ماجرای ورود نظامیان به صنعت خودرو و تایید حضور آن‌ها در مجلس چیست؟

۱۲ مهر ۱۳۹۹ ماجرای ورود نظامیان به صنعت خودرو و تایید حضور آن‌ها در مجلس چیست؟

فرمانده نیروی هوایی ارتش از همکاری با شرکت خودروسازی سایپا در ساخت موتور و قطعات الکترونیک خبر داد.

حضور و نقش نظامیان در صنایع مختلف بر کسی پوشیده نیست و حالا پای نظامیان برای ساخت قطعات به صنعت خودرو باز شده است. امیر سرتیپ خلبان عزیز نصیرزاده، فرمانده نیروی هوایی ارتش پس از حضور در شرکت سایپا از همکاری این نهاد نظامی با شرکت خودروسازی سایپا برای ساخت قطعات خبر داده تا راهی برای شکست تحریم‌های دشمن باشد.

نهاد‌های نظامی از مدت‌ها پیش برای تولید برخی قطعات وارداتی اعلام آمادگی کردند که این یک «حضور موقتی» و تنها برای حل مشکل خودروسازان قلمداد می‌شده است. اما به نظر می‌رسد که مجلس شورای اسلامی قصد دارد حضور نهادهای نظامی در صنعت خودرو سازی را رسمی کند.

طرحی برای تحول صنعت و بازار خودرو

مجلس تازه نفس شورای اسلامی می‌خواهد با کارهایی از قبیل دریافت خودرو رایگان برای دارندگان سهام عدالت و آزادی واردات به شرط صادرات قطعات  بازار و صنعت خودرو را متحول کند. خبرهای زیادی از ساختمان بهارستان بیرون می‌آید که باید دید در مرحله عمل کدام طرح در نهایت ناجی صنعت خودرو کشور خواهد شد.

مجلس شورای اسلامی طرحی را مبنی بر تحول صنعت و بازار خودرو ارائه داده که یکی از بندهای آن ورود نهادهای نظامی به قطعه سازی، خودروسازی و در در اختیار داشتن خط تولید منحصر به این نهادها را رسما اعلام می‌کند.

بر اساس این طرح، نیروی انتظامی و سازمان ملی استاندارد ملزم هستند که با واحدهای تولیدی قطعه و خودرو مرتبط با نهادهای نظامی مانند تولیدکنندگان رسمی این حوزه برخورد کنند. به نظر می‌رسد که مجلس شورای اسلامی با این طرح می‌خواهد قطب جدیدی را برای ایجاد رقابت در این فضا ایجاد کند.

نهادهای نظامی و حضور موقت در صنعت خودرو سازی

مسئولان نظامی در اظهارات خود حرفی از حضور دائمی در صنعت خودرو به میان نیاورده‌‌اند و تاکید آنها بر کمک به بخش خودروسازی درگیر تحریم بوده است. نهادهای نظامی بارها اعلام کرده‌اند که قصد تولید خودرو را ندارند و تنها می خواند بخشی از قطعات وارداتی خودرو را در داخل کشور تولید کنند. همچنین هدف این نهادها کمک به صنعت خودروسازی و بهبود شرایط تولید عنوان شده است.

دلیل ورود نظامیان به صنعت خودروسازی

سال گذشته بود که زمزمه‌هایی از کمک نهادهای نظامی به خودروسازان به گوش ‌رسید و تفاهم‌نامه‌ای نیز بین این نهادها و خودروسازان امضا شد. یکی از دلایل ورود نظامیان به خودروسازی توانایی فنی آنها برای تولید قطعات است. خودروسازان داخلی پس از تحریم‌ها با مشکلات جدی در زمینه تامین قطعات مواجه شدند که شیوع ویروس کرونا نیز نمکی بر زخم کمبود قطعات خودرو بود. به نظر می‌رسد که نهادهایی مانند وزارت دفاع و هوا و فضای سپاه توانایی تولید قطعاتی که از خارج تامین می‌شده را دارند و می‌توانند آن قطعات را در داخل کشور تولید کنند تا راه خودروسازی کشور کمی هموارتر شود. همچنین این همکاری مورد استقبال خودروسازان قرار گرفته است.

صنعت خودروسازی ایران

نگرانی قطعه‌سازان از ورود یک رقیب قدرتمند

حضور نهادهای نظامی در قطعه‌سازی دغدغه‌ای برای قطعه‌سازان ایجاد کرده است. قطعه سازان می‌گویند با حضور نهادهای نظامی در دوران تحریم مشکلی نداشتند و تمام نگرانی آنها از حضور دائمی نظامیان در این صنعت است. مواضع نهادهای نظامی نشان می‌دهد که قصد ندارند حضور خود را در زنجیره تولید خودرو دائمی کنند. اما خلاصه یکی از بندهای طرح تحول صنعت و بازار خودرو به حضور نهادهای نظامی به عنوان یک قطب جدید در خودروسازی اشاره می کند. با همه این تفاسیر فرمانده نیروی هوایی ارتش در بازدید از شرکت خودروسازی سایپا از عبارت «کمک به خودروسازی» استفاده کرد و به نظر می‌رسد این نهادها قصد ندارند برای همیشه در صنعت خودرو و قطعه باشند و یک قطب جدید ایجاد کنند.

دیدگاه‌های حضور نظامیان در خودروسازی

حضور موقت

مدافعان این دیدگاه می‌گویند نهادهای نظامی با قدرت و توان خود به صنعت خودروسازی کمک کنند و پس از رفع مشکلات و موانع، حضور خود را در این صنعت پایان دهند. براساس شواهد نهادهای نظامی نیز بر این موضع تاکید دارند و حرفی از حضور دائمی به میان نیاورده‌اند و حتی به طرح مجلس نیز واکنشی نشان نداده‌اند.

حضور دائمی

موافقان حضور دائمی نهادهای نظامی در صنعت خودروسازی عقیده دارند که حضور این نهادها دغدغه مربوط به تامیت قطعات را از بین می برد و ایجاد یک فضای رقابتی جدید به خودروسازی کشور کمک خواهد کرد.

باید منتظر بود و دید که سراجام طرح مجلس چه می‌شود و آیا نهادهای نظامی می‌خواهند برای همیشه در قطعه‌سازی فعالیت کنند؟

گردآوری: شقایق صفی خانی