داستان مونتاژ داخلی برخی از محبوب‌ترین محصولات بین‌المللی، با پژو 206 و از آغاز دهه 1380 شمسی آغاز شد. هاچ‌بک فرانسوی که از سال 1988 روانه خط تولید فرانسه و از آنجا به یکی از پرفروش‌ترین هاچ‌بک‌های جهان بدل شد و تا سال 2012 بیش از 8.3 میلیون دستگاه فروش جهانی را برای خود به ثبت رساند. این هاچ‌بک که در بسیاری از کشورهای جهان به تولید رسیده یکی از ماندگارترین خودروهای مونتاژی بازار ایران نیز به شمار می‌آید.
مشکل 206 اما قدمت تاریخی این هاچ‌بک دوست داشتنی است. در سال‌های اخیر و با واردات گسترده و البته مونتاژ بسیار زیاد رقبای چینی، جایگاه بی‌رقیب 206 اندکی خدشه‌دار شده است. با پیشرفت تکنولوژی و تعدد رقبای کلاس هاچ‌بک‌های شهری، ایکو (ایران خودرو) به عنوان مونتاژ کننده 206، رقیب جدیدی با ویژگی‌های تقریبا مشترک از برند DFM چین را با نام H30 Cross روانه بازار ایران کرد که به نوعی جانشین مستقیم 206 تیپ 6 (نسخه اتوماتیک تیپ 5) به حساب می‌آید.
ریشه شناسی، 206 در برابر H30 کراس
206 یکی از موفق‌ترین هاچ‌بک‌های بازار جهان از ساخته‌های پژو فرانسه است. خودرویی با ابعاد معقول شهری، مناسب برای استفاده روزمره، پیشرانه و مشخصات فنی کاملا متناسب، طراحی گیرا و جوان پسند و البته هزینه‌های نگهداری مناسب. تا اینجای کار هیچ ایرادی به این کوچولوی فرانسوی وارد نیست مگر آن‌که قرار باشد تاریخ تولید و انقضا این خودرو را مورد بررسی قرار دهیم.
پژو 206 محصول واپسین سال‌های قرن بیستم است اما همچنان در بازار عتیقه پسند و عتیقه‌ساز ایران روی خط تولید است. خودرویی که تولید آن در ایران از سال 1380 آغاز شد و امروز پس از نزدیک به 20 سال هنوز جایگزینی برای آن در خط تولید ایکو وجود ندارد. پژو فرانسه این خودرو را از 1998 تا 2012 با ارائه نسخههای فیس لیفت متعدد به مدت 14 سال در خط تولید خود حفظ کرد اما نسخههای فیس لیفت 206 از جمله 206 پلاس در ایران تحت مدل‌های متمایز (207) و به موازات 206 استاندارد به تولید رسید و از این رو از دیدگاه مردم ایران 206 در بازه دو دهه تولید خود هرگز مورد فیس لیفت و ارتقا ظاهری قرار نگرفت.
استقبال خریداران ایرانی در تاریخ 20 ساله تولید 206 به اندازه‌ای از این خودرو زیاد بود که ایکو هرگز توجیه منطقی برای خروج این مدل از خط تولید نمی‌دید و از این رو مثل همیشه بخشی از این انتقاد مستقیما به سمت خریداران این خودرو قدیمی نشانه می‌رود.
همکاری ایکو با شرکت دانگ فنگ موتور چین (DFM) و مذاکره برای مونتاژ داخلی مدل H30 Cross بدون شک به قصد توسعه سبد محصول و عقب نماندن از گردانه رقابت خودروهای آپشن‌دار چینی دیگری بود که در بازار کشور از سوی سایر خودروسازان داخلی به تولید می‌رسید و نه جایگزینی محصولات قدیمی چون 206.
