مزایا و معایب دوگانه سوز کردن خودروها

دوگانه سوز کردن خودرو در شهرهای بزرگ و شلوغ که تردد شهری و بین شهری در آن بالا است، یکی از راه‌های موثر در کاهش مصرف سوخت و همچنین کاهش آلودگی هوا محسوب می‌شود. در کشور ما نیز این روند در ابتدا از ناوگان حمل و نقل عمومی و تاکسی‌ها و پس از آن با تولید خودروهای داخلی آغاز شد.

فروش خودروهای دوگانه سوز و طرح دوگانه سوز کردن خودروهای داخلی از دهه ۸۰ در شهرهای بزرگ ایران با استقبال نسبتا مناسبی همراه شد. بدین گونه که افزایش نرخ سوخت در دهه ۸۰ و اوایل دهه ۹۰ یکی از مهمترین دلایل برای دوگانه سوز کردن خودروها در ایران به شمار می‌آید. در این سال‌ها گروه خودروسازی ایران خودرو و گروه خودروسازی سایپا تلاش کردند تا برخی محصولات خود را به سمت تولید دوگانه سوز سوق دهند که مورد توجه و استقبال متقاضیان نیز قرار گرفت.

ایران یکی از بزرگ‌ترین ناوگان‌های دوگانه سوز جهان را دارا است و گاز LPG به‌عنوان یک سوخت جایگزین بنزین در این کشور کاملا پذیرفته شده است. خودروهای دوگانه سوز در کشور عموما یا به‌صورت فابریک گازسوز شده است که پیشرانه آن‌ها پایه گازسوز دارد و  یا به‌وسیله شرکت‌ها و کارگاه‌های شخصی گازسوز شده‌اند. هرچند خودروهایی که دستی یا شرکتی گازسوز شده مجوز ادامه فعالیت داشته و از بیمه و ضمانت‌نامه برخوردار هستند، اما توصیه می‌شود از خودروهای فابریک گازسوز استفاده شود چرا که این خودروها از خطر کمتری برخوردار بوده و ایمن‌ترند.

در ادامه با درنظر گرفتن این موضوع که با افزایش قیمت سوخت در کشور و همچنین بالا رفتن تعداد متقاضیان خودرو‌های دوگانه سوز، قیمت این خودروها نیز در آگهی‌های فروش صعودی شده است یا خیر، به بررسی این موضوع پرداخته شد‌ه است.

آمار خودروهای دوگانه‌سوزدر سال 99

طبق اظهارات محمدحسین باقری، مدیر طرح سی‌ان‌جی شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران، ۶۱ هزار و ۸۵۰ دستگاه خودرو از ابتدای اردیبهشت ماه سال جاری تا کنون گازسوز شده‌اند.

طرح تبدیل خودروهای بنزین‌سوز به خودروهای گازسوز در ۱۸۶ کارگاه در سراسر ایران انجام می‌گیرد. مالکان خودروها، با اولویت خودروهای عمومی (تاکسی‌ها و وانت‌ها) برای دریافت نوبت باید به سایت اطلاعات جامع خودروهای دوگانه‌سوز مراجعه کنند. برای تامین سی‌ان‌جی مورد نیاز تاکنون ۲۴۰۰ جایگاه سی‌ان‌جی در کشور ساخته شده که ۲۵ میلیون متر مکعب ظرفیت حال حاضر این جایگاه‌ها است.

دوگانه سوز کردن تاکسی‌های اینترنتی دو هفته دیگر آغاز می‌شود

دوگانه سوز کردن تاکسی‌های اینترنتی دو هفته دیگر آغاز می‌شود سرپرست طرح CNG شرکت ملی پخش فراورده‌های نفتی ایران اعلام کرد: ثبت نام دو گانه سوز کردن تاکسی‌های اینترنتی دو هفته دیگر آغاز می‌شود.

به گفته محمد حسین باقری، سرپرست مدیریت طرح CNG شرکت پخش فرآورده‌های نفتی کشور قرار بود ثبت نام دوگانه سوز کردن تاکسی‌های اینترنتی ماه پیش آغاز شود اما به دلیل راه اندازی زیر ساخت‌ها، ثبت نام با تاخیر روبه‌رو شد.

براساس گفته‌های این مقام مسئول دوگانه سوز کردن تاکسی های اینترنتی با استقبال مواجه شده و ثبت نام از ۲ هفته دیگر آغاز می‌شود.

