تاریخچه اشکودا؛ خودروساز تاریخی

اشکودا، خودروسازی از کشور چک است که امروزه به عنوان یکی از ریشه‌دارترین شرکت‌های خودروسازی دنیا شناخته می‌شود. این شرکت که زیر سایه گروه بزرگ فولکس واگن فعالیت می‌کند، قرار است به زودی با چندین مدل از محصولاتش در بازار کشورمان نیز حاضر شود.

اشکودا: ۱۸۹۵ تا ۱۹۰۶

در سال ۱۸۹۵، آقای کلمنت و آقای لائورین، کارگاهی به نام L&K را برای ساخت دوچرخه تاسسیس کردند. کار آنها به خوبی پیش رفت تا جایی که تصمیم به نصب موتورهای سوختی ساخت شرکت برادران ورنر روی دوچرخه و تجهیز آنها گرفتند. به این ترتیب، این شرکت، اولین موتورسیکلت‌ساز منطقه اتریش و مجارستان به حساب می‌آید. ۱۰ سال بعد، اولین خودرو آنها که یک موتور ۷ اسب بخاری داشت و Voiturette A نامیده شد، روی خط تولید رفت.

۱۹۰۷ تا ۱۹۱۵

موفقیت L&K به حدی بود که صادرات به کشورهایی مثل انگلیس، نیوزیلند، روسیه و ژاپن نیز در برنامه قرار گرفت. پیشرانه‌های چهارزمانه جای موتورهای دوزمانه را گرفتند و انتخاب از بین موتورهای ۲ تا ۴ سیلندر نیز امکان‌پذیر بود. در این سال‌ها، اشکودا موتورهای چهار سیلندر را روی خودروهای مسابقه‌ای نیز استفاده کرد و موفقیت‌هایی را برای آنها در پی داشت. در این زمان، خودروهای لوکس در برنامه تولید این شرکت قرار گرفت و از پیشرانه های Knight engine که دارای سوپاپ‌های sleeve بودند، زیر کاپوت آنها استفاده شد.

۱۹۱۶ تا ۱۹۲۵

در سال‌های مربوط به جنگ جهانی اول، تولید خودروهای شخصی تا حد زیادی متوقف شد و شرکت‌های صنعتی، همگی به خدمت تامین نیازهای جنگ در آمدند. پس از جنگ و با بروز مشکلات شدید اقتصادی، دیگر تولید خودروهای لوکس توجیه نداشت و به این ترتیب، خودروها اقتصادی، در برنامه شرکت‌های خودروسازی قرار گرفت. یکی از خودروهای موفق شرکت L&K در این سال‌ها، خودرو کوچک تایپ ۱۰۰ بود که خودرویی ارزان و اقتصادی به شمار می‌رفت. در سال ۱۹۲۴، تولید موتور هواپیما برای دولت چکسلواکی آغاز شد و یک سال بعد، برنامه ادغام L&K با شرکت اشکودا که توسط امیل اشکودا تاسیس شده بود، در دستور کار قرار گرفت.

۱۹۲۶ تا ۱۹۳۵

بعد از ادغام L&K و اشکودا، شرکت جدید هم بزرگ‌تر شد و هم تجهیزات پیشرفته‌تری در خط تولید به کار گرفته شد. در سال ۱۹۲۶، شرکت جدید با نام اشکودا و خودرو تایپ ۱۵۰ در نمایشگاه خودرو پراگ شرکت کرد. آمار تولید بسیار خوب بود تا جایی که روزی ۸۵ دستگاه خودرو تولید می‌شد. در این سال‌ها، اشکودا اقدام به تولید خودرو ۶۳۳ با موتور ۶ سیلندر کرد که به عنوان یکی از موفق‌ترین خودروهای ۶ سیلندر آن دوره شناخته شد. ضمن اینکه برای کاهش وزن و مصرف سوخت بهتر، ساخت شاسی لوله‌ای در دستور کار قرار گرفت. نتیجه استفاده از این شاسی در کنار پیشرانه جدیدی که حالا سوپاپ‌های آن در سرسیلندر قرار داشت، باعث شد تا رکورد فروش محصولات اشکودا در سال ۱۹۳۴ به حدی بالا برود که خودرو مردمی چکسلواکی لقب بگیرد.

