این روزها که امکان واردات خودروهای هیبرید با تعرفه کمتر و سقف قیمتی بالاتر برای مشتریان ایرانی فراهم شده است، بررسی نقاط ضعف و قوت خودروهای هیبرید نسبت به بنزینی بیشتر برای ما اهمیت پیدا می‌کند. مقایسه خودرو هیبریدی با بنزینی کمک می‌کند در زمان خرید خودرو هوشمندانه‌تر عمل کنیم و ماشین هیبریدی یا بنزینی را متناسب با نیاز و اولویت‌هایمان انتخاب کنیم.
خودرو هیبریدی چیست؟
خودرو هیبریدی یک اصطلاح کلی برای خودروهای احتراق داخلی با موتور الکتریکی و باتری کمکی هستند. به عبارت ساده، خودروهای هیبریدی خودروهایی با موتور بنزینی یا دیزلی هستند که موتور برقی نیز دارند. این امر به کاهش آلایندگی و بهبود مصرف سوخت خودرو کمک می‌کند. شما می‌توانید از مزایای رانندگی با خودروهای برقی بدون از دست دادن مزایای خودروهای بنزینی بهره‌مند شوید.
انواع خودرو هیبرید
به طور کلی سه نوع خودرو هیبریدی وجود دارد:
هیبرید ملایم
این نوع خودروهای هیبریدی ساده‌تر هستند و کمترین میزان کمک از موتور الکتریکی را دارند، از این رو به آنها ملایم یا خفیف گفته می‌شود. فناوری هیبرید ملایم نیازی به شارژ ندارد و فقط برای بهبود سیستم استارت استاپ خودرو به کار می‌رود. این فناوری در اکثر خودروهای جدید از جمله مدل‌های پرطرفداری مانند نیسان قشقایی، میتسوبیشی اوتلندر، مزدا ۳ پریمیوم ادیشن، تویوتا پریوس، کیا اسپورتیج و فیات ۵۰۰ وجود دارد. تولیدکنندگانی مانند ولوو، آئودی و فورد نیز به طور فزاینده‌ای از فناوری هیبرید ملایم در تمام خودروهای جدید خود استفاده می‌کنند.
هیبرید کامل
این خودروها دارای دو منبع قدرت هستند و از انرژی بازیابی‌شده از ترمزها نیز برای شارژ باتری خودرو استفاده می‌کنند که آن نیز موتور برقی را تغذیه می‌کند. در سرعت‌های بسیار پایین، خودرو به‌طور خودکار از نیروی برق برای رانندگی بدون آلایندگی استفاده می‌کند. بر خلاف خودروهای هیبرید پلاگین یا تمام برقی، در این نوع ماشین هیبرید نیازی به شارژ باتری نیست و خودرو هنگام رانندگی به طور خودکار آن را شارژ می‌کند. تویوتا یاریس هیبرید، لاماری ایما هیبرید، رنو کلیو و لکسوس NX نمونه‌هایی از خودروهای هیبریدی کامل هستند.
پلاگین هیبرید
این سیستم پیشرفته‌ترین فناوری هیبریدی و نزدیک‌ترین نوع به رانندگی تمام برقی است. خودروهای پلاگین هیبرید (PHEV) دارای بیشترین ظرفیت باتری و طولانی‌ترین برد پیمایشی و توان الکتریکی هستند. پلاگین هیبریدها با استفاده از یک پورت شارژ خانگی یا عمومی شارژ می‌شوند، اما شما همیشه می‌توانید از موتور بنزینی نیز به عنوان پشتیبان استفاده کنید. تقریبا تمام خودروسازان اکنون مدل‌های هیبرید پلاگین در سبد تولیدات خود دارند.
مزایای خودرو هیبریدی
مقایسه خودروهای هیبرید با بنزینی نشان می‌دهد که مزایای ماشین‌های هیبرید چیست.
برخورداری از نقاط قوت خودروهای برقی و بنزینی به طور همزمان
خودروهای هیبریدی مزایای برق و بنزین را با هم ارائه می‌کنند. نیروی الکتریکی رانندگی بی‌سروصداتر، کاهش آلایندگی یا رانندگی بدون آلایندگی (مناسب برای زندگی شهری) و امکان سوختگیری در هر زمان را به شما می‌دهد. هزینه‌های عملیاتی شما نیز احتمالا کمتر خواهد بود. در عین حال برخورداری از موتور بنزینی می‌تواند نیاز به شارژ باتری را به شدت کاهش دهد.
