پژو ۴۰۵ SLX در برابر سمند LX

بازار خودروهای داخلی این روزها تنها هیجان قیمتی را تجربه می‌کند و خرید و فروش آن ها در محدوده انواع پژو و محصولاتی از خانواده می‌چرخد. اما جالب توجه است که هرچند این خودروها نزدیک به دو دهه در بازار داخلی جا خوش کرده‌اند، اما روند افزایش قیمت آنها فعال است. در بازار پرهیجان خودروهای داخلی، پژو ۴۰۵ علیرغم توقف تولیدش در تابستان ۹۹ همچنان با سمند LX رقابت می‌کند.

زمانی که در بازار خودروهای تولید داخل به سراغ ارزان‌قیمت‌ترین گزینه‌های ممکن می‌رویم شاید نتوانیم تصور کنیم که خودروسازان داخلی هنوز دارند خودروهایی با تکنولوژی دهه 1970 میلادی را؛ عملا به عنوان خودروهای کلاسیک تولید روز بر خط تولید خود نگه‌ می‌دارند که در کمال تعجب به خوبی هم به فروش می‌رسند. تنها تعریف همین داستان کوتاه برای کسب ویزای مهاجرت به کشورهای خارجی کافی است. عمق فاجعه تولید امروزی خودروهای بسیار قدیمی تولید داخل که تنها با ارائه برخی تغییرات جزئی فنی و ظاهری فیس لیفت شده‌اند؛ به اندازه‌ای زیاد است که برای درک شدت آن به واقع نیاز به دانش تخصصی و توان تحلیل از جنس صنعت خودرو دارید تا به آن پی‌ببرید.

سایپا با خانواده پراید و مشتقاتی که تنها نام و ظاهر آن‌ها با یکدیگر متفاوت است و ایکو با خانواده دیرینه سری 405؛ قدیمی‌ترین‌ خوردوهای تولیدی تاریخ کشور را همچنان بر خط تولید خود دارند. اما مقایسه امروز به دو خودرو پژو 405 SLX، جدیدترین نسخه ارائه‌شده بر پلتفرم 405 و برادر نوظهورترش یعنی سمند LX (سمند پایه) تعلق خواهد داشت. خودروهایی که از هر زاویه و هر منظر تنها کپی ناقضی از یکدیگر هستند.

تاریخچه سمند و پژو 405

داستان پژو 405 به دهه ۷۰ شمسی (دهه ۱۹۹۰ میلادی) و آغاز اوج‌گیری صنعت مونتاژ داخلی ایران با حضور برندهای فرانسوی بازمی‌گردد. پژو اولین شرکتی بود که همکاری گسترده با ایران خودرو (ایکو) را آغاز کرد و از آنجایی که محصولات قدیمی‌تر این برند از جمله هاچ‌بک دوست‌داشتنی 205 و سدان 504 نیز در بازار ایران حضور داشت، برای ایرانیان غریبه نبود. تفاوت بارز در تمایز چشمگیر پژو با محصولاتی بود که پیش‌‌تر از آن در ایران مونتاژ می‌شد؛ اما کیفیت فرانسوی پدیده‌ای بود که مشتری‌های ایرانی به ناچار با آن کنار آمدند.

پژو ۴۰۵ از سال ۱۹۸۷ روانه خط تولد شده بود تا جایگزین نسخه قدیمی پژو ۵۰۵ شود. این خودرو در سال ۱۳۷۵ خورشیدی (۱۹۹۶ میلادی) روانه خط تولید ایکو شد تا در زمره اولین خودروهای تولید انبوه داخلی در دوران پس از انقلاب قرار گیرد. مدل ۴۰۵ برای آن دوران و در خلا چندین و چند ساله مونتاژ نشدن خودروهای آمریکایی، محصول قابل قبول و نوینی به حساب می‌آمد، هرچند عاری از ایراد و مشکلات کیفی نبود. این خودرو در ابتدا در دو نسخه ۱.۶ و ۲ لیتری کاربراتوری در بازار عرضه شد، اما با ورود به دهه ۱۳۸۰، پیشرانه نوین‌تر ۱.۸ لیتری انژکتوری XU7 جایگزین دو پیشرانه کاربراتوری شد.

