محبوبیت بیش از حد سگمنت شاسی بلندها، خواه از کلاس کراساوور باشند یا SUVهای آفرودی واقعی، به اندازهای در دو دهه گذشته رو به رشد گذاشته است که امروز خودروسازانی چون رولز-رویس، اَستن مارتین، بنتلی، پورشه و حتی فراری را به تولید شاسی بلند (در حقیقت کراساوور) مجبور کرده است.
خودروسازانی که هرگز در سگمنتی جز خودروهای لوکس یا سوپراسپرت فعالیت نمیکردند، حالا مجبور شدهاند تا به منظور تامین بازار و البته کسب سهم فروش بیشتر، به تولید کراساوور روی آورند. در این میان اما لامبورگینی بر خلاف رقبای دیگر خود، در مسیر عجیب و غریب ساخت این ماشین به هیچ عنوان تازهکار و آماتور نبود. اگر از شاسی بلندهای لامبورگینی تنها با مدل اوروس (Urus) آشنا هستید، با این مقاله همراه شوید تا با تاریخچه دور و دراز این برند در سگمنت شاسی بلندسازی آشنا شوید.
۱. چیتا، اولین شاسی بلند لامبورگینی
در مزایدهای که ارتش آمریکا در دهه ۱۹۷۰ میلادی به منظور جایگزینی جیپهای سبک وزن نظامی خود برگزار کرد، لامبورگینی نیز در همکاری با شرکت MTI آمریکا، پیش قدم شد تا اولین شاسی بلند خود را در حوزه خودروهای نظامی به بازار عرضه کند. از این رو خودرویی شکل گرفت که به پیشرانه ضد آب و با دوام ۵.۹ لیتری V8 کرایسلر و گیربکس اتوماتیک مجهز بود و میتوانست پنج پرسنل کاملا مجهز به تجهیزات نظامی (شامل راننده) را در خود جای دهد.
این شاسی بلند دو دیفرانسیل مفهومی که چیتا (Cheetah) نام گرفت، اولین اقدام لامبورگینی برای ساخت شاسی بلند در سال ۱۹۷۷ میلادی بود. چیتا در وضعیت خالی و بدون درها و سقف، در حدود بیش از دو تن وزن داشت. به دلیل قرارگیری پیشرانه و گیربکس در قسمت عقب خودرو، ضعف پیشرانه و وزن قابل توجه، چیتا به هیچ عنوان مورد پذیرش ارتش آمریکا قرار نگرفت. در عوض شرکت AM General با ارائه خودرو نظامی HMMWV (یا همان هامر) برنده مزایده شد تا برترین شاسی بلند نظامی/مردمی تاریخ خودروسازی جهان را روانه بازار کند.
۲. LM001، دومین تلاش برند
با وجود شکست سنگین و صرف هزینههای گزاف در پروژه چیتا، هدف ساخت شاسی بلند در دل مدیران ارشد لامبورگینی همچنان زنده بود. نتیجه کار ارائه نسخه مفهومی دوم با نام LM001 بود که از دیدگاه ساختار شباهت زیادی به چیتا داشت. تفاوتهای محسوس در تغییرات ظاهری و استفاه از پیشرانه قدرتمندتر ۵.۹ لیتری V8 شرکت امریکن موتورز (AMC) آمریکا بود.
از آنجایی که ساختار انتقال نیرو و وزن نهایی خودرو تغییر چندانی نکرده بود، هندلینگ و فرمانپذیری LM001 نیز همانند چیتا چنگی به دل نمیزد. از این رو پروژه LM001 نیز تنها با ارائه یک نمونه آزمایشی، همانند چیتا بار دیگر شکست خورد و به تاریخ پیوست.
۳. LMA002، اولین موفقیت برند
لامبورگینی در تولید یک شاسی بلند موفق پا پس نکشید. تنها یک سال پس از پروژه شکست خورده LM001، این شرکت مفهومی سومی با نام LMA002 به معنای لامبورگینی، میمران، پیشرانه جلو، ۰۰۲ را به جهان معرفی کرد.