خلاص شدن از اضطراب برد و پیمایش
خودروهای هیبریدی به برق وابسته نیستند، زیرا همه آنها موتور بنزینی نیز دارند. به این معنی که هرگز نگران پیدا کردن ایستگاه شارژ قبل از تمام شدن باتری نخواهید بود. هیبریدهای ملایم و کامل باتری خود را شارژ می‌کنند و در مورد PHEVها هم می‌توانید از حالت بنزینی استفاده کنید.
تعمیر و نگهداری کمتر
در مقایسه خودرو هیبرید با بنزینی یکی از مزایای این نوع ماشین‌ها این است که یا در سرعت‌های پایین یا به‌صورت پاره وقت صرفا از موتور برقی استفاده می‌کنند، که به معنای استهلاک کمتر موتور بنزینی است. مانند خودروهای برقی، ماشین‌های هیبریدی نیز از فرایند بازیابی انرژی ترمز بهره می‌برند، بنابراین ترمزها نیز کندتر فرسوده می‌شوند.
پس کاهش هزینه‌های سرویس و تعمیر و نگهداری کمتر، در خودروهای هیبرید قابل انتظار است. ضمن آن که سیستم گیربکس خودروهای هیبرید (گیربکس eCVT) معمولا مشابه خودروهای الکتریکی است و تعمیر و نگهداری آن بسیار ساده‌تر از مدل‌های موجود روی نمونه‌های بنزینی است.
معایب خودرو هیبریدی
مقایسه خودرو هیبرید با بنزینی علاوه بر مزایا، معایب ماشین‌های هیبریدی را نیز مشخص می‌کند.
قیمت گران تر برای خرید
خودروهای هیبریدی مصرف سوخت را بهبود می‌بخشند، اما در ابتدا خرید خودرو از این نوع می‌تواند گران‌تر باشد، حتی نمونه دست دوم، زیرا ارزش خود را حفظ می‌کنند. ماشین‌های هیبرید دارای فناوری برقی از جمله قوای محرکه و تکنولوژی باتری لیتیومی هستند که ساخت آنها را نسبت به خودروهای بنزینی گران‌تر می‌کند.
وزن بیشتر و قدرت موتور کمتر
این مورد یک قانون ثابت نیست، اما از آنجا که این ماشین‌ها فناوری برقی دارند و قدرت بین باتری و یک موتور کوچک‌تر الکتریکی نیز تقسیم می‌شود، بنابراین شتاب و توان نهایی ممکن است کمتر از نمونه بنزینی مشابه باشد. ضمن آنکه وزن خودرو هیبرید بیشتر از مدل بنزینی است و در نتیجه احتمال کاهش توان و شتاب آن چندان دور از ذهن نیست.
خودرو بنزینی چیست؟
خودرو بنزینی صرفا از یک موتور احتراق داخلی (درون‌سوز) استفاده می‌کند. بنزین به محفظه احتراق خودرو تزریق و با هوا ترکیب می‌شود، جایی که یک شمع مخلوط هوا و سوخت را مشتعل می‌کند و موتور را به کار می‌اندازد. خودروهای بنزینی دارای گیربکس دستی یا جعبه دنده اتوماتیک هستند.
مزایای خودرو بنزینی
مقایسه خودرو بنزینی با هیبریدی نشان می‌دهد که این نوع ماشین‌ها می‌توانند نسبت به ماشین‌های جدیدتر هیبریدی، مزایا و امتیازهایی داشته باشند.
قیمت ارزان تر
خودروهای بنزینی و فناوری احتراقی برای مدت طولانی وجود داشته‌اند، بنابراین ساخت آنها ارزان‌تر از خودروهای هیبریدی تمام می‌شود و قیمت خودرو پایین می‌آید.
آسایش در تامین سوخت
هر کجا که بروید یک پمپ بنزین وجود دارد، بنابراین می‌توانید به راحتی باک خودرو را پر کنید. همچنین خودروهای بنزینی مسافت بیشتری را با یک بار سوختگیری نسبت به خودروی برقی با یک مرتبه شارژ و همین‌طور خودروهای هیبرید در حالت تمام‌برقی طی می‌کنند.