۱۹۳۶ تا ۱۹۴۵

در سال ۱۹۳۶، اشکودا با خودرو مسابقه‌ای خود در مسابقات مونت کارلو به مقام قهرمانی رسید. این خودرو بعدها با نام اشکودا مونت کارلو روی خط تولید رفت. با آغاز جنگ دوم جهانی و اشغال چکسلواکی توسط آلمان نازی، ظرفیت تولید شرکت باز هم به خودروها و تجهیزات نظامی ارتش آلمان اختصاص پیدا کرد. ساخت قطعات تفنگ و توپخانه، خودروهای تمام چرخ محرک نظامی و تجهیزات سنگین ترابری در کارخانه اشکوا انجام می‌شد. ساختمان کارخانه، در آخرین روزهای جنگ زیر بمباران ارتش سرخ شوروی قرار گرفت و بعد از پایان جنگ جهانی، تولید خودرو در خرابه‌های باقی‌مانده از جنگ، آغاز شد.

۱۹۴۶ تا ۱۹۵۵

بعد از جنگ جهانی دوم، اروپا دو قطبی شده بود و اشکودا به بلوک شرق تعلق داشت. برنامه ملی شدن صنایع کشورهای درگیر جنگ صادر شده بود و همین قضیه، روند کاری اشکودا را به کلی تغییر داد. در سال ۱۹۴۶، اشکودا ۱۱۰۱ رونمایی شد. روند تولید خودروهای مردمی و ارزان قیمت که در قوانین کمونیستی بلوک شرق بود، باعث شد که تولید خودروهای میان سایز و سایز بزرگ لوکس به کلی متوقف شود. در سال ۱۹۵۲، اشکودا از سدان ۱۲۰۰ خود رونمایی کرد که در آن فقط از فلز استفاده شده بود و دیگر خبری از قطعات چوبی نبود.

۱۹۵۶ تا ۱۹۶۵

در این دوران، مدرنیزه شدن محصولات اشکودا چه از نظر فنی، ظاهری و حتی نام‌گذاری، آغاز شد. خودروهای ۴۴۰، ۴۴۵ و ۴۵۰ به عنوان اولین محصولات مدرن‌شده، از خط تولید خارج شدند. این خودروها، بعدا به اکتاویا، اکتاویا سوپر و فلیسیا تغییر نام دادند. اقدام بزرگ اشکودا در مدرن‌سازی محصولاتش در سال ۱۹۶۴ اتفاق افتاد. شرکت برای محصول جدید خود که 1000MB نام داشت، از پیشرانه‌ای با آلیاژ آلومینیوم استفاده کرد. این پیشرانه برای ۴۰ سال روی خط تولید باقی ماند. در سال ۱۹۶۵، اشکودا محصولاتی به نام Trekka و  Skopak با قابلیت بیراهه‌نوردی تولید کرد و سپس آن را برای مونتاژ به پاکستان، نیوزیلند و ترکیه نیز فرستاد.

۱۹۶۶ تا ۱۹۷۵

در سال ۱۹۶۸، اشکودا برنده مسابقات فرمول ۳ شرق اروپا شد. یکی از محصولات خاص اشکودا در این دوران، مدل 110R کوپه اسپرت بود که در سال ۱۹۷۰ معرفی شد. اما بزرگ‌ترین موفقیت شرکت در سال ۱۹۷۵ رخ داد که مدل 130RS به بازار آمد. این خودرو در سال ۱۹۷۷، موفقیت‌های زیادی برای اشکودا در جریان مسابقات مونت کارلو به همراه آورد.

