بازار خودرو در ایران به حضور خودروهای خارجی نیاز جدی دارد. چرا؟ پاسخ روشن است؛ اینکه دست مصرف کننده باید برای انتخاب خودروی مورد نظر خود از نظر انتخاب مدل، کیفیت و مسائل فنی باز باشد به کنار؛ از منظر اقتصادی واردات خودرو برای بازار مصرف ۸۰ میلیون نفری ایران فواید بسیاری دارد.
اوایل اردیبهشت‌ماه سال جاری بود که گمرک جمهورری اسلامی ایران به وزارت صمت و بانک مرکزی پیشنهاد داد خودروهای وارداتی رسوب شده‌ای که همچنان موفق به دریافت ثبت سفارش نشده‌اند، به کشور وارد شود. اگرچه هنوز هیچ واکنش مثبت یا منفی به این پیشنهاد داده نشده، اما مسلم است که واردات می‌تواند موجب متعادل شدن قیمت خودرو در کشور شود. سیزدهم اردیبهشت ماه جاری، شورای رقابت اعلام کرد که قیمت خودروهای تولید داخل را ۹درصد افزایش داده است. همین اتفاق کافی بود تا موضوع ضرورت حضور خودروها و خودروسازیهای خارجی به ایران، بار دیگر در محافل کارشناسی داغ شود.
بسیاری از فعالان بازار خودرو برای تحقق وعده آزادسازی واردات چشم به مذاکرات وین دوخته‌اند و بر این باور هستند پیش از به سرانجام رسیدن برجام این وعده محقق نخواهد شد. اما در مقابل عقیده این گروه از فعالان بازار، صاحب‌نظرانی هستند که می‌گویند: «آزادسازی واردات خودرو به مفهوم شکست انحصار در صنعت خودروسازی ایران است». به باور این گروه از ناظران بازار خودرو، بعید به نظر می‌رسد خودروسازهای ایرانی علاقه‌ای شکست انحصارداشته باشند. هر چه هست، با برآیند کلی از آنچه صاحب‌نظران اقتصادی در خصوص ضرورت ورود خودروهای خارجی به بازار خودروی ایران مطرح می‌کنند، می‌توان این نکته مهم را فهمید که هرچه برنامه‌ریزی برای حضور خودروهای خارجی در ایران به تعویق انداخته شود، زیان اصلی متوجه مصرف‌کنندگان خواهد بود.
بازگشت رنو
رنو، یکی از برندهای محبوب فرانسوی است که ایرانی‌ها مشتاقانه منتظر بازگشت آن به ایران هستند. اما هنوز کسی نمی‌داند که بازگشت رنو به بازار خودروی ایران در چه زمانی انجام خواهد شد. کارشناسان می‌گویند یکی از دلایلی که سرعت‌گیر بازگشت این برند محبوب فرانسوی به ایران شده است، بد عهدی کمپانی رنو در زمان تحریم‌ها به ایران است. این شرکت در سال‌های گذشته و به محض بازگشت تحریم‌ها، ایران را بدون پرداخت غرامت به راحتی ترک کرد. با اینهمه، همچنان برخی از مدیران صنعت خودروسازی تلاش می‌کنند تا مسیر برای ورود این شرکت خودروساز فرانسوی به صنعت خودروسازی ایران هموار شود.
سیتروئن با دو محصول جدید می‌آید، اگر…
برخی شنیده‌ها حکایت از آن دارند که کمپانی سیتروئن نیز قصد دارد با دو محصول C3 و C3-XR به بازار ایران بر گردد. سیتروئن پیش از تحریم‌ها با خودروسازی سایپا در ایران همکاری داشت. حالا اما با نهایی شدن قرار داد ۲۵ ساله میان ایران و چین، این کمپانی بیش از گذشته عزم خود را برای ورود به بازار ایران جزم کرده است. اگر این اتفاق رخ دهد و روابط این کمپانی با سایپا همانند گذشته از سر گرفته شود، بدون شک سایپا می‌تواند به رقیبی سر سخت برای ایران‌خودرو تبدیل شود. اگر چه در این‌باره اخبار غیر رسمی وجود دارد. برخی از این صحبت‌ها به این معنی است که همه چیز با همکاری میان گروه پژو- سیتروئن و فیات-کرایسلر، به نظر نمی‌رسد در صورت به نتیجه نرسیدن مذاکرات هسته‌ای میان ایران و آمریکا، زمینه‌های حضور دوباره پژو سیتروئن در بازار ایران فراهم شود.
جای فولکس واگن خالی است
از سوی دیگر برخی از اخبار حکایت از آن دارد که احتمال حضور برخی شرکت‌های خودروساز غربی ازجمله فولکس واگن، رنو، اشکودا و بی ام و با روی کار آمد جو بایدن، رئیس جمهوری جدید آمریکا قوت گرفته است. اما این همه ماجرا نیست و باید منتظر ماند و دید مدیران صنعت خودروسازی در ایران تا چه اندازه از حضور آلمانی‌ها در بازار خودرو ایران استقبال خواهند کرد. جای خالی این برندها در بازار خودروی ایران بسیار احساس شد. سه سالی شد که فولکس واگن در ایران حضور نداشت. به دلیل این غیبت پاسات، بیتل، گلف و تیگوان در بازار ایران به صورت کاملا محدود قابل خریداری بود. اما به نظر می‌رسد خودروسازان آلمانی هم برای ورود به بازار ایران در انتظار ضربه شست برجام هستند.
جمع‌بندی؛ موانع ورود خودروهای خارجی به بازار ایران
انحصار صنعت خودروسازی ایران از یک سو و عدم استراتژی برای واردات خودروهای خارجی از سوی دیگر، موجب شده است قیمت‌ها در بازار خودروی ایران به صورت نجومی افزایش پیدا کند. این همه ماجرا نیست. آنطور که از اظهار نظرهای کارشناسان می‌توان فهمید، در ایران مشکلات تعرفه‌ای مانعی جدی برای ورود خودروهای خارجی به بازار ایران است.
نویسنده: فرشته بهروزی‌نیک