تعمیرات ساده تر
خودروهای بنزینی سال‌هاست که وجود دارند، بنابراین فناوری موتورها، گیربکس‌ها و سیستم برق آنها برای تعمیرکاران بسیار آشنا است. به این معنی که هنگام خرید یک خودروی بنزینی احساس راحتی خواهید کرد.
معایب خودرو بنزینی
معایب و نکات منفی خودروهای بنزینی می‌تواند نظر مشتریان را برای خرید خودرو عوض کند.
هزینه های عملیاتی بالاتر
در شرایط مالی کنونی، پر کردن باک بنزین خودرو معمولا گران تمام می‌شود، خصوصا اگر نرخ بنزین در کشور بالاتر هم برود. هزینه‌های ماهانه سرویس و نگهداری با توجه به افزایش قیمت سوخت و نیاز بیشتر به تعویض روغن موتور نسبت به نمونه هیبرید افزایش می‌یابد و شما باید عادات رانندگی خود را برای کاهش مصرف سوخت و پایین آوردن هزینه سرویس‌ها تغییر دهید.
آلایندگی بیشتر
خودروهای بنزینی برای محیط زیست مضر هستند زیرا هنگام رانندگی گاز CO2 بیشتری تولید می‌کنند. این گاز باعث گرم شدن جو و افزایش گرمایش جهانی می‌شود. خودروهای بنزینی چندین نوع آلاینده آزاد می‌کنند که آلودگی هوا را افزایش می‌دهد و برای سلامتی مضر است.
کاهش ارزش خودروهای بنزینی
در بازارهای بین‌المللی، ارزش خودروهای بنزینی در سال اول ۲۴ درصد کاهش می‌یابد که ۱۲ درصد بیشتر از خودروهای برقی است. بنابراین، در برخی موارد، هنگام فروش خودروی بنزینی نسبت به خودروی هیبریدی پول بیشتری از دست خواهید داد.
تفاوت خودرو هیبریدی با بنزینی
خودروهای هیبرید می‌توانند نسبت به مدل‌های بنزینی مشابه، سازگارتر با محیط زیست و همچنین اقتصادی‌تر باشند. صرفه‌جویی در مصرف سوخت در نهایت احتمالا می‌تواند هرگونه افزایش قیمت برای سیستم محرک هیبریدی را جبران کند. به ویژه که در کشور ما تعرفه گمرکی پایین‌تری هم برای واردات این دست خودروها وضع شده است.
در مورد نگهداری منظم از یک خودرو هیبریدی، از جمله استهلاک و فرسودگی معمولی قطعات مصرفی، حداقل برای سال‌ها می‌توان با هزینه کمتر از خودروهای هیبرید نگهداری کرد.
اما در مورد تعمیرات بحث پیچیده‌تر است؛ در هیبریدی‌های معمولی چون موتور بنزینی بیشتر در مدار قرار دارد، پس زودتر خراب می‌شود و چون سیستم فنی آن پیچیدگی بیشتری دارد، پس فرایند تعمیرات پرهزینه‌تر است. اما در هیبریدی‌های پلاگین موتور بنزینی کمتر کار می‌کند و معمولا کمتر هم نیاز به تعمیر پیدا خواهد کرد.
هزینه نگهداری
یک خودروی هیبریدی دارای موتور بنزینی و سیستم انتقال قدرت است که نیاز به بررسی و نگهداری منظم همچون یک خودروی صرفا بنزینی مانند تعویض روغن و تعویض شلنگ، ترمز و لاستیک دارد.
اجزای خاص سیستم برقی هیبریدی خیلی به تعمیر و نگهداری منظم نیاز ندارند و ممکن است استهلاک بخش بنزینی را هم کاهش دهند. زیرا همان‌طور که توضیح دادیم، سیستم برقی بخشی از وظیفه موتور بنزینی را به خصوص در ترافیک، هنگام راه‌اندازی و حرکت با سرعت کم به عهده می‌گیرد و به طور بالقوه باعث کاهش فرسودگی و نیاز به تعویض روغن می‌شود.
همچنین از آنجایی که سیستم ترمز احیاکننده بر اساس موتور الکتریکی هیبریدی (که باتری را شارژ می‌کند) بیشتر فرآیند ترمز را کنترل می‌کند، نیاز به تعمیر و نگهداری و تعویض سیستم ترمزهای اصطکاکی معمولی هم به‌طور قابل توجهی کم می‌شود.