اطلاعیه جدید گاز سوز کردن خودروها

از امروز 21 آبان‌ماه، تمامی متقاضیان گاز سوز کردن خودرو‌ها می‌توانند با مراجعه به آدرس https://irngv.mimt.gov.ir   درخواست خود را برای گاز سوز کردن خودرو ثبت کنند.

خودروهای عمومی، وانت‌بارها، خودروهای شخصی، خودروهای خانواده شهدا، جانبازان، معلولان، سرویس مدارس، تاکسی‌های اینترنتی و خودروهای شخصی، شرکتی و غیر شرکتی می‌توانند در این سامانه ثبت نام کنند.

از طریق سامانه برای متقاضیان پیامک ارسال می‌شود که به معنی تایید ثبت نام است. مراحل بعدی ثبت نام نیز از همین سامانه اطلاع رسانی می‌شود. متقاضیان گاز سوز کردن خودرو باید کارت سلامت خودرو را از سامانه اخذ کنند و به خودروهایی که فاقد کارت سلامت باشند، سوخت داده نخواهد شد.

افزایش ۷۵ درصدی تولید خودروهای دوگانه سوز

براساس آمارهای منتشر شده توسط وزارت صمت، تولید خودروهای دوگانه سوز نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۷۵ درصد رشد داشته است.

از ابتدای سال جاری تا پایان مهرماه، ۱۵ هزار و ۳۲۳ دستگاه خودرو دوگانه سوز در کشور تولید شده است.

ایران خودرو به تنهایی خودرو دوگانه سوز تولید می‌کند و گروه خودروسازی سایپا سهمی از تولید این خودروها ندارد.

مزایای یک خودرو دوگانه سوز

صرفه اقتصادی بیشتر نسبت‌به خودروهای بنزین سوز

عمده‌ترین و اصلی‌ترین دلیلی که سبب می‌شود مردم به سمت خودروهای دوگانه سوز متمایل شوند پایین بودن قیمت گاز در مقایسه با قیمت بنزین است. به‌علاوه شما به‌عنوان یک راننده با یک باک کامل گاز مسافت بیشتری را نسبت به باک کامل بنزین طی خواهید کرد. این موضوع به‌خصوص برای افرادی که مسافت زیادی با خودرو خود جابجا می‌شوند مانند راننده تاکسی‌های شهری و تاکسی‌های مبنی بر پلت‌فرم‌های مجازی نقش پر‌رنگ‌تری دارد.

آلودگی زیست محیطی کمتر و کمک به کاهش گازهای گلخانه‌ای

بر همگان مشخص است که یکی از اصلی‌ترین دلایل آلودگی هوا به‌خصوص در کلان شهر‌ها خودروها هستند. کارشناسان بنزین بی‌کیفیت را یکی از دلایل اصلی آلودگی هوای تهران می‌دانند. استفاده از خودرو دوگانه سوز یکی از راه‌حل‌هایی است که به کاهش آلودگی و بهبود کیفیت هوا کمک می‌کند. در مقام مقایسه یک سمند LX EF7 دوگانه سوز زمانی‌که از سوخت CNG استفاده می‌کند نسبت‌به زمانی که از بنزین بهره می‌برد ۱۱ برابر کمتر گاز گلخانه‌ای و مضر تولید می‌کند.

کمک به اقتصاد کشور

خودرو دوگانه سوز از گاز به‌صورت CNG یا LPG استفاده می‌کند. این سوخت گازی فرآیند تولیدی ساده‌تر و به‌صرفه‌تری نسبت‌به بنزین دارد و در نتیجه از نظر اقتصادی برای کشور به‌صرفه‌تر است. به‌علاوه افزایش تمایل مردم به استفاده از خودرو دوگانه سوز سبب کاهش مصرف بنزین شده و این موضوع بهره‌مندی از بنزین در جایگاه‌ها و ابعاد دیگر را به همراه دارد. در واقع استفاده از این مدل خودروها برای کشورهایی همانند ایران که مبنای اقتصاد آن‌ها بر پایه فرآورده‌های نفتی است به‌صرفه‌تر است.

معایب یک خودرو دوگانه سوز

استهلاک بالاتر در بخش موتور و قطعات مصرفی

خودرو دوگانه سوز به دلیل آنکه به‌طور هم‌زمان از دو سوخت گاز فشرده و بنزین استفاده می‌کند با گذشت زمان دچار استهلاک شده و توان آن کاهش می‌یابد. زمانی که سوخت مصرفی خودرو عوض می‌شود موتور دچار ریپ زدن بیش‌ از حد شده و به‌اصطلاح خفگی موتور رخ می‌دهد. این کار سبب می‌شود که به سوپاپ‌ها و سرسیلندرهای خودرو فشار وارد شده و در نتیجه عمر قطعات نیز کاهش می‌یابد.