H30 Cross نسخه بَزَک شده هاچ‌بک H30 از ساخته‌های شرکت DFM است که پسوند کراس (Cross) در آن تلاش بسیار زیادی دارد تا آن را در اذهان مردم به عنوان خودرویی از کلاس کراس اوور بگنجاند. این خودرو از مجموعه فنی مشابه با 206 تیپ 6 بهره می‌گیرد چرا که سری محصولات جدید DFM نیز با همکاری مستقیم DFM و گروه خودروسازی پژو سیتروئن (PSA) در میانه‌های 2000 به تولید رسید و از سال 1395 نیز به بازار کشور تزریق شد.
طراحی، فاجعه‌ای زیبا به نام H30 کراس
پژو 206 با المان‌های طراحی بارز پژو و در دوران آغازین قرن بیست و یکم روانه خط تولید شد. در نتیجه ظاهر نرم و تخم مرغی با چراغ‌های جلو کشیده، بدنه‌ای صاف و ساده، مملو از قوس‌های نرم و به دور از هرگونه اغراق از مهم‌ترین المان‌هایی است که در طراحی 206 به کار گرفته شده است. این طراحی برای دوران تولید و حتی زمان عرضه در ایران بسیار جذاب و زیبا بود.
اگر صادقانه نگاه کنیم؛ 206 به دلیل داشتن طراحی میانه‌رو و محافظه‌کار تقریبا فاقد تاریخ انقضا و در هر زمانی جذاب است اما سوال آن است که پس از بازه تولید 20 ساله در کشور آیا زمان آن نبود که از خط تولید خارج شده و پژو 207 (206 پلاس) جایگزین آن شود؟ از آنجایی که این مهم اتفاق نیافتاد و 206 با آن ظاهر قدیمی همچنان در خط تولید قرار دارد، تنها راه نجات مشتریان و مالکان امروزی این خودرو ارتقا ظاهری آن به کمک برخی از قطعات و لوازم افترمارکت و ایجاد تغییرات ظاهری در بخش چراغ‌ها، ریم‌ها و برخی المان‌های نمای داخلی است تا همچنان بتوان تکراری بودن ظاهر قدیمی این خودرو عتیقه را در بازار کشور تحمل کرد.
دانگ فنگ H30 کراس همان‌طور که بیان شد نسخه تغییر یافته یا به عبارت بهتر؛ نسخه بزک شده هاچ‌بک H30 شرکت DFM چین است که با همکاری مستقیم ایکو و DFM از سوی ایران خودرو مونتاژ و به بازار عرضه شد. این خودرو با ارائه در سال 2009 (11 سال پس از 206) بدون شک ظاهری به روزتر و آپشن‌های رفاهی بیشتری در مقایسه با 206 تیپ 6 به همراه دارد و از این رو جای هیچ تعجبی نیست که توانسته با این سرعت در میان مشتریان ایرانی علاقه‌مند به 206 محبوب شود.
مشکل H30 کراس برخی المان‌های ظاهری آن است که برای چسباندن آن به کلاس کراس اوورها در آن استفاده شد. المان‌هایی چون سپر‌های متفاوت جلو و عقب و دامن پلاستیکی بیرون زده به رنگ مشکی که مستقیما از طراحی برخی خودروهای کراس اوور الهام گرفته شده است. این درحالی است که H30 کراس از دیدگاه ابعادی (مخصوصا ارتفاع از سطح زمین) هیچ تفاوت محسوسی با نسخه هاچ‌بک خود ندارد و این تغییرات تنها به منظور تمایز ظاهری در آن به کار گرفته شده است. اگر نسخه هاچ‌بک H30 نیز در بازار ایران عرضه می‌شد می‌توانستیم این دو خودرو را به صورت مستقیم با رنو ساندرو و رنو ساندرو استپ‌وی مقایسه کنیم.
با این حال گرافیک زیبا چراغ‌های جلو و عقب، بهره‌گیری از روف رک (باربند) و ریم‌های اسپرت تا حدودی مالک را مجبور می‌کند تا از برجستگی بیش از حد گلگیرها که موجب کم عرض دیده شدن محورهای خودرو می‌شود، تا حدود زیادی چشم‌پوشی کند.