بزرگ‌ترین تغییرات اعمال‌شده بر پژو ۴۰۵ SLX بود که در سال ۱۳۸۸ با پیشرانه ۱.۶ لیتری TU5 به بازار ایران معرفی شد. تغییرات ظاهری اعمال‌شده تنها به منظور بهبود ظاهر بسیار قدیمی 405 انجام گرفت و شامل تغییر در گرافیک چراغ‌های جلو و عقب، بازطراحی سپر‌ها، استفاده از اسپویلر روی در صندوق عقب مزین به چراغ خطر سوم، بازطراحی کامل داشبرد، کنسول میانی و رودری‌ها بود.

 سمند یکی از اولین جرقه‌های صنعت خودرو ایران در تولید خودرو کاملا داخلی یا به اصلاح ملی بود. خودرویی که علیرغم ادعاهای بسیار ایکو مبنی بر طراحی کامل فنی آن در کشور؛ در حقیقت بر پلتفرم مشترک با پژو 405 قدیمی و با الهام مستقیم طراحی از محصولات قدیمی فولکس واگن بنا شده و پیشرانه مشترک آن با 405 (پیشرانه ۱.۸ لیتری انژکتوری XU7) در حقیقت با همکاری مستقیم شرکت FEV آلمان انجام گرفته بود. این خودرو در سال ۱۳۸۰ روانه بازار ایران شد و اگر به لطف طراحی متمایز و نسبتا نوین آن در بازار کسل‌کننده خودروهای تولید داخلی نبود، به هیچ عنوان از سوی مردم پذیرفته نمی‌شد.

تمایز طراحی خارجی و داخلی تنها وجه تمایز سمند LX (تریم پایه) با پژو 405 SLX و همین‌طور تیپ GLX است. در غیر این صورت سمند تنها نسخه‌ای متفاوت و اندکی به‌روزتر از 405 به حساب می‌آید که تقریبا از هرجهت (مخصوصا در بخش فنی) با 405 مشترک است. اما خانواده سمند شانس آن را داشت تا در گذر زمان تفاوت‌های فنی و ظاهری بشتری را تجربه کند و در سمند SE به عنوان خودروهایی کاملا متفاوت با نام خانواده سورن و خانواده دنا به تولید برسد.

مشخصات فنی

پژو ۴۰۵ بر اساس وبسایت رسمی ایکو در سه تریم GLX و GLX دوگانه‌سوز و SLX به تولید می‌رسید که دو نسخه GLX به پیشرانه ۱.۷ لیتری XU7 و تریم SLX به پیشرانه ۱.۶ لیتری TU5 (یکسان با پژو ۲۰۶ تیپ ۵) مجهز است. سمند نیز در حال حاضر در چهار تریم LX و LX دوگانه‌سوز، LX-EF7 و LX-EF7 دوگانه‌سوز به تولید می‌رسد. تریم LX و LX دوگانه‌سوز از پیشرانه مشترک با 405 GLX و GLX دوگانه‌سوز بهره می‌گیرد اما نسخه پرتوان‌تر سمند تریم بالاتر با پیشرانه EF7 است که با تکنولوژی پیشرفته‌تر از نوع ۱۶ سوپاپ به تولید رسیده است.

پیشرانه مورد استفاده در سمند مورد بررسی نسخه بنزینی ۱.۷ لیتری XU7 است. این پیشرانه ۴ سیلندر با تکنولوژی قدیمی ۸ سوپاپ و استاندارد آلایندگی پیش پا افتاده یورو ۳ به تولید رسیده است و از سیستم پاشش سوخت انژکتوری بهره ‌می‌گیرد. توان تولیدی این پیشرانه با ضریب تراکم ۹.۳:۱ تنها با ۱۰۰ اسب بخار در دور ۶۰۰۰ و ۱۵۳ نیوتن.متر در دور ۳۰۰۰ است. همین اعداد و ارقاب به تنهایی کافی است تا مشخص شود چرا سمند خودرویی ارزان‌قیمت و قدیمی است.