باتوجه به گفته‌های کارشناسان یک خودرو دوگانه سوز نسبت‌به یک خودرو بنزین سوز تا ۲۰ درصد افت فشار دارد و این اتفاق مشکلاتی همچون جان نداشتن خودرو، خاموش شدن موتور، گاز دادن بیشتر راننده و استهلاک بیشتر قطعات خودرو را به دنبال دارد.

یکی دیگر از شکایت‌هایی که از مالکان خودروهای دوگانه سوز به‌وفور شنیده می‌شود مربوط به عدم توانایی این خودروها در تامین انرژی موردنیاز کولر آنهاست. به‌عبارت‌دیگر زمانی که شما از سوخت گاز استفاده می‌کنید نمی‌توانید از کولر خودرو به خوبی استفاده کنید و تهویه مطبوعی نیز در اتومبیل خود داشته باشید چراکه توان خودرو کم است.

رانندگانی که به‌دنبال خرید خودروهای دوگانه سوز هستند باید این نکته را نیز در نظر داشته باشند که هزینه‌های نگه‌داری و تعویض قطعات در این خودروها نسبت‌به خودروهای بنزین سوز به‌مراتب بیشتر است.

حجم کم فضای صندوق عقب

در یک خودرو گاز سوز مخزن نگه‌داری گاز در صندوق عقب قرار می‌گیرد و این موضوع سبب می‌شود که فضای صندوق عقب این خودرو کاهش قابل‌توجه‌ای داشته باشد. به‌همین دلیل است که عموما مالکان خودروهای دوگانه سوز همواره از حجم کم فضای صندوق عقب خود گلایه می‌کنند.

آسیب‌پذیری بالا در هنگام تصادفات رانندگی

بسیاری از کارشناسان خودروهای دوگانه سوز را به بمب‌های ساعتی تشبیه می‌کنند که در جاده‌های کشور در حال تردد هستند. پلیس راهور و سازمان استاندارد ایران نیز کیفیت تولیدات دوگانه سوز کشورمان را چندان بالا ندانسته و آن‌ها را خطرناک توصیف می‌کنند.

فارغ از آن‌که خودروهای دوگانه سوز به‌ذات نسبت‌به خودروهای بنزین سوز خطرناک‌تر بوده و ایمنی آن‌ها کمتر است در کشور ما تعداد کارگاه‌هایی که به‌صورت دستی و بی‌کیفیت و حتی گاها غیر قانونی اقدام به دوگانه سوز کردن خودروها می‌کنند کم نیست. این خودرو ها اغلب در شماره‌گذاری نیز مورد تایید واقع ‌نمی‌شوند. همچنین آمار تصادفات خطرناک آن‌ها نیز به‌طور قابل‌توجه‌ای بیشتر است.

هزینه بالا احداث ایستگاه‌های سوخت‌گیری CNG

هرچند در تمامی نقاط کشور جایگاه‌های عرضه گاز به وفور یافت می‌شود اما این نکته غیرقابل‌ انکار است که به‌هرحال تعداد این جایگاه‌ها از جایگاه‌های عرضه بنزین کمتر بوده و افرادی که خودرو دوگانه سوز دارند ناچار هستند مسافت زیادی را برای یافتن جایگاه سوخت طی کرده و یا مدت زمان بیشتری در صف‌های این جایگاه‌ها منتظر بمانند.

نکته حائز اهمیتی که در خصوص خودروهای دوگانه سوز وجود دارد توجه به ایمنی آن‌هاست. خودروهایی که به‌صورت غیرکارخانه‌ای و در محیط کارگاهی دوگانه سوز شده‌اند عموما استانداردهای ایمنی لازم را نداشته و در بخش موتور و قوای محرکه آسیب‌پذیرتر هستند از این رو باید نحوه دوگانه سوز کردن خودرو و مراکز معتبر معرفی شده از سوی مراجع ذیصلاح را مورد توجه قرار دهید.

بسیاری از حوادث و انفجارهای جبران‌ناپذیری که در هنگام سوخت گیری خودروهای دوگانه سوز رخ می‌هد برای خودروهایی است که در محیط‌های غیراستاندارد دوگانه سوز شده و کنترل کیفی نهایی بر روی آن‌ها صورت نپذیرفته است.