آیا H30 کراس از 206 زیباتر است؟ اگر قرار باشد از ضعف‌های ریز و درشت طراحی H30 کراس چشم بپوشیم و ظاهر تکراری و قدمت طراحی 30 ساله 206 را هم در نظر بگیریم، باید به سادگی به این پرسش پاسخ مثبت بدهیم.
مقایسه این دو خودرو از دیدگاه طراحی نشان می‌دهد که H30 کراس درطول معادل 516 میلی‌متر کشیده‌تر، در عرض 108 میلی‌متر عریض‌تر و در ارتفاع برابر با 102 میلی‌متر بلندتر از 206 است. این درحالی است که فاصله محورها در H30 کراس برابر با 165 میلی‌متر بلندتر از 206 است. در نتیجه جای تعجب ندارد که از دیدگاه ابعادی و ظاهر ایستا؛ 206 همچنان هندسه زیباتر و پخته‌تری را به نمایش بگذارد چرا که طراحی آن از سوی جرارد والتر (Gerard Welter) طراح ارشد مطرح پژو انجام شده است.
نمای داخلی، تاثیر معجزه زمان بر H30 کراس
با توجه به طراحی بسیار قدیمی و کاملا کلاسیک نمای داخلی پژو 206، بعید است کسی تا به حال نمای داخلی این خودرو محبوب و دوست داشتنی را ندیده باشد. هرچند نمای خارجی آن با استفاده از المان‌های فاقد تاریخ انقضا همچنان قابل تحمل و زیبا است اما نمای داخلی آن روایتی متفاوت از خود ارائه می‌دهد مخصوصا اگر قرار باشد با یک رقیب از دوران نوین‌تر قرن بیست و یکم مقایسه شود.
داخل 206 مملو از پلاستیک فشرده نه چندان با‌کیفیتی است که شاید برای دهه 2000 قابل قبول بود اما امروز در کنار رقبای چینی که هنوز هم از متریال مشابه در نمای داخلی بهره می‌گیرند چندان هم جذاب نیست. مشکل 206های جدید افت چشمگیر کیفیت متریال و مونتاژ قطعات داخلی است که باعث شد 206 دیگر آن کیفیت و دلبری سابق را به همراه نداشته باشد.
داشبرد قرینه 206 با کنسول میانی برجسته، دربرگیرنده ادوات کنترلی سیستم صوتی و تهویه مطبوع با غربیلک فرمان سه شاخه و نشانگرهای دو بعدی چهارگانه با نورپردازی قرمز رنگ و تریم داخلی دو رنگ با پوشش پارچه‌ای رنگ متمایز روی داشبرد، رودری‌ها و صندلی‌ها، هرچند بسیار تکراری و از مد افتاده اما همچنان قابل قبول است.
نمای داخلی H30 کراس با طراحی در دوران نوین‌تری از زمان، با داشتن ظاهری پیوسته در عرض داشبرد، خم و قو‌س‌هایی بسیار نرم دارد. کنسول میانی این خودرو به داشبرد متصل شده است و ادوات کنترلی سیستم مولتی مدیا و تهویه مطبوع و ساعت دیجیتال (مشابه با 206 اما در ترکیبی بسیار مدرن‌تر) را دربر می‌گیرد. غربیلک فرمان سه شاخه و نشانگرهای سه بعدی سه قلو پشت فرمان در ترکیب با تریم‌های کرومی اندک به کار رفته در سرتاسر نمای داخلی نیز مکمل طراحی H30 کراس است که در 206 یافت نمی‌شود. شاید بتوان طراحی داخلی H30 کراس را از دیدگاه شباهت‌های زیرپوستی با 206؛ تعبیر امروزی و تکامل یافته، یا به نوعی فیس لیفت داخلی 206 از سوی چینی‌ها دانست.
داشتن ابعاد بزرگ‌تر خارجی H30 کراس و فاصله محورهای بلندتر باعث شده است این خودرو فضای صندوق عقب برابر با رقم قابل توجه 417 لیتر داشته باشد که به دسته خودروهای سدان نزدیک‌تر است. اما در مقایسه با فضای صندوق 245 لیتری 206، این رقم نشان می‌دهد که فضای نشیمن ردیف دوم H30 کراس با وجود ابعاد خارجی بزرگ‌تر، الزاما چندان جادارتر از 206 نیست چرا که این فضا وقف صندوق عقب جادارتر شده است.
