«قیمت تایر در سال جاری، باید گران شود.» این جمله بخشی از پاسخ سخنگوی انجمن تایر ایران، به یک پرسش است. پرسشی که احتمال افزایش قیمت لاستیک در سال ۱۴۰۰ را بیش از گذشته می‌کند.
اما پرسش خبرنگاران از سخنگوی انجمن تایر چه بود؟ «در اخبار آمده است که قیمت لاستیک در سال جاری افزایش ۲۵ درصدی را تجربه خواهد کرد. آیا بازار کشش افزایش دوباره قیمت را دارد؟ سال گذشته بود که قیمت‌ها در این بازار، افزایش ۵۰ درصدی را تجربه کرد و سال ۹۷ هم تایر، ۲۵ درصد گران شد!»
مصطفی تنها- سخنگوی انجمن تایر در گفت با«خودرو ۴۵»، بیان کرد: در شرایط تحریم اقتصادی و رکود تولید، ثبات قیمت‌ها باعث فنری شدن قیمت می‌شود.
این نکته را با بیان یک مثال توضیح می‌دهم؛ از سال ۹۳ تا پایان سال 96، قیمت تایر هیچ افزایشی قیمتی را تجریه نکرد. اما در سال ۹۷، یکباره قیمت لاستیک در بازار، به خصوص برای خودروهای سنگین، ۲۵ درصد گران شد. باید بدانیم که شرایط فعلی افزایش قیمت لاستیک حق طبیعی تولید کننده است. سازمان حمایت از مصرف کننده و تولید کننده، باید به این موضوع بسیار مهم توجه داشته باشد.»
هزار توی تامین ارز تولید کنندگان لاستیک
او در خلال صحبت‌های خود بارها تاکید کرد: تقاضا برای دریافت ارز از سوی تولید کنندگان تایر، بیش از ۴ برابر نسبت به سال ۹۹ افزایش پیدا کرده است. چه کسی در این بازار افسار گسیخته، پاسخگوی نیاز ارزی تولید کنندگان لاستیک خواهد بود؟
آنطور که از اظهار نظر مصطفی تنها می‌توان فهمید؛ تولیدکنندگان تایر نیز مانند خودروسازان، برای افزایش قیمت محصولاتشان به سازمان حمایت از مصرف کننده و تولید کننده، اصرار می‌کنند. اما این سازمان همچنان در مقابل خواسته تولید کنندگان صنعت تایر ایستاده است. اگر چه، اخبار تایید نشده‌ای به گوش می‌رسد که افزایش قیمت تایر برای سال جاری، بیش از ۲۵ درصد خواهد بود. هرچند سخنگوی انجمن تایر ایران در این‌باره اظهار بی‌اطلاعی کرد.
فشار ثبات قیمت‌ها بر دوش بازار لاستیک
از سوی دیگر، رئیس اتحادیه فروشندگان لاستیک، فیلتر و تعویض روغن نیز با مصطفی تنها، هم نظر است: وقتی سطح عمومی قیمت‌ها افزایش پیدا کرده است، تولید کننده لاستیک با فشار ثبات دستوری قیمت‌ها نباید زیان ببیند.
داوود سعادتی نژاد، در گفت‌وگو با «خودرو ۴۵»، می‌گوید: از فرودین‌ماه سال ۹۷ که قیمت ارز به یکباره، ۴۲۰۰ تومان شد، همه شاهد بودند که توزیع ارز نیمایی میان تولید کنندگان و وارد کنندگان واقعی با چه مشکلاتی مواجه بود. همه چیز به امضاهای طلایی بستگی داشت. در این شرایط چگونه می‌توان صنعت لاستیک را از دیگر افزایش قیمت‌ها جدا دانست؟
بسیاری از آمار، این گفته سعادتی‌نژاد را تایید می‌کند. ۲۴ شهریورماه سال گذشته بود که خبر آمد ارز ۴۲۰۰ تومانی (ارز نیمایی)، به وارد کنندگان لاستیک تعلق نخواهد گرفت. این اتفاق تازه شروع ماجرا بود. ترخیص کالاهای مانده در گمرکات (لاستیک‌های واردتی) بیش از ۶ ماه زمان برد و همه این اتفاق‌ها کافی بود تا قیمت تایر، افزایش چند باره قیمت را تجربه کند.
