شرکت سایپا در نیمه ابتدایی دهه ۱۳۹۰ و بر اساس توافقی که با شرکت چینی زوتی یا زوتای (Zotye) انجام داد، خودرو جدیدی روانه بازار ایران کرد که سرانجام آریو نام گرفت. زوتی Z300 یا سایپا آریو یا آریو S300، یک سدان قابل با برخی نقطه ضعفهای غیر قابل چشمپوشی بود که همین نقاط ضعف موجب شد این سدان آنچنان که باید در بازار ایران با استقبال مواجه نشود.
هرچند که شاید سایپا از تجربه آریو درس نگرفته باشد، اما کسب دانش در رابطه با آنچه در مورد این سدان معقول در بازار کشور اتفاق افتاد میتوانست تاثیر منطقی بر سایر تصمیمات مدیریتی شرکت سایپا در خصوص عرضه محصولات پس از آن بگذارد.
مزایا و معایب
+ کابین جادار
+ طراحی ساده و میانهرو
+ پیشرانه مهندسی میتسوبیشی ژاپن
+ سواری نرم و راحت
– پیشرانه ضعیف
– گیربکس ناهماهنگ و کند
– بازار دست دوم ضعیف
– خلا شدید آپشنهای رفاهی
مشخصات فنی
آریو یا همان زوتی Z300 که در ایران با نام آریو S300 نیز شناخته میشود، در سال ۲۰۱۲ سوار بر پلتفرم نسبتا قدیمی تویوتا پریمیو (premio) یا همان آلیون (Allion) یا همان آریون نسل اول (T240) که بین سالهای ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۴ بر خط تولید برند تویوتا قرار داشت، ساخته و روانه بازار چین شد. با توجه به اشتراک پلتفرم، آریو نیز در فاصله محورها و طول کلی با تویوتا پریمیو کاملا یکسان اما در ارتفاع بلندتر و در عرض باریکتر بود و از این رو همچنان یک سدان سایز کوچک یا کامپکت به حساب میآمد. این خودرو یک بار در سال ۲۰۱۴ دستخوش تغییرات طراحی (فیس لیفت) شد که نمونه فیس لیفت شده آن به بازار ایران راه نیافت.
جدا از اشتراک پلتفرم با یکی از محصولات قدیمی تویوتا و داشتن فضای کابین راحت و جادار، پیشرانههای میتسوبیشی ۱.۵ و ۱.۶ لیتری آن نیز از نقاط قوت و محل اعتبار این خودرو به حساب میآید. اما مشکل عمده این پیشرانههای تنفس طبیعی نداشتن توان و گشتاور کافی برای ارائه یک سواری رضایتبخش است. این مشکل ترکیبی از توان فنی کم پیشرانه و گیج و کند بودن گیربکس اتوماتیک چهار سرعت آن است که تعداد ضرایب آن برای کشش مورد نیاز خودرو نیز کافی نبود. در نتیجه شتاب اولیه کمتر از ۱۳.۰ ثانیه برای نمونه ۱.۶ لیتری اتوماتیک چهار سرعت بهترین نتیجهای بود که شامل حال سرنشینان میشد. نمونه ۱.۶ لیتری و ۱.۵ لیتری با گیربکس پنج سرعت دستی نیز به بازار کشور عرضه شد که بهترین زمان شتاب اولیه آن برای نسخه ۱.۶ لیتری برابر با حدود ۱۲ ثانیه است. توان پیشرانه ۱.۵ لیتری برابر با ۱۰۳ اسب بخار و گشتاور آن برابر با ۱۴۱ نیوتون.متر است.
با توجه به فراگیری خودروهای چینی با گیربکسهای بسیار اقتصادی CVT در بازار امروزی کشور، شاید موضوع کندی و عدم داشتن توان فنی و مانوردهی کم، امروزه موضوع چندان حساسی نباشد، اما در آن دوران بیشتر محصولات چینی بازار ایران از پیشرانههای اتمسفریک (فاقد سیستم پرخوران توربو یا سوپرشارژر) بهره میگرفتند. همین مساله به خروجی بسیار ضعیف پیشرانه و در نتیجه کندی قابل توجه خودرو مخصوصا در مسیرهای پرشیب و سبقتهای ناگهانی میشد که به مذاق رانندگان ایرانی خوش نمیآید.