لامبورگینی از سال ۱۹۷۸ تا پیش از واگذاری به شرکت بزرگ کرایسلر در سال ۱۹۸۷، از سوی پاتریک میمران و برادرش ژان کلاد ادامه میشد. این شخصیت هنری فرانسوی الاصل، در سال ۱۹۸۴ میلادی شرکت لامبورگینی را در آستانه ورشکستگی به قیمت سه میلیون دلار خریداری کرد و با سرمایهگذاری سنگین، موفق شد تولیدات برند را از مدل کونتاش به مدل یالپا (Jalpa) و بعدها مدل LM002 گسترش دهد.
مدل مفهومی LMA002 برپایه کانسپتهای چیتا و LM001 شکل گرفته بود اما برای اولین بار دستخوش تغییرات اساسی و قابل توجه شد. این مدل مفهومی از پیشرانه V12 و گیربکس پنج سرعت لامبورگینی کونتاش بهره گرفت که این بار در جلو خودرو نصب شده بود. از این رو شاسی و سیستم تعلیق از نو طراحی شد و فرمان کمک هیدرولیکی نیز روی آن نصب شد. سیستم انتقال نیرو دو دیفرانسیل دائمی (AWD) نیز به نوع قابل انتخاب (4WD) تغییر پیدا کرد. دیفرانسیل جلو قابلیت لغزش محدود تا ۲۵ درصد و دیفرانسیل عقب تا ۷۵ درصد را داشت و همچنین قفل مکانیکی صد در صد سیستم انتقال نیرو ویژه آفرود سنگین نیز برای آن تعبیه شده بود. در نتیجه این تغییرات فاحش، LMA002 با افزایش وزن حدود ۵۰۰ کیلوگرمی به وزن نهایی ۲۶۰۰ کیلوگرم رسید.
با وجود افزایش وزن قابل توجه، پیشرانه V12 لامبورگینی حالا قادر به تولید ۳۳۲ اسب بخار و ۴۳۰ نیوتون.متر گشتاور بود و قرارگیری پیشرانه در جلو خودرو، نه تنها مشکلات فرمانپذیری را حل کرده بود، بلکه فضای قابل استفاده در قسمت عقب را نیز به شکل چشمگیری گسترش داده بود و در نتیجه آن، ظرفیت حمل سرنشین در این نسخه مفهومی میتوانست تا ۱۱ نفر افزایش یابد.
عربستان سعودی به این خودرو نظامی مفهومی علاقه نشان داد و قصد داشت آن را در تیراژ ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ دستگاه خریداری کند، اما این سفارش هرگز انجام نگرفت و در نتیجه، LMA002 نیز همانند مفهومیهای پیش از خود تنها در یک دستگاه آزمایشی به تولید رسید.
۴. LM002، انقلاب لامبورگینی
نسخه مفهومی LMA002 با حل مشکلات عدیده مفهومیهای پیش از خود نشان داد که میتواند یک شاسی بلند آفرودی قابل و توانمند باشد. نتیجه کار تولید نسخه مردمی و تولید نسبتا انبوه با نام LM002 بود که بین سالهای ۱۹۸۶ تا ۱۹۹۳ روانه خط تولید شد.
این مدل مردمی و فروش عمومی در دو ساختار پنج در SUV (شاسی بلند مسقف) و SUT (وانت اسپرت) به تولید رسید و به صورت استاندارد از پیشرانه ۵.۲ لیتری ۴۵۰ اسب بخاری V12 لامبورگینی کونتاش بهره گرفت که در نسخههای سفارشی به پیشرانه ۷.۲ لیتری V12 لامبورگینی از نوع مارین (Marine/پیشرانههای مختص به استفاده در دریا و وسایل نقلیه دریایی) قابل ارتقا بود. LM002 به یک شاسی بلند قدرتمند لوکس بدل شد که از پوشش چرم در نمای داخلی، شیشههای تیره ضد آفتاب، سیستم تهویه مطبوع، سیستم صوتی باکیفیت و سه قفل دیفرانسیل (جلو، مرکزی و عقب) بهره میگرفت. شرکت پیرلی به سفارش لامبورگینی تایرهای مخصوصی برای این خودرو به تولید رساند که پیرلی اسکورپیِن (Pirelli Scorpion) نام گرفت. این تایرها در دو نمونه استفاده ترکیبی چهار فصل و ویژه رانندگی در شن به تولید رسید و از قابلیت پنچر رو (Run Flat) برخوردار بود و قیمت قابل توجهی داشت.
