شرط اول هر معامله‌ای احتیاط است اما مهم‌تر از آن، آگاهی به روش‌های انجام آن است. هرچقدر که نسبت به حق و حقوق خودمان و نحوه انجام یک معامله آگاه‌تر باشیم، احتمال رضایت دو طرف هم بالاتر می‌رود. یکی از مواردی که در بسیاری مواقع باعث ایجاد برخی مشکلات حقوقی و نارضایتی برخی طرف‌ها می‌شود، نقل و انتقال مالی در معامله‌های خودروست که در صورت انجام یک اشتباه، می‌تواند بار حقوقی برای طرفین معامله داشته باشد یا افراد را با سودجویی در معامله روبرو می‌کند. اما نحوه پرداخت باید به چه صورت باشد و چه نکاتی را باید در نظر داشت تا یک معامله ایمن و راحت را ثبت کنیم؟ رامین دارستانی فراهانی، کارشناس ارشد حقوقی خودرو45 در همین رابطه به برخی نکات ضروری در پرداخت وجه هنگام معامله خودرو اشاره کرده است:
بایدها و نبایدهای معامله نقدی خودرو
یک گزینه پیش روی معامله‌گران خودرو، پرداخت نقدی وجه نقد معاملات است. البته دیگر به شکل گذشته نیست که وجه نقد در میان باشد اما منظور واریز آنی و به حساب طرفین است که می‌تواند فروشنده را زودتر به مبلغ موردنظر خود برساند.
یکی از مهم‌ترین نکاتی که در این رابطه باید به آن توجه کرد، داشتن رسید از کلیه مراحل پرداخت است. این نکته را در نظر داشته باشید که هر مبلغی را که پرداخت می‌کنید، از طرف مقابل رسید دریافت کنید.
ممکن است حدود 5 تا 10 درصد ثمن معامله (کل مبلغ قید شده در قرارداد) را همان ابتدا و در زمان نگارش مبایعه‌نامه پرداخت (یا دریافت) کنید. در همین مرحله هم، رسید مبلغ پرداخت شده را از طرف مقابل دریافت و آن را در مبایعه‌نامه به صورت دقیق قید کنید. بخشی از مبلغ (که بیشترین وجه از ثمن معامله است) هم حین تعویض پلاک پرداخت و حدود 10 درصد ثمن معامله در دفترخانه اسنادرسمی هم زمان با سند انتقال تسویه حساب می‌شود.
چکی معامله خودرو کنیم؟
اما شاید برای همه راحت نباشد که وجه نقد را در همان ابتدای کار پرداخت و به حساب طرف مقابل واریز کنند. در این صورت از چک برای انجام مبادلات مالی استفاده می‌کنند. نکته‌ای که در این رابطه وجود دارد این است که باید دقت کنید تا چکی که دریافت می‌کنید تضمین‌شده و چک بین بانکی باشد.
حتما شماره چک و تاریخ آن را هم در مبایعه‌نامه قید کنید. مساله دیگر دریافت رسید برای چک ارائه شده است. چه خریدار هستید چه فروشنده این مساله را در نظر داشته باشید که حتما رسید ارائه چک به طرف مقابل ارائه شود. اگر خریدار هستید و چک پرداخت می‌کنید، علاوه بر رسید یک نسخه کپی از چک که به امضای طرف معامله رسیده را دریافت کنید. هر بار که بخش دیگری از ثمن معامله پرداخت می‌شود، دوباره رسید دریافت کنید.
اما و اگرهای معاوضه خودرو
اما برخی از پرسش‌هایی که در این رابطه مطرح می‌شود مربوط به معاوضه در معاملات خودروست. ممکن است خودرو با خودرویی دیگر یا ملک معاوضه شود. واقعیت این است که قانون خاصی برای این کار وجود ندارد و بیشتر به توافق دو طرف مربوط است. معمولا ابتدا یک ارزش‌گذاری صورت می‌گیرد و سپس بقیه مراحل پرداخت یا دریافت وجه انجام می‌شود.
نکته‌ای که شاید بهتر باشد به آن توجه کنید، انجام معاوضه خودرو با هر کالا یا خودروی دیگر است که باید در یک محیط امن صورت گیرد. سعی کنید ترجیحا در محیطی مثل نمایشگاه‌های مجوزدار این کار را انجام دهید و از تمامی پرداخت‌های خود رسید تهیه کنید. در این نوع از معامله بهتر است پرداخت‌ها به صورت چک انجام شود.
پرداخت بیت کوین به جای وجه نقد؛ درست یا غلط؟
این کار هم از جمله مواردی است که شاید به صورت سلیقه‌ای انجام شود و برای برخی مطلوب باشد. البته در شرایط فعلی بیشتر در مناطق آزاد انجام می‌شود که رقم معامله خودرو به دلیل ارزش بالاتر کالای مورد معامله، بیشتر است.
برخی این پرسش را مطرح می‌کنند که آیا در صورت پرداخت یا دریافت بیت کوین به جای وجه نقد، از پرداخت مالیات معاف و آزاد خواهند بود؟ پاسخ منفی است. مالیات معامله خودرو همیشه در محضر دریافت می‌شود و حتی اگر به جای وجه نقد، بیت کوین بپردازید، باز هم هنگام تنظیم سند باید مالیات نقل و انتقال خودرو (در سند محضری خودرو قید می‌شود) مربوطه را بپردازید. یعنی چه در حال تنظیم سند وکالت فروش باشید و چه سند قطعی، باید مالیات مربوطه را پرداخت کنید. تنها نکته‌ای که در این مورد وجود دارد، ثبت نشدن وجه منتقل شده و در نتیجه پرداخت نشدن مالیات بر دارایی است.
این نکته را هم در نظر داشته باشید که انجام معامله بر اساس بیت‌کوین می‌تواند مخاطراتی داشته باشد که بخش مهمی از آن به دلیل ناشناخته بودن این روش معامله است. پس بهتر است اگر قصد انجام معامله خودرو با این روش را دارید، تمام جوانب کار را در نظر بگیرید.
یک نکته مهم و قابل ذکر اینکه، تمامی مسائل ذکر شده در این گزارش مربوط به معامله حضوری خودروست. ممکن است برخی طرفین معامله تصمیم بگیرند تا معامله را به هر دلیلی به صورت وکالتی انجام دهند. خودرو45 پیش از این در گزارش‌هایی به مزایا و معایب و همچنین نکات ضروری خرید و فروش وکالتی خودرو اشاره کرده بود.
نتیجه گیری
معامله خودرو در مجموع یک قرارداد حقوقی است که اگر از بندها و کلیات آن آگاه باشید، به یک خاطره خوب و یک معامله امن برایتان تبدیل می‌شود. اما اگر بدون آگاهی و احتیاط وارد آن شوید، دیگر تفاوتی نمی‌کند که پرداخت وجه به صورت نقدی بوده یا چکی. سعی کنید به هر روشی که معامله می‌کنید، رسید وجه پرداخت یا دریافت شده را ثبت و جزئیات آن را هم در مبایعه‌نامه قید کنید.
تهیه و تولید: تیم محتوای خودرو۴۵