با توجه به اطلاعات رسمی ارائه‌شده از سوی وبسایت رسمی ایکو، سمند با داشتن وزن خالص ۱۲۲۰ کیلوگرمی قادر است در ۱۳.۱ ثانیه از حالت سکون به سرعت ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت برسد در حالی که مصرف سوخت متوسطی برابر با ۹ لیتر در هر ۱۰۰ کیلومتر از خود برجای می‌گذارد.

در مقابل پژو 405 SLX از پیشرانه ۱.۶ لیتری پیشرفته‌تر ۱۶ سوپاپ مشترک با 206 تیپ 5 بهره می‌گیرد. این پیشرانه قادر است با تکیه بر ضریب تراکم بیشتر ۱۰.۵:۱ و با وجود نزدیک به ۱۰۰ سی‌سی حجم کمتر، قدرتی برابر با ۱۰۸ اسب بخار در دور ۵۶۰۰ و گشتاوری برابر با ۱۴۲ نیوتون.متر در دور ۴۰۰۰ را در اختیار گیربکس دستی ۵ سرعت خود بگذارد. اگرچه این پیشرانه از دیدگاه قدرت ۸ اسب بخار برتر از سمند XU7 است، اما از دیدگاه گشتاور به اندازه ۱۳ واحد پایین‌تر است.

در نتیجه SLX به وزن ۱۱۲۰ کیلوگرم، با داشتن وزن کمتر و پیشرانه‌ای پرنفس‌تر می‌تواند در مدت زمان بهتر ۱۱ ثانیه از حالت سکون به سرعت ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت دست یابد در حالی که مصرف سوخت متوسط آن در حدود ۷.۵ لیتر در هر ۱۰۰ کیلومتر عنوان شده است.

مشخصات کلی

ابعاد و ظرفیت‌ها

طراحی ظاهری

پژو 405 بر اساس المان‌های بارز و زبان طراحی وقت شرکت پژو در دهه ۱۹۷۰ و از سوی موسسه طراحی بسیار نامدار پینینفارینا (Pininfarina) ایتالیا قلم خورد. سبک طراحی این خودرو با توجه به میزان پختگی و حرفه‌ای بودن شرکت طراح در سایر محصولات وقت پژو نیز با وسواس بسیار زیادی به کار گرفته شد که تغییرات اعمال‌شده بر آن تا میانه‌های دهه ۲۰۰۰ نیز بسیار مینیمال بود. ایکو در سال ۱۳۸۸ هیچ دستی در ساختار اصلی طراحی نسخه SLX نبرد. اگرچه ایران خودرو تلاش بسیار کرد تا ظاهر این خودرو را با به کارگیری چندی از المان‌های نوین نظیر چراغ‌ جلوهای لنزدار شفاف، سپرهای مجهز به مه‌شکن و اسپویلر عقب مزین به چراغ خطر سوم با استانداردهای روز هماهنگ‌تر کند، اما تا حدود زیادی باید این کار حاصل نهایی را به طراحی نسخه فیس لیفت سیتروئن زانتیا، ارائه‌شده از سوی سایپا که بیشتر به یک فاجعه شباهت داشت، نزدیک‌تر کرد.

پژو ۴۰۵ SLX از دیدگاه ظاهری و البته نمای داخلی متمایز بود، اما در توصیف تغییرات طراحی نمای خارجی آن در مقایسه با نسخه اصلی ارائه‌شده از سوی پینینفارینا؛ الزاما نمی‌توان از صفت «بهتر» استفاده کرد و شاید همچنان صفت «متفاوت» کلمه مناسب‌تری باشد. چرا که طراحی ابتدایی 405 به اندازه‌ای حرفه‌ای انجام شده بود که ضریب اصطکاک آن با هوا (ضریب درگ یا Cd.) تنها ۰.۲۹ است که رقم خیره‌کننده‌ای برای دهه 1970 میلادی به حساب می‌آید. در نتیجه انتظار نمی‌رود که تغییرات طراحی اعمال‌شده از سوی ایکو بر ظاهر نهایی نسخه فیس لیفت الزاما تاثیر مثبتی به همراه داشته باشد.