بی‌میلی وارد کننده لاستیک به ثبت سفارش جدید!
بسیاری از دست‌اندرکاران صنعت تایر اعلام کرده بودند که با وجود کمبود تایرهای خودروهای سنگین در بازار و همچنین وجود لاستیک‌های وارداتی، تولیدکنندگان تایر هیچ تمایلی به ثبت سفارش‌های جدید نشان نمی‌دهند. این بی‌میلی به دلیل نوسان شدید نرخ ارز در بازار و همچنان ماراتن ارزهای بانکی با چهارراه استانبول اتفاق افتاد. وارد کنندگان مطمئن بودند که این اختلاف قیمت موجب ضرر و زیان آنها خواهد شد.
در این‌باره اظهار نظرهای بسیاری وجود دارد که هیچکدام دیگری را نفی نمی‌کند. برای مثال کارشناسان حوزه سنگین و دست‌اندرکاران صنعت لاستیک درباره این موضوع به اتفاق نظر رسیده‌اند که معافیت شرکت در خصوص پرداخت اختلاف قیمت ارز، بزرگترین مانع واردات تایرهای سنگین به کشور است.
در این رابطه توضیح روشنی وجود دارد. گفته شده است: افراد، صرفا با هدف کسب سود اقدام به واردات لاستیک می‌کنند؛ چرا که اختلاف قیمت میان ارز وارد شده با دلار ۴۲۰۰ تومانی با دلار آزاد، دستکم ۴۰۰ هزار تومان است. در این شرایط وارد کننده واقعی از ثبت سفارش منصرف می‌شود چرا که به دلیل کاهش قدرت خرید گروه‌های هدف، قادر به فروش محصولات وارداتی خود در بازار نخواهد بود. پس در نتیجه واردات در پی قیمت‌گذاری غیر کارشناسی ارز ۴۲۰۰ تومانی کاهش پیدا کرده است.
کامیون داران معترض شدند
همچنین که بررسی آمار قیمت‌ها در بازار در بازه زمانی سال‌های ۹۷ تا ۹۹، نشان می‌دهد: سال ۹۷ به دلیل کاهش ناگهانی واردات، در پی تشدید تحریم‌ها و فشار تامین مواد اولیه تولید بر دوش صنعتگران، قیمت تامین فقط ۵ جفت لاستیک برای کامیون داران به بیش از ۱۰۰ میلیون تومان رسید. سال ۹۶، این خرید با نصف قیمت برای کامیون‌داران ممکن بود.
در آن سال تعدادی از تولید کنندگان مجوز افزایش قیمت را از سوی سازمان حمایت دریافت کرده بودند و تعدادی دیگر، همچنان در صف دریافت مجوز هستند. اما بازار چندان در انتظار مجوز رسمی برای افزایش قیمت نبود و نرخ‌ها، نجومی شد.
همین زمان بود که جمعی از کامیون داران استان فارس، در اعتراض به این افزایش قیمت تایر خودروهای سنگین‌شان، دست به اعتراض زدند.
جمع‌بندی؛ سرنوشت بازار لاستیک چه می‌شود؟
تولید کنندگان تایر، در حالی برای افزایش قیمت لاستیک در بازار اصرار دارند که حتی به باور خود دست‌اندرکاران صنعت لاستیک، بازار کشش افزایش بیش از این را ندارد؛ اما در مقابل تاکی می‌کنند که چاره‌ای به جز افزایش قیمت نیست. همه چیز دست به دست هم داده است تا تولیدکنندگان تایر ماشین، راهی به جز افزایش قیمت نداشته باشند و گروه‌های هدف، سال به سال هزینه بالاتر و در بسیاری از مواقع غیر منطقی‌تری را برای خرید تایر خودروهایشان بپردازند. اگرچه این روند از نظر مصرف کننده به هیچ عنوان منظقی نیست و به نظر می‌رسد از سمت نهادهای متولی نیز کاری بر نمی‌آید.
نویسنده: فرشته بهروزی‌نیک
