فهرست مطالب
رنگ خودرو اولین مرز ارتباطی چشمان ما با بدنه ماشین‌های موجود در کوچه و خیابان است که تمیزی، کثیفی، نوع رنگ، سالم‌بودن رنگ آمیزی خودرو و سایر شرایط آن، روی جذابیت ماشین تاثیر مستقیم می‌گذارد. گاهی اوقات تصادفات کوچک به وجود می‌آید و نیاز است تا رنگ کاری ماشین به‌صورت جزئی انجام شود.
اما برخی مواقع مثل تصادفات شدید یا تعویض رنگ کامل خودرو به دلیل زیبایی، نیاز است تا نقاشی خودرو به‌صورت کامل و به قولی از صفر تا صد صورت گیرد تا خودرو آن شکل و شمایل جذاب اولیه را به چشمان بیننده منتقل کند. برخلاف تصور، رنگ کردن خودرو کار بسیار تخصصی و نیازمند تجربه و مهارت بالاست.
نقاشی بدنه خودرو در چه مواردی انجام می شود؟
رنگ کاری ماشین در شرایط متعددی صورت می‌گیرد که از جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
آسیب دیدگی بخشی از رنگ بدنه به دلیل تصادفات جزئی
در بسیاری از تصادفات کوچک ممکن است بخشی از رنگ بدنه هنگام صافکاری ماشین از روی ورق اتاق جدا شود. به منظور رفع این مشکل نیاز است تا نقاش دوباره رنگ بدنه را بسازد و آن را به‌صورت حرفه‌ای روی قسمت آسیب‌دیده اعمال کند.
آسیب دیدگی کلی بدنه ناشی از تصادف سنگین و نیاز به نقاشی کامل بدنه خودرو
ممکن است خودرو دچار تصادف سنگین و غلت‌خوردن روی سطح جاده شود، به‌نحوی که صافکاری سنگین نیاز دارد و لازم است که اکثر نواحی بدنه به‌صورت کامل بازسازی یا تعویض شود. بنابراین در چنین مواردی رنگ کردن موضعی بخش‌های آسیب‌دیده نتیجه چندان دلچسبی به بار نمی‌آورد و لازم است که کل بدنه به‌صورت یک دست و کامل رنگ شود.
آسیب دیدن بخش زیادی از رنگ بدنه به دلیل آفتاب سوختگی ماشین و جلوه بصری نامناسب آن
خودروهایی که به صورت طولانی زیر نور آفتاب داغ قرار دارند، خیلی زودتر دچار آفتاب سوختگی شده و بخش‌هایی از رنگ بدنه آنها از بین می‌رود. در این موارد نیاز است تا بخش‌های آسیب‌دیده مجددا رنگ شوند تا ظاهر خودرو مثل روز اول زیبا و متناسب شود.
تغییر رنگ خودرو به سلیقه شخصی
گاهی اوقات ما یک ماشین کارکرده می‌خریم، اما از رنگ آن خوشمان نمی‌آید؛ در نتیجه ترجیح می‌دهیم خودرو را به یک نقاش بسپاریم تا رنگ مورد علاقه‌مان را روی بدنه آن اعمال کند. این کار نیازمند مجوز تغییر رنگ خودرو است که باید از پلیس راهنمایی دریافت شود.
ویژگی های رنگ خودرو
رنگ خودرو به‌عنوان یک لایه محافظتی و البته پوشش جذاب برای بدنه مورد استفاده قرار می‌گیرد. بنابراین باید یک سری از ویژگی‌ها را داشته باشد تا بتواند کارکرد قابل قبولی به عنوان یک رنگ مناسب از خود ارائه دهد.
اسم رنگ
به‌منظور تمایزدادن و مشخص‌شدن ویژگی‌های ظاهری، به هر رنگ یا بهتر بگوییم هر طیف رنگی که ظاهر تقریبا یکسانی برای چشم انسان دارند، یک اسم خاص نسبت داده شده است تا بتوان آن را از دیگر رنگ‌های موجود در بازار متمایز کرد.
