یا شخص ثالث بسپارد.
۲. فک پلاک چقدر زمان می‌برد؟
مدت زمان فک پلاک بسته به شلوغی مرکز تعویض پلاک متفاوت است، اما معمولاً بین ۱ تا ۳ ساعت زمان می‌برد. با دریافت نوبت اینترنتی و آماده‌داشتن مدارک، می‌توان این زمان را کاهش داد.
۳. اگر فک پلاک انجام ندهم چه اتفاقی می‌افتد؟
در صورتی که بعد از فروش خودرو، فک پلاک انجام نشود، تخلفات یا جرایم احتمالی توسط مالک جدید ممکن است به نام فروشنده قبلی ثبت شود و مسئولیت قانونی و مالی برای او ایجاد کند.
۴. آیا فک پلاک خودرو هزینه دارد؟
بله، برای فک پلاک باید مبلغ مشخصی بابت خدمات کارشناسی، صدور برگه‌ها و سایر هزینه‌های قانونی پرداخت شود.
۵. آیا فک پلاک همان تعویض پلاک است؟
خیر. فک پلاک یعنی برداشتن پلاک فعلی از روی خودرو (اغلب توسط فروشنده) و تعویض پلاک یعنی نصب پلاک جدید به نام خریدار. تعویض پلاک شامل مرحله فک پلاک هم می‌شود، اما این دو اصطلاح یکسان نیستند.