۱۹۷۶ تا ۱۹۸۵

در سال ۱۹۸۰، مدل 110R از خط تولید کنار رفت و بعد از سال‌ها، تولید خودرو اسپرت دو درب کوپه که رپید نام داشت، آغاز شد. در همین سال و در مسابقات سرعت اروپا، اشکودا 130RS توانست نتایج درخشانی به دست آورد و نام خود را در تاریخ این کمپانی به عنوان یک اسطوره، ثبت کند. این خودرو از یک موتور ۴ سیلندر ۱.۳ لیتری با ۱۳۵ اسب بخار قدرت استفاده می‌کرد که آن را به نهایت سرعت ۲۲۰ کیلومتر در ساعت می‌رساند.

۱۹۸۶ تا ۱۹۹۵

در همین سال‌ها، استودیو طراحی برتونه که شهرت زیادی در طراحی خودرو دارد، برای اشکودا محصولی به نام Favorit طراحی کرد که به خودروهای روز اروپایی شبیه بود و با محصولات آن دوران شرکت، تفاوت زیادی داشت. این خودرو دارای پیشرانه ۴ سیلندر با ۱.۳ لیتر حجم و گیربکس دستی ۱+۵ دنده بود و موفقیت زیادی در فروش کسب کرد.

در جریان فروپاشی بلوک شرق، موانع رشد صنایع نیز برداشته شد و اشکودا نیز تصمیم گرفت تا از بازار اقتصادی و کوچک اروپای شرقی، به سمت جهانی شدن حرکت کند. در این راه، این شرکت با فولکس واگن قرارداد همکاری بست و به این ترتیب، اشکودا به عنوان چهارمین شرکت گروه VW بعد از فولکس، آئودی و سئات معرفی شد. از سال ۱۹۹۲، تمام محصولات اشکودا، به پیشرانه‌های انژکتوری و کاتالیزور مجهز شدند تا با قوانین آلایندگی اروپا سازگار باشند.

۱۹۹۶ تا ۲۰۰۵

در سال ۱۹۹۶، آمار تولید اشکودا در گروه خودروسازی فولکس واگن از مرز یک میلیون گذشت. موفقیت اشکودا هر روز بیشتر می شد تا جایی که در سال ۱۹۹۸، تولید سالیانه از مرز ۴۰۰ هزار دستگاه فراتر رفت. ضمن اینکه محصولات شرکت به بیش از ۷۰ کشور دنیا نیز صادر می‌شد. در این دوران، اشکودا اکتاویا، فابیا و همچنین سدان لوکس سوپرب که در گذشته و در برهه‌ای کوتاه تولید شده بودند، دوباره و این بار زیر پرچم VW، متولد شدند.

۲۰۰۶ تا ۲۰۱۵

تا سال ۲۰۱۰، اشکودا دو محصول جدید دیگر به نام‌های یتی و رومستر را به سبد محصولاتش اضافه کرد. در سال ۲۰۱۰، اولین محصول الکتریکی این خودروساز اهل چک، به نام اکتاویا Green E Line رونمایی شد که یک خودرو مفهومی بود.

۲۰۱۶ تا امروز

سال ۲۰۱۶ مصادف با بیست و پنجمین سالگرد همکاری اشکودا با فولکس واگن بود که جهانی‌تر شدن برند اشکودا را در پی داشت. در همین سال، دو مدل کودیاک و کاروک رونمایی شدند. روند برقی شدن محصولات خودرویی به اشکودا نیز رسیده بود و دو خودرو Citigoe iV  و  Superb iV از سال ۲۰۱۹ روی خط تولید رفتند. سال ۲۰۲۱، اشکودا ۲۰ سال همکاری با فولکس واگن، ۱۲۰ سال حضور در مسابقات خودرویی، ۲۵ سالگی تولید مجدد سدان خوش‌فروش اکتاویا و همچنین ۲۰ سالگی تولید مجدد سدان لوکس سوپرب را جشن گرفت.

نویسنده: علیرضا داودی