مقاومت در برابر نور خورشید
اشعه فرابنفش خورشید، به‌ویژه در مناطق گرمسیر قدرت بالایی در تخریب لایه‌های مختلف رنگ خودرو دارد. بنابراین رنگ بدنه باید مقاومت کافی در برابر نور خورشید داشته و طی سال‌ها بتواند از خود در برابر پرتوهای فرابنفش خورشیدی مراقبت کند و کدر یا تخریب نشود.
مقاومت در برابر اکسیداسیون
می‌دانیم که ورقه‌های فلزی خودرو در برابر شرایط مرطوب به‌راحتی واکنش نشان می‌دهند و اکسید می‌شوند. برای جلوگیری از این مسئله رنگ خودرو، به‌ویژه لایه پایه یا آستر آن باید مقاومت بالایی در برابر اکسیداسیون داشته باشد و از ترکیب‌شدن رطوبت با فلز بدنه تا حد امکان جلوگیری کند. این موضوع به‌ویژه برای مناطق ساحلی و با آب و هوای شرجی اهمیت دارد.
مقاومت در برابر خراشیدگی
هر رنگ خودرو معمولا از سه لایه پرایمر یا آستر، لایه اولیه یا رنگ اصلی و لایه شفاف موسوم به کلیر تشکیل شده است که به‌ویژه لایه کلیر باید در برابر خراش‌های کوچک مقاومت بالایی از خود نشان دهد تا لایه‌های اصلی رنگ خودرو به این سادگی‌ها خراب نشده و ظاهر ماشین دچار ایراد نشود.
استتار مناسب ایرادات طراحی خودرو
برخی از خودروها به‌طور ذاتی طراحی نامناسبی دارند و همین موضوع باعث می‌شود تا استفاده از بعضی رنگ‌های خاص ایرادات را برجسته‌تر نشان دهند. بنابراین در این موارد بهتر است از رنگ‌های مخصوص مثل رنگ مشکی یا تیره برای کمتر جلوه دادن ایرادات جزیی طراحی استفاده شود. به همین دلیل است که گاهی اوقات گفته می‌شود رنگ سفید به بعضی ماشین‌ها نمی‌آید یا برای بعضی دیگر جذاب‌تر است.
آنالیز و آماده سازی بدنه خودرو
پیش از شروع رنگ کاری ماشین به‌صورت جزئی یا کلی، لازم است ابتدا سطوح بدنه خودرو که نیاز به رنگ دارند، به‌طور کامل توسط نقاش بررسی شود تا اگر ایراداتی مثل فرورفتگی، کثیفی، زنگ‌زدگی و غیره روی آن وجود دارد، ابتدا کاملا رفع شده و سپس لایه آستر و دیگر لایه‌های رنگ روی آن قرار داده شود. بدین ترتیب کیفیت و مقاومت رنگ بدنه خودرو در سطح مطلوب باقی می‌ماند و نتیجه عالی را به دنبال دارد.
فرایندهایی مثل سند پلاست جهت از بین بردن زنگ‌زدگی، صافکاری، سمباده‌کشی، بتونه‌کاری و… از جمله مراحلی هستند که باید پیش از شروع رنگ کاری بدنه خودرو صورت گیرند تا سطح کار آماده پاشش رنگ باشد.
مراحل نقاشی خودرو و رنگ کاری ماشین
برای نقاشی خودرو نیاز است تا بعضی ابزارها را تهیه و مراحل پیش رو را انجام دهیم تا به یک رنگ مناسب و باکیفیت روی بدنه برسیم. مراحل رنگ آمیزی خودرو به شرح زیر است:
مرحله اول: تهیه ابزار و لوازم مورد نیاز
مانند هر کار فنی دیگری، رنگ کاری ماشین هم نیازمند استفاده از ابزارآلات و مواد مخصوص است. مواردی مثل پمپ رنگ‌کاری، پیستوله یا رنگ‌پاش مخصوص، رنگ و حلال مناسب، لباس مخصوص رنگ کاری، ماسک و عینک ویژه نقاشی ماشین، سنباده، کاردک، چسب کاغذی و… از جمله مهمترین ابزارآلات و لوازم مورد نیاز نقاشی بدنه خودرو هستند که باید پیش از شروع کار آنها را تهیه کنید.