در عوض اگر به آریو S300 به صورت صحیح و به عنوان یک خودر روزمره درون شهری غیر اسپرت نگاه کنید، این خودرو با توجه به وزن خالص، مصرف سوخت نسبتا معقول و فضای کابین بسیار جاداری را در اختیار سرنشینان قرار میدهد که در بیشتر خودروهای چینی همکلاس آن دیده نمیشود.
مشخصات کلی
نوع موتور |
بنزینی انژکتوری – I4 |
حجم موتور |
۱.۶ لیتر |
سیلندر / سوپاپ |
۴ / ۱۶ |
تنفس موتور |
طبیعی |
قدرت |
۱۱۲ اسب بخار |
گشتاور |
۱۵۱ نیوتون.متر |
اتوماتیک چهار سرعت | |
محور محرک |
دیفرانسیل جلو |
شتاب |
کمتر از ۱۳.۰ ثانیه |
سرعت |
۱۷۰ کیلومتر بر ساعت |
مصرف سوخت |
حدود ۷.۰ لیتر در هر ۱۰۰ کیلومتر |
استاندارد آلایندگی |
– |
هیدرولیک | |
نوع بدنه |
سدان سایز کوچک |
نوع رینگ |
آلیاژی |
ابعاد و ظرفیت ها
طول |
۴۵۶۵ میلیمتر |
عرض |
۱۷۶۶ میلیمتر |
ارتفاع |
۱۴۸۶ میلیمتر |
فاصله محورها |
۲۷۰۰ میلیمتر |
وزن خالص |
۱۲۷۵ کیلوگرم |
تعداد سرنشین |
۵ نفر |
ظرفیت صندوق |
۴۵۷ لیتر |
حجم مخزن سوخت |
۵۵ لیتر |
قطر رینگ |
۱۵ و ۱۶ اینچ |
آپشن ها و امکانات
ندارد |
|
کروز کنترل هوشمند |
ندارد |
کنترل ایستایی در سربالایی |
ندارد |
کنترل سرعت در سرازیری |
ندارد |
کنترل کشش |
ندارد |
کنترل پایداری |
ندارد |
اتو پارک |
ندارد |
سنسور جلو |
ندارد |
سنسور عقب |
دارد |
ندارد | |
رادار تغییر لاین |
ندارد |
رادار تصادف جلو |
ندارد |
رادار تصادف عقب |
ندارد |
ترمز ضدقفل |
دارد |
ترمز کمکی |
ندارد |
ندارد | |
ترمز پارک برقی |
ندارد |
ندارد | |
چراغ روز |
ندارد |
دکمههای کنترلی فرمان |
ندارد |
گرمکن فرمان |
ندارد |
نمایشگر اطلاعات و سرگرمی |
ندارد |
ناوبری |
ندارد |
ندارد | |
دوربین عقب |
ندارد |
دوربین جانبی |
ندارد |
دوربین ۳۶۰ درجه |
ندارد |
دارد | |
ورود بدون کلید |
ندارد |
ندارد | |
تهویه اتوماتیک |
دارد |
صندلی برقی راننده |
ندارد |
صندلی برقی سرنشین جلو |
ندارد |
گرمکن صندلی جلو |
ندارد |
سردکن صندلی جلو |
ندارد |
آینه بغل برقی |
دارد |
گرمکن آینه بغل |
ندارد |
ندارد | |
سانروف |
ندارد |
طراحی خارجی
یکی از نقاط قوت آریو، داشتن سبک طراحی میانهرو و بسیار معمولی است. اگرچه این مهم در نگاه اول مزیت به حساب نمیآید و در بازار دست دومیهای امروز کشور کمی قدیمی و از مد افتاده جلوه میکند، اما مزیت آن در تکراری نشدن ظاهر خارجی و متناسب بودن آن برای بازه طولانیتری از زمان است. به عبارت دیگر، ظاهر کلی آریو هنوز هم قابل قبول و منطقی به نظر میرسد.