هزینه تعمیر
به‌طور کلی در مقایسه خودرو هیبریدی با بنزینی باید گفت که تمام ایرادات و هزینه‌های تعمیر خودروی بنزینی را دارید، اما در سیستم هیبریدی برخی اجزا اضافه می‌شود که پس از خارج شدن از گارانتی خودرو تعمیر آنها می‌تواند گران باشد. بخش‌های تخصصی ممکن است به تکنسین‌های ماهرتر و زمان بیشتری برای تعمیر نیاز داشته باشند.
چنین قطعاتی می‌توانند شامل جعبه‌دنده‌های اتوماتیک پیوسته مدرن E-CVT مورد استفاده در بسیاری از خودروهای هیبریدی باشند. این نوع گیربکس‌ها مانند نمونه‌ای که در بسیاری از تویوتاها از جمله پریوس استفاده می‌شود و از نظر فنی یک دستگاه تقسیم قدرت است، نیاز به دینام، استارت و تسمه را برطرف می‌کند.
اما بزرگترین سوال در زمینه هزینه تعمیرات خودروهای هیبرید برای بسیاری از خریداران، بحث مربوط به هزینه تعویض پکیج باتری ولتاژ بالای سیستم هیبریدی است. اگرچه در حال حاضر هزینه‌ها تا حدودی کاهش یافته است، اما تعویض باتری در آینده ممکن است بسیار گران تمام شود و بیشتر از ارزش خودرو هزینه در پی داشته باشد.
در حالی که خطر خرابی موتور برقی کم است، اما یک خودروی هیبریدی بدون باتری سالم اصلا کار نخواهد کرد. پس باید هنگام خرید خودرو هیبرید، میزان سالم بودن باتری و هزینه نسبتا زیاد تعویض آن را در نظر داشته باشید. به عنوان مثال پکیج باتری هیوندای سوناتا هیبرید در سال ۱۴۰۳ چیزی حدود ۴۰۰ میلیون تومان است.
هزینه بیمه
لازم به ذکر است که هزینه‌های اضافی دیگری نیز وجود دارد. مالکان خودروهای هیبریدی می‌توانند انتظار پرداخت مبلغ بیشتری برای بیمه خودرو را داشته باشند. طبق گزارش منابع بین‌المللی، به‌طور متوسط حق بیمه خودروی هیبرید حدود ۹ درصد بیشتر از مدل‌های بنزینی مشابه خواهد بود. این امر به دلیل قیمت متوسط بالاتر این خودروها و همچنین هزینه بیشتر تعمیرات احتمالی به دلیل تعداد قطعات، پیچیدگی و سیستم الکترونیک بیشتر است.
با این حال، تخفیف‌های خودرو سبز که توسط برخی شرکت‌های بیمه خارجی برای خودروهای برقی و هیبرید ارائه می‌شود، ممکن است بتواند هزینه‌های بالای حق بیمه را جبران کند. سایر متغیرها (از جمله مکان، مسافت سالانه، سن راننده و سابقه رانندگی) می‌توانند تاثیر برابر یا بیشتری بر نرخ‌های بیمه فردی داشته باشند.
هزینه سوخت
علاوه بر کاهش انتشار آلاینده‌ها، کاهش هزینه‌های سوخت برای یک خودروی هیبریدی می‌تواند در نهایت هزینه‌های اضافی خرید و بهره‌برداری را جبران کند. هرچند که این مورد شاید در کشور با نرخ یارانه‌ای بنزین فعلا چندان به قابل توجه نباشد.
این مورد به شرایط رانندگی فردی شما از جمله مسافت پیمایش سالانه، مقدار رانندگی شهری و بزرگراهی، آب و هوا (هوای سرد راندمان را کاهش می‌دهد) و میزان فشار بر پدال گاز بستگی دارد.
برای نشان دادن اینکه چگونه هزینه‌های سوخت هیبریدی می‌تواند قیمت خرید را جبران کند، می‌توان به عنوان مثال به تویوتا RAV4 در کشور آمریکا اشاره کرد که در تیپ‌های بنزینی، هیبریدی و PHEV (RAV4 Prime) با سیستم چهار چرخ محرک موجود است. (هیبریدها صرفا چهار چرخ محرک هستند).
برآوردهای سالانه هزینه سوخت EPA برای هر نسخه از تویوتا RAV4، با در نظر گرفتن قیمت‌های فعلی سوخت