مرحله دوم: یافتن محل مناسب و دارای تهویه مناسب
هنگام نقاشی بدنه خودرو ذرات رنگ به‌طور مداوم در هوا پخش می‌شوند و برای آنکه در محل باقی نمانند، باید حتما مکانی دارای تهویه مناسب را برای این کار انتخاب کنید. کارگاه‌های نقاشی خودرو معمولا دارای سیستم تهویه و فن قوی هستند تا هوا را به‌طور مداوم جابجا کرده و از ماندگاری ذرات رنگ روی هوا جلوگیری کنند. ضمنا محل نقاشی باید دارای نور مناسب باشد تا ایرادات کار بیشتر به چشم بیاید و نقاش بتواند آنها را برطرف کند. اتاق رنگ خودرو بهترین مکان برای انجام این کار است و کیفیت رنگ بالاتری را هم ارائه می‌دهد.
مرحله سوم: استفاده از وسایل ایمنی
ذرات رنگ از مواد شیمیایی سمی و کاملا مضر برای بدن تشکیل شده‌اند که اگر وارد بدن یا داخل چشم‌ها شوند، باعث مشکلات جدی برای نقاش خودرو خواهند شد. بنابراین پیش از شروع رنگ کاری ماشین حتما از لوازم ایمنی مثل عینک مخصوص ماسک ویژه، لباس سراسری و دستکش‌های ضد آب استفاده کنید تا از نفوذ رنگ به پوست یا چشمان و سیستم تنفسی تا حد امکان جلوگیری شود.
مرحله چهارم: تهیه رنگ همخوان با رنگ ماشین
رنگ خودرو که به‌ویژه هنگام ترمیم بخشی از رنگ بدنه، مورد استفاده قرار می‌گیرد، باید با رنگ سایر قسمت‌ها و به‌اصطلاح رنگ فابریکی بدنه مشابهت داشته باشد. برای این منظور از دستگاه‌های ویژه‌ای استفاده می‌شود که تا ترکیب رنگ جدید با رنگ پایه تفاوت چندانی نداشته باشد و از لحاظ بصری نیز به‌راحتی قابل تشخیص نباشد.
بدین‌منظور می‌توان با مراجعه به فروشگاه‌های ویژه رنگ خودرو و آنالیز رنگ بدنه توسط دستگاه مخصوص، کد رنگ مناسب را به وسیله دستگاه به دست آورد. سپس دستگاه دیگری رنگ‌ها را با هم ترکیب کرده تا دقیقاً همان رنگی که نیاز دارید را به شما تحویل دهد. ضمنا اگر رنگ بدنه زیر نور آفتاب خیلی تغییر نکرده باشد، می‌توان کد رنگ خودرو را از روی برگه مشخصات خودرو یا زیر کاپوت و… پیدا و همان رنگ را از فروشگاه خریداری کرد.
مرحله پنجم: تمیز و ترمیم کردن محل رنگ آمیزی
به‌طور کلی برای اعمال یک لایه پوششی روی سطح فلز یا هر سطح دیگری باید ابتدا آن بخش را کامل تمیز و عاری از هرگونه آلودگی کرد. بنابراین بهتر است پیش از شروع نقاشی ماشین، سطح کار توسط شوینده‌های مخصوص به‌طور کامل تمیز و سپس خشک شود تا هرگونه چربی و کثیفی از روی آن پاک شده و رنگ کامل روی آن بچسبد و به‌راحتی جدا نشود.
مرحله ششم: سنباده زدن سطح بدنه
گاهی اوقات سطح کار دچار زنگ‌زدگی یا آلودگی‌هایی می‌شود که به‌راحتی پاک نمی‌شوند. برای رفع این مشکل سطح کار سمباده زده می‌شود تا رنگ بهتر روی فلز بچسبد و به‌راحتی خراب نشود.
مرحله هفتم: فرایند بتونه کاری
زمانی که خودرو دچار تصادف شده و مورد صافکاری قرار می‌گیرد، این احتمال وجود دارد که صافکار نتواند ناهمواری‌های بدنه را به طور دقیق صاف کند و اصطلاحا موج‌های آن را بگیرد. برای برطرف کردن این مشکل نقاشان خودرو از بتونه به‌عنوان یک لایه پرکننده برای این ناهمواری‌ها استفاده می‌کنند تا سطح یکنواخت شود و بعد از پایان کار تفاوتی با سایر بخش‌ها ایجاد نکند و ظاهری یکدست و کاملا طبیعی به بدنه ببخشد. ضمن آنکه بتونه‌کاری باعث می‌شود تا رنگ بهتر به سطح کار بچسبد و مقاومت بیشتری پیدا کند.