توصیه پایانی که در خصوص خرید خودرو دوگانه سوز مطرح می‌شود آن است که اگر تمایل به این دسته از وسایل ‌نقلیه دارید حتما به سراغ خودروهای استانداردی بروید که از موتور پایه گازسوز برخوردار بوده و کارخانه‌ای دوگانه سوز شده اند تا ضمن بهره‌مندی از ایمنی بیشتر هزینه کمتری نیز برای نگه‌داری و تعمیر خودرو صرف کنید.

گاز بهتر است یا بنزین؟

شاید هرگز نتوان به سوال «گاز بهتر است یا بنزین» پاسخ مشخصی داد چراکه هرکدام از این سوخت‌ها مزایا و معایبی دارند. تمایل به گاز سوز کردن خودروها در ایران پس از گران شدن بنزین بیشتر شده است چراکه این سوخت قیمت پایین تری نسبت به بنزین دارد. برخی معتقدند بنزین بهترین سوخت برای خودرو است و گاز CNG برای موتور خودرو تاثیرات مخربی دارد که در ادامه به بررسی آن می‌پردازیم.

بر اساس اخبارو اطلاعات منتشر شده، گاز سوز کردن خودروها پس از سهمیه بندی بنزین در آبان ماه سال ۹۸ رواج بیشتری داشته است، چرا که این نوع سوخت هزینه کمتری نسبت به بنزین دارد و همین موضوع بسیاری را مجاب به استفاده از آن می‌کند. افرادی که خودروهای دوگانه سوز دارند همیشه با مسائلی از قبیل تاثیر هر سوخت روی موتور، راندمان خودرو و… درگیر هستند و نظرات گوناگونی درباره این دو نوع سوخت وجود دارد.

گاز CNG برای محیط زیست بهتر است و قیمت کمتری دارد

آلودگی هوا سالانه جان بسیاری از افراد را در سراسر جهان می‌گیرد. خودروها به دلایل گوناگون نقش مهمی در آلودگی هوا دارند به همین دلیل خودروسازان باید برخی از استانداردها را رعایت کنند اما سوخت‌های مصرفی در خودرو بسیار مهم است به عبارتی این سوخت‌ها هستند که به همراه خود دود و آلاینده دارند.

ترکیبات شیمیایی موجود در گاز CNG سبب شده که این سوخت نسبت به بنزین آلایندگی کمتری تولید کند. میزان آلایندگی بنزین معمولی با بنزین سوپر نیز متفاوت است اما به دلیل بالاتر بودن قیمت  بنزین سوپر، استفاده از این سوخت در ایران چندان رایج نیست. از لحاظ اقتصادی استفاده از گاز هزینه پایین تری برای افراد دارد اما ایجاد جایگاه سوختگیری CNG هزینه بسیار گزافی دارد. تولید آلاینده کمتر و هزینه پایین سوخت CNG می‌تواند دو دلیل بسیار محکمی برای افرادی باشد که از این نوع سوخت استفاده می‌کنند.

مزایای خودروهای گاز سوز

• بالاتر رفتن عمر شمع خودرو
• افزایش عمر خودرو
• آلودگی کمتر محیط زیست
• ارزانتر بودن سوخت CNG

معایب خودروهای گاز سوز

• کاهش قدرت موتور
• زودتر تمام شدن گاز نسبت به بنزین
• گران بودن تجهیزات
• افزایش وزن خودرو

مقایسه فنی موتور خودروهای گاز سوز و بنزینی

بنزین رسوبات بسیاری درون خود دارد که فیلتر سوخت مانع از ورود آن به موتور می‌شود اما گاز رسوبات کربنی با خود ندارد به همین دلیل سوپاپ، سرپیستون و شیار رینگ‌ها عمر بالاتر خواهند داشت و امکان گیرپاژ کردن آنها کم می‌شود. از سویی دیگر نبود این رسوبات زمان تعویض روغن موتور و فیلتر آن افزایش پیدا می‌کند و در نتیجه هزینه آن کمتر است.

ترکیبات گاز نسبت به بنزین خشک‌تر است و همین عامل کار کردن موتور خودرو را سخت می‌کند. همچنین خودروهای گاز سوز قطعات بیشتری در موتور دارند و هزینه نگهداری آن نیز بالاتر است.

گفتنی است که مسئله آلودگی بسیاری از خودروسازان را به سمت تولید خودروهای برقی کشانده اما هنوز استفاده از این خودروها همه گیر و جهانی نشده است.

تهیه و تنظیم: تیم تولید محتوا خودرو۴۵