با وجود داشتن شاسی لولهای و بدنه ساخته شده از مواد سبکی نظیر آلومینیوم و فایبرگلس (الیاف شیشه)، وزن نهایی این خودرو برابر با ۲۷۰۰ کیلوگرم بود. از این رو مصرف سوخت متوسط آن در حالت عادی فراتر از ۲۵ لیتر در هر صد کیلومتر بود اما از آنجایی که کسی به مصرف سوخت چنین خودرو منحصر به فردی توجه نمیکرد، لامبورگینی برای آن باک سوخت ۲۰۰ لیتری درنظر گرفته بود. این هیولای ایتالیایی قادر بود در کمتر از ۸.۰ ثانیه به سرعت ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت و سرعت نهایی فراتر از ۲۰۰ کیلومتر بر ساعت دست یابد که در آن دوران خیره کننده و غیر قابل باور بود.
LM002 با داشتن این ویژگیهای منحصر به فرد، هنگام رونمایی رامبو لامبو (لامبورگینی رامبو) لقب گرفت چرا که ویژگیهای فنی آن همانند شخصیت سینمایی هالیوود، جان رامبو، اغراقآمیز و باورنکردنی بود. LM002 عملا انقلابیترین ساخته لامبورگینی تا به امروز به حساب میآید که تنها در تیراژ محدود ۳۲۸ دستگاه به تولید رسید و با داشتن قیمت نهایی قابل توجه، از همان ابتدا تنها مورد استقبال کلکسیونرهای ثروتمند و پادشاهان کشورهای عربی قرار گرفت. قیمت امروزی یک نمونه سالم LM002 امروزه چیزی بین ۳۰۰ تا ۵۰۰ هزار دلار است.
۵. اوروس، جدیدترین شاسی بلند
لامبورگینی با سابقه درخشانی که از دهه ۱۹۷۰ میلادی در طراحی و تولید انواع شاسی بلند داشت، هیچ جای تعجب نداشت که در سال ۲۰۱۸، شاسی بلند جدید خود از کلاس کراساوورهای سایز متوسط لوکس/اسپرت را روانه بازار کند.
اوروس (Urus) با الهامگیری قدرتمند از زبان طراحی مدل اونتادور روانه بازار شد تا عنوان یکی از زیباترین و قدرتمندترین شاسی بلندهای جهان را به خود اختصاص دهد. این خودرو در نمونه تولیدی از پیشرانه ۴.۰ لیتری V8 تزریق مستقیم تویین توربو ارتقا یافته اما مشترک با محصولات خانواده فولکس واگن (آئودی A8، پورشه کاین، پورشه پانامرا و بنتلی کانتیننتال) به قدرت ۶۴۰ اسب بخار و گیربکس هشت سرعت اتوماتیک با سیستم انتقال نیرو دو دیفرانسیل دائمی (AWD) بهره میگیرد. این کراس اوور لوکس/اسپرت ۲.۲ تنی، قادر است در مدت زمان ۳.۶ ثانیه به سرعت ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت دست یابد در حالی که سرعت نهایی آن اندکی فراتر از ۳۰۰ کیلومتر بر ساعت عنوان شده است.
با تولید پیوسته از سال ۲۰۱۸ تا کنون، اوروس را باید موفقترین شاسی بلند لامبورگینی خطاب کرد. اوروس زمانی روانه بازار شد که برخی از خودروساازن مطرح جهان نظیر بنتلی، استن مارتین و رولز-رویس نیز ایده ساخت شاسی بلند را در سر داشتند اما اصلیترین رقیب لامبورگینی، یعنی فراری، تا امروز کراس اوور خود را روانه بازار نکرده است.
نتیجه گیری
شاید لامبورگینی در آغاز فعالیت خودروسازی خود در دهه ۱۹۶۰ میلادی مورد تمسخر طرفداران فراری قرار گرفت، اما با رویه طراحی و تولید سری شاسی بلندهای نظامی مفهومی خود به خوبی نشان داد که از دیدگاه جسارت طراحی و دستیابی به هدف نهایی خود، دست کمی از فراری ندارد.
LM02 و حالا اوروس، به واقع دو شاسی بلند محبوب و منحصر به فردی هستند که تا کنون از سوی یک خودروساز تولید محدود روانه بازار صنعت خودرو جهان شدهاند.
نویسنده: شهاب انیسی