مرحله هشتم: اعمال رنگ اولیه (آستر) بر روی خودرو
بعد از انجام بتونه‌کاری و سمباده‌زنی برای یکنواخت‌شدن سطح، نقاش می‌تواند لایه پایه رنگ یا همان آستر را روی بدنه بپاشد و اجازه دهد خشک شود تا روی آن لایه اصلی رنگ قرار گیرد. بدین‌ترتیب رنگ اصلی بهتر روی بدنه می‌نشیند و کمتر احتمال شُره کردن آن وجود دارد. آسترزنی معمولا در سه مرحله انجام و در نهایت سطح کار به وسیله سمباده نرم، کاملا صاف و یکنواخت می‌شود.
مرحله نهم: رنگ آمیزی نهایی
بعد از انجام آسترزنی، مرحله پاشش رنگ اصلی می‌رسد که در این زمان نقاش رنگ اصلی خودرو را با دقت روی آستر می‌باشد تا به‌طور یکنواخت روی بدنه بنشیند. اگر لازم باشد این کار یک یا دو بار دیگر هم انجام خواهد شد. در انتها نیز لایه رنگ شفاف موسوم به کلیر برای ایجاد سطحی براق و نمایی دلنشین روی رنگ اعمال می‌شود تا بدنه خودرو مثل روز اول براق شود و جذاب به نظر برسد. در این مرحله احتمالا نقاش پولیش ماشین را هم انجام می‌دهد تا سطح بدنه براق و تمیزتر دیده شود. شستن ماشین را باید تا دو سه روز بعد از رنگ کاری به تعویق انداخت تا رنگ کاملا خشک شود.
مواد و تجهیزات رنگ آمیزی خودرو
مهمترین تجهیزات و مواد رنگ آمیزی خودرو شامل موارد زیر می‌شوند:
- پیستوله یا تفنگ رنگ‌پاش
- سنباده و دستگاه سنباده‌زنی مدور
- کمپرسور هوا
- اسپری ضدزنگ
- نوارچسب کاغذی
- بتونه شیشه‌ای
- رنگ آستر یا پرایمر
- آستر تینر
- حلال تمیزکننده سطح بتونه
- ماسک تنفسی
- عینک ایمنی
- دستکش نیتریل
- روپوش یکسره مخصوص
- دستگاه ضخامت‌سنج رنگ خودرو
- اتاقک بادی
اخبار مرتبط
حذف لایه رنگ چیست؟
گاهی اوقات نیاز است که لایه رنگ قدیمی از روی بدنه حذف شود تا رنگ جدید به‌صورت یکدست روی سطح قرار گیرد. برای این منظور نقاشان معمولا از کاردک، سنباده یا حلال‌های صنعتی استفاده می‌کنند. روش سوزاندن با شعله هم توسط برخی از نقاشان انجام می‌شود.
سنباده زدن چیست؟
سنباده زدن سطح رنگ یا بتونه از مهمترین مراحل پرداخت و آماده‌سازی جهت اعمال پوشش رنگ اصلی است که باعث می‌شود سطح کار یکنواخت دربیاید و مقاومت و چسبندگی رنگ نیز افزایش پیدا کند. هرچه سنباده‌زنی دقیق‌تر صورت گیرد، کیفیت رنگ نهایی نیز بهتر خواهد بود و مقاومت آن افزایش پیدا خواهد کرد.
آشنایی با پیستوله رنگ خودرو
پیستوله رنگ خودرو در واقع همان دستگاه اصلی پاشش رنگ است که توسط فشار باد ناشی از پمپ، رنگ را از روی سطح بدنه پاشش می‌کند. پیستوله یا تفنگ پاشش رنگ خودرو به‌صورت قوطی‌مانند یا گرانشی ساخته می‌شوند که در اولی محفظه رنگ زیر لوله پاشش قرار می‌گیرد و در دومی به بالای پیستوله منتقل شده است.