سمند LX طراحی نوینی در نمای خارجی و داخلی خود به بازار ایران ارائه داد، اما به لطف حضور فضای وب دیری نپایید تا مشخص شود که طراحی نمای خارجی این خودرو نیز الهامی مستقیم از محصولات عتیقه فولکس واگن آلمان است و چندان هم به خودرویی با عنوان «ملی» شباهت ندارد. با وجود همه فضاحت‌های پیش‌آمده در پس داستان سمند، این خودرو در بازار بسیار راکد محصولات تولید داخل ایران به سرعت جا باز کرد.

با وجود اشتراک پلتفرم سمند و 405، ظاهر سمند ال ایکس تماما از طراحی انحصاری و متمایزی بهره می‌برد که برای آن دوران بازار ایران؛ جدید و متنوع به حساب می‌آمد. چراغ‌های جلو با ادغامی مناسب با جلوپنجره‌ای که در نسخه LX به شکل کلیوی (چیزی نزدیک به طراحی بی ام وهای ابتدای دهه ۲۰۰۰) و چراغ‌های عقب باریک‌تر و زیباتر شده؛ ضمن بهره‌وری از المان‌های میانه‌رو و محافظه‌کار همچنان قابل قبول بود.

ظاهر نمای خارجی دو خودرو مورد بررسی بدون شک از دو المان مهم میانه‌روی و محافظه‌کاری بهره می‌گیرند. المان‌هایی که کمک می‌کنند ظاهر نهایی خودرو در بازه بزرگی از زمان همچنان قابل قبول و در عین حال خسته‌کننده و تکراری باشد. شاید بتوان این سبک طراحی را با توجه به بازه قیمت پایین این خودروها (در مقایسه با سایر رقبای تولید داخل) همچنان قابل قبول پنداشت.

دو خودرو مورد بررسی از دیدگاه ابعاد خارجی بسیار به یکدیگر نزدیک هستند، اما SLX در طول به اندازه ۹۴ میلی‌متر کوتاه‌تر، در عرض ۲۰۸ میلی‌متر باریک‌تر و در ارتفاع به اندازه ۵۰ میلی‌متر کوتاه‌تر از سمند است، در حالی که فاصله محورهای آنها تقریبا باهم برابر است. این ابعاد نشان می‌دهد که سمند ال ایکس از بدنه‌‌ای پف‌دار و تپل‌تر بهره می‌برد، اما ارتفاع بلندتر آن در مقایسه با پژو ۴۰۵ اس ال ایکس یکی از آزار دهنده‌ترین بخش‌های طراحی سمند است که تقریبا نمی‌توان با آن کنار آمد.

طراحی داخلی

پژو ۴۰۵ SLX از دیدگاه طراحی داخلی به‌طور کامل دگرگون شده است و دیگر هیچ شباهتی به نمای داخلی 405‌های قدیمی ندارد. انتخاب رنگ کرمی روشن برای تریم داخلی شاید یکی از بزرگ‌ترین قدم‌هایی بود که ایکو برای ایجاد تحول در 405 برداشت. در نتیجه نمای داخلی پژو 405 SLX در بخش بالایی داشبرد و کنسول میانی یا از تریم کرم همرنگ داخلی یا از تریم مشکی رنگ بهره می‌گرفت که تضاد رنگی در آن بدون تردید از رنگ یکپارچه مشکی سابق برتر بود. با وجود نوگرایی در تزئینات و چیدمان نمای داخلی مخصوصا در بخش چیدمان کلید‌های کنترل سیستم صوتی و تهویه مطبوع در بخش مرکزی داشبرد و اتصال زیبای آن به کنسول میانی، نمای داخلی این خودرو به واقع سنتی و بسیار ساده است.

ایران خودرو تلاش چشمگیری کرده است تا از تریم طرح چوب و المان‌های طراحی خودروهای روز در نمای داخلی SLX بهره بگیرد و اگر قرار باشد آن را با نسخه‌‌های قدیمی‌تر 405 مقایسه کنیم، باید اعتراف کنیم که ایکو در نمای داخلی این خودرو غوغا کرده است.