نمای جلو خودرو دارای پیوستگی طراحی میان جلو پنجره و چراغها است که با دو مهشکن ساده در گوشه زیرسپرها تکمیل میشود. این نما تا حد بسیار زیادی بیننده را به یاد تویوتا کرولا یا کمری یک دهه پیش میاندازد. نمای جانبی فاقد پیچیدگی بصری است و تنها دو خط شخصیت از ستون A تا چراغهای عقب و خط زیر درها است که نمای جانبی را از سادگی بیش از حد نجات میدهد. بخش انتهایی خودرو نیز با دو چراغ تقریبا مستطیل شکل، چیزی شبیه به دنا ایران خودرو تکامل مییابد. همچنین شیب ملایم شیشه عقب تاثیر قابل قبولی بر ارائه یک تصویر بزرگتر و جادارتر از حقیقت خودرو گذاشته است.
استفاده از ریمهای ۱۵ اینچی با تایرهای ۱۹۵ برای این خودرو چندان مناسب نیست و در صورت افزایش سایز تایرهای ریم ۱۶ اینچی از ۲۰۵ به ۲۱۵ یا حتی ۲۲۵، ظاهر خودرو تا حد زیادی بهبود مییابد. به صورت کلی از خودرویی که بر اساس فاکتورهای اقتصادی طراحی و تولید شده است، نباید انتظار جلوه ظاهری چندان جذاب و پیچیدهای داشت.
طراحی داخلی
نمای داخلی بیشتر از آنچه که نمای خارجی نشان میدهد، هویت اقتصادی و ارزان قیمت آریو را برملا میکند. اگرچه سبک طراحی داشبرد با استفاده از خطوط، زوایای نرم و تریمهای متمایز قابل قبول به نظر میرسد، اما استفاده از متریال پلاستیکی در سرتاسر نمای داخلی از جمله رودریها، برای استانداردهای امروزی خودروهای چینی نیز مورد قبول نیست.
ادوات کنترلی سیستم تهویه مطبوع به همراه خروجیها در میانه داشبرد و در اتصال به کنسول میانی قرار گرفتهاند. غربیلک فرمان از نوع چهار شاخه ظاهر خوب اما بسیار رایج و معمول دارد و مجموعه نشانگرهای پشت فرمان دو دایره خوانا با نورپردازی آبی و یک نمایشگر دیجیتال برای کامپیوتر سفری را شامل میشود. جدا از مقوله کیفیت مونتاژ، این دقیقا همان سبک طراحی است که تا یک دهه پیش در بیشتر محصولات اقتصادی تویوتا نیز دیده میشد.
از بزرگترین مسائلی که به شکست آریو انجامید، حذف بسیاری از آپشنهای رفاهی داخل کابین از سوی شرکت سایپا است که این خودرو را در حوزه آپشن بیبال و پر گذاشت. در نتیجه تنها چیزی که به عنوان آپشن رفاهی شامل حال خریدار میشد، صندلیهای روکش چرم و چراغ بدرقه است. حتی ویژگیهای رایجی نظیر نمایشگر لمسی کوچک سیستم مولتی مدیا به همراه دوربین دنده عقب نیز در این خودرو وجود ندارد. از این نظر، مشتری هنگام خرید خودرو حق دارد که آریو را به عنوان یک سدان روزمره راحت در نظر نگیرد.
سخن نهایی
آریو سدانی متکی بر پلتفرم و پیشرانه ژاپنی بود که در صورت ارائه با طیف قابل قبولی از ابتداییترین آپشنهای رفاهی، میتوانست به خوبی در بازار صفر کیلومتر و دست دوم امروزی بازار ایران دوام آورد. عدم ارائه آپشنهای رفاهی مناسب و ناهماهنگی میان پیشرانه و گیربکس اتوماتیک که از ضعف ابتدایی پیشرانههای کم حجم و فاقد سیستم توربو نشات میگرفت، موجب شد آریو نتواند فضای جادار، راحتی سرنشینان و نرمی سیستم تعلیق خود را آنگونه که باید به مشتریان نشان دهد. در نتیجه این خودرو به لطف تغییرات اعمال شده از سوی شرکت سایپا در مقایسه با نسخه اصلی (Z300)، بازار دست دوم خود را از دست داد.
نویسنده: شهاب انیسی