کاربرد پیستوله رنگ خودرو
پیستوله یا تفنگ مخصوص پاشش رنگ خودرو وسیله‌ای است که به کمک فشار باد می‌تواند رنگ را به‌صورت ذرات ریز درآورده و آن را با فشار روی سطح بپاشد. بدین ترتیب سطح رنگ نهایی بدنه بسیار یکنواخت شده و زیبایی و براقیت خاص به ماشین می‌بخشد.
آیا نقاشی خودرو بدون پیستوله ممکن است؟
رنگ زدن خودرو بدون پیستوله ممکن است اما کیفیت کار بسیار پایین‌تر خواهد بود؛ به نحوی که برای خودروهای امروزی مورد قبول نیست و مشتری این نوع رنگ‌آمیزی را نمی‌پذیرد. البته در مواردی که رنگ خودرو بسیار جزئی آسیب دیده، می‌توان از قلمو یا کارت پلاستیکی به روش لیسه‌گیری، رنگ کاری آن قسمت را انجام داد.
بتونه کاری بدنه خودرو چیست؟
معمولا بعد از سنباده زنی یا صافکاری بخشی از بدنه، این قسمت دچار ناهمواری یا ترک‌های ریز است که در صورت اعمال مستقیم رنگ کاملا توی ذوق می‌زند و کیفیت کار را پایین می‌آورد. برای رفع این مشکل زیر لایه‌های رنگ از ماده‌ای به‌نام بتونه یا پرکننده استفاده می‌شود تا سطح فلز صاف و آماده برای پاشش رنگ شود. انواع بتونه موجود در بازار پایه فلزی یا پلاستیکی هستند که در این میان بتونه‌های فلزی سریع‌تر سفت می‌شود و زودتر می‌توان سطح آن را آماده کار کرد.
تاثیر زیرسازی در بافت نهایی رنگ خودرو
در صورتی که زیرسازی به‌طور دقیق و تمیز انجام شود، سطح رنگ یکنواخت و زیباتر و مقاومت آن در برابر عوامل مخرب خارجی مثل رطوبت و نور خورشید افزایش پیدا می‌کند.
انواع آستر یا رنگ آستری
آستر یا رنگ آستری برای نقاشی خودرو و رنگ کاری ماشین انواع مختلفی دارد.
آستر تک جزئی یا فوری
این نوع رنگ آستر با ساختار تک جزئی به‌عنوان یک لایه محافظ و نگهدارنده زیر رنگ‌های اصلی قرار می‌گیرد و به دلیل تک جزئی بودن خیلی زودتر خشک می‌شود. به همین علت در شرایط آب و هوایی سرد یا مواردی که رنگ کاری ماشین باید سریع‌تر انجام شود، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
آسترهای دو جزئی
به آسترهایی گفته می‌شود که درون خود یک مکمل سفت‌کننده دارند و زمان بیشتری برای خشک‌شدن آنها نیاز است، اما بعد از خشک‌شدن مقاومت و استحکام بیشتری دارند.
آسترهای دو جزئی شامل موارد زیر است :
آستر اپوکسی
جهت جلوگیری از خوردگی و حفظ کیفیت بدنه انجام می‌شود.
پرایمر پلی اورتان
پوشش پلی اورتان سطح یکنواخت‌تری برای اجرای رنگ اصلی فراهم می‌کند.
پرایمر پلی آستر
انعکاس، براقیت، کیفیت خوب و قیمت مناسبی دارد، اما به‌دلیل خوردگی زیادی که دارد خیلی کم استفاده می‌شود و نتیجه نهایی خوبی ندارد. به همین دلایل رنگ‌کارها استقبال زیادی نمی‌کنند.
پرایمر یوتان مرطوب کننده
این آستر میزان چسبندگی رنگ پایانی را بالا می‌برد. در مناطق مرطوب، استفاده از آستر یوتان بسیار اهمیت دارد.
سیلر اورتانی
یک آستر موج نما و شفاف و پرکاربرد است که با تمام شرایط آب و هوای کشورمان سازگاری دارد.
آستر لاک
این نوع آستر خشک‌کننده سریع بوده و کاربرد اصلی آن به‌عنوان لایه پایه برای جلوگیری بیشتر از خوردگی و افزایش چسبندگی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
انواع و ویژگی های رنگ متالیک و ساده
رنگ‌های متالیک دسته‌ای از رنگ‌های موجود در بازار هستند که با ذرات فلزاتی نظیر آلومینیوم، مس یا گرافیت ترکیب شده تا عمق رنگ و درخشندگی بیشتری به سطح کار ببخشند. رنگ‌های ساده یا روغنی فاقد این ذرات فلزی هستند و سطح کدرتری ایجاد می‌کنند.