جالب است که سمند LX از ابتدا در نسخه پایه با تریم تمام مشکی نمای داخلی ارائه شد که به دلیل عدم استقبال، نسخه‌های تولیدی پس از آن به تریم دو رنگ کرم روی آوردند. با توجه به کلاس ارزان‌قیمت سمند و 405، استفاده از تریم رنگ روشن به مراتب دلبازتر و زیباتر جلوه می‌کند. استفاده از تریم طرح چوب عرضی مقابل دیدگان سرنشینان و بخش مرکزی داشبرد تاثیر مثبتی بر نمای داخلی سمند دارد، اما ضمن سادگی و قدیمی بودن طراحی نمای داخلی؛ در صورتی که با SLX مقایسه شود؛ به سرعت قدمت بیشتر طراحی خود را لو خواهد داد.

از دیدگاه زیبایی نمای داخلی، SLX بدون تردید ظاهری مدرن‌تر و گیراتر با خود به همراه دارد و همچنین وضعیت نشیمن آن مخصوصا در ردیف دوم صندلی‌ها برای سرنشینان عقب راحت‌تر است. ردیف دوم نشیمن سرنشینان در سمند به دلیل بلند بودن لبه درها و پایین‌ بودن صندلی‌ها همواره حسی همانند نشستن در گودال به سرنشینان انتقال می‌دهد که همواره مورد انتقاد رسانه‌های خودرویی بوده است.

با وجود تمایزهای بسیار در ساختار داخلی دو خودرو، هر دو گزینه از برخی ایرادهای اساسی رنج می‌برند که مهم‌ترین آن‌ها کیفیت نه چندان دلچسب متریال داخلی، کیفیت بسیار پایین قالب‌گیری قطعات و تریم‌ها، تیز بودن لبه‌های قطعات قالب‌گیری‌شده، کیفیت پایین مونتاژ قطعات و به صدا افتادن کابین زودتر از موعد انتظار است.

همچنین صندلی‌های عقب هر دو خودرو اندکی گود و مناسب برای تنها دو سرنشین طراحی شده است و این در حالی است که این دو خودرو از کلاس سدان‌های اقتصادی خانوادگی شهری است و انتظار می‌رود برای حمل پنج سرنشین بالغ به راحت‌ترین شکل ممکن طراحی شده باشند اما این‌طور نیست. در صورت سواری سه فرد بالغ در صندلی عقب این دو خودرو، دو سرنشین جانبی به دلیل قرار گیری بر بخش شیب‌دار صندلی عقب در دو گوشه اتاق، به سرعت خسته خواهند شد.

حجم فضای صندوق عقب سمند LX با داشتن طول بیشتر برابر با رقم خیره‌کننده ۵۰۰ لیتر و در پژو ۴۰۵ SLX تنها برابر با ۴۷۰ لیتر است که این اختلاف چندان مهم و بزرگ به نظر نمی‌سد.

آپشن ها و امکانات

از آنجایی که پژو ۴۰۵ SLX و سمند LX خودروهای اقتصادی محسوب می‌شوند و برای اقشار متوسط به پایین ساخته شده‌اند، با فهرست خالی امکانات روبه‌رو هستیم. بدین ترتیب به جز استانداردهای اجباری ترمز ضدقفل و کیسه هوا، آپشن دیگری در این خودروها وجود ندارد. البته سمند LX در این بخش از ۴۰۵ جلو می‌افتد، چرا که مجهز به سنسور عقب است.

خرید پژو ۴۰۵ SLX یا خرید سمند LX

اختلاف فنی میان این دو خودرو جز در شتاب ۰ تا ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت و میزان مصرف سوخت؛ به واقع بسیار جزئی و قابل چشم‌پوشی است. اما باید در نظر داشت که سمند LX قابلیت انتخاب با پیشرانه قدرتمندتر FE7 را برای مشتریان خود فراهم می‌کند، اما همچنان در مدت زمان دستیابی به سرعت ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت از حالت سکون در حدود یک ثانیه ضعیف‌تر از SLX عمل می‌کند. در نتیجه پژو ۴۰۵ SLX از دیدگاه عملکرد خودرو مناسب‌تری برای استفاده‌های روزمره است.

خوشبختانه هر دو گزینه با داشتن شبکه خدمات پس از فروش گسترده، بازار قطعاتی بزرگ و قیمتی نسبتا اقتصادی (در قیاس با سایر محصولات تولید داخل) از بهترین گزینه‌های بازار دست دوم امروز ایران برای خانواده‌های متوسط و پایین جامعه ایران به حساب می‌آید.

نویسنده: شهاب انیسی