مشخصات فنی، تشابهی متمایز بین 206 و H30 کراس
با همکاری مستقیم DFM چین و FCA فرانسه در میانه‌های دهه 2000، H30 کراس در بازار ایران از ستاپ فنی دقیقا مشابه با 206 تیپ 6 بهره می‌گیرد. در نتیجه این خودرو از همان پیشرانه 1.6 لیتری 16 سوپاپ تنفس طبیعی مشهور فرانسوی با کد شناسایی TU5 و گیربکس 4 سرعت اتوماتیک استفاده می‌کند که قادر به تولید قدرتی برابر با 105 اسب بخار در دور 5800 و گشتاور 142 نیوتون.متر در دور 4000 است.
اما تمایز اصلی میان این دو خودرو در کیفیت ستاپ نهایی و البته اختلاف وزن 134 کیلوگرمی بین دو گزینه است. 206 تیپ 6 با وزنی 1096 کیلوگرمی می‌تواند در مدت زمان حدود 11.6 ثانیه از حالت سکون به سرعت 100 کیلومتر بر ساعت دست یابد و مصرف سوخت متوسطی برابر با حدود 7 لیتر در هر 100 کیلومتر از خود برجای بگذارد. اما H30 کراس با داشتن وزن 1230 کیلوگرمی در حدود 12.5 ثانیه از حالت ایست کامل به سرعت 100 کیلومتر بر ساعت دست می‌یابد و مصرف سوخت متوسط آن به 7.5 لیتر در هر 100 کیلومتر نزدیک است.
سخن نهایی
اگرچه اختلاف فنی میان این دو خودرو چندان چشمگیر نیست و هر دو خودرو از گیربکس نه چندان دقیق AL4 بهره می‌گیرند، اما می‌توان به جرات گفت که از دیدگاه سواری و ستاپ نهایی مجموعه فنی، 206 تیپ 6 گزینه مطلوب‌تر با سواری لذت‌بخش‌تری است که مشکل گیجی و عقب ماندگی گیربکس آن معمولا با اعمال تغییراتی جزئی در برنامه ریزی کامپیوتر اصلی خودرو تا حد بسیار زیادی مرتفع می‌شود.
یکی از مهم‌ترین مشکلات کیفی H30 کراس مشکل عدم سازگاری و ستاپ نه چندان مناسب مجموعه فنی آن با ویژگی‌های جغرافیایی ایران است که باعث می‌شد نمونه‌های اولیه آن به شکل بسیار عجیب و غیر منتظره‌ای با چرخاندن فرمان یا ورود به زاویه‌ای اندک (مانند شیب پارکینگ) دچار خاموشی ناگهانی پیشرانه شود. ایکو تقریبا بلافاصله در صدد رفع این مشکل برآمد اما همچنان اختلاف وزن بیشتر H30 کراس که از ابعاد بزرگ‌تر و سطح آپشن‌های رفاهی بیشتر (مانند سانروف، تنظیم برقی صندلی راننده، دوربین دید عقب و سیستم مولتی مدیا) آن نشات می‌گیرد؛ مشکل گرم کردن موتور و ضعف کلی عملکرد فنی در آن را به همراه دارد.
با این حال دو گزینه پژو 206 تیپ 6 و دانگ فنگ H30 کراس همچنان دو گزینه بسیار محبوب از دسته خودروهای هاچ‌بک کارکرده بازار خودرو ایران هستند که به دلیل استفاده از گیربکس اتوماتیک و بازه قیمتی قابل قبول همچنان از اولین انتخاب‌های افراد علاقه‌مند به کلاس خودروهای هاچ‌بک اقتصادی شهری به شمار می‌آیند. پرواضح است که به دلیل داشتن سطح آپشن‌های رفاهی بیشتر، H30 کراس قیمت نهایی بالاتری نیز خواهد داشت.
نویسنده: شهاب انیسی