از جمله ویژگی‌های رنگ‌های متالیک می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- براقیت و درخشندگی: به دلیل وجود ذرات فلز، رنگ متالیک درخشنده‌تر به نظر می‌رسد.
- مقاومت بالا: رنگ متالیک مقاومت بیشتری در برابر نور خورشید و رطوبت دارد.
- انعطاف پذیری در کاربرد: رنگ متالیک در بسیاری از سطوح شیشه‌ای یا فلزی و چوبی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
پیگمنت های غیر آلی و آلی در نقاشی خودرو
رنگدانه‌های آلی بر اساس زنجیره‌ها و هیدروکربن‌های حلقه‌ای ساخته می‌شوند. در عوض، رنگدانه‌ها یا پیگمنت غیر آلی آنها از موادی مثل فلزات و نمک‌های فلزی رنگی تشکیل شده‌اند. رنگدانه‌های غیرآلی مات‌تر و نامحلول‌تر از رنگدانه‌های آلی هستند. رنگدانه‌های غیرآلی رایج‌ترین رنگدانه‌های مورد استفاده در صنعت هستند که به‌دلیل مقاومت در برابر نور و هزینه کم مورد استفاده قرار می‌گیرند. رنگدانه‌های غیرآلی به دلایل مختلف در صنعت و نقاشی بدنه خودرو پرکاربرد هستند.
عیب یابی نقاشی خودرو
عیب‌یابی یکی از مهمترین خصوصیات نقاشان ماهر است که حتی پیش از شروع کار نیز اهمیت دارد. قبل از شروع نقاشی خودرو باید انواع عیوب بدنه به‌طور دقیق تشخیص داده و آنها را برطرف کرد تا سطح کار بی‌نقص باشد. بعد از انجام کار نیز باید هرگونه ناهماهنگی رنگ، خراش‌های ناشی از سنباده‌زنی پایانی، ترک‌های ریز، شره‌های رنگ و… باید به‌طور دقیق برطرف شوند تا در نهایت کاری یکنواخت و زیبا به مشتری مطابق با انتظارات او تحویل داده شود.
نتیجه گیری
رنگ کاری ماشین یک کار تخصصی است که نیازمند تجربه و مهارت بالا بوده و باید در شرایط مناسب به همراه ابزار تخصصی انجام شود. نقاشی خودرو باید در محیط ایزوله و به دور از گردوغبار صورت گیرد تا هم رنگ به بدنه بچسبد و هم ظاهر کار زیبا و یکنواخت انجام شود. رنگ شدگی بدنه یکی از فاکتورهای مهم در ارزیابی قیمت خودرو هنگام خرید ماشین دست دوم به شمار می‌رود. در فروش ماشین دست دوم نیز این مورد بسیار حائز اهمیت است و در کشور ما یکی از مهمترین فاکتورهای تعیین قیمت ماشین کارکرده به شمار می‌رود.
سوال های متداول
نقاشی خودرو چه مراحلی دارد؟
نقاشی خودرو در سه مرحله اصلی آسترزنی، پاشش رنگ اصلی و کلیرپاشی صورت می‌گیرد. اما پیش از این کار تمیزکاری و سنباده‌زنی سطح به همراه بتونه‌کاری انجام می‌شود.
آیا رنگ بدنه خودرو باعث افت قیمت می‌شود؟
تاثیر رنگ شدگی خودرو بر قیمت خودرو به‌طور مستقیم است. رنگ‌آمیزی ثانویه موجب افت قیمت خودرو می‌شود و هر قدر بیشتر باشد، کاهش قیمت فروش خودرو نیز بیشتر می‌شود. کارشناس تشخیص رنگ خودرو هنگام بررسی و تشخیص ماشین تصادفی میزان رنگ‌شدگی و افت قیمت ناشی از آن را اعلام می‌کند.
نویسنده: حسین باباپور
سلام بسیار تاثیر گذار و کامل و علمی بود مرسی مرسی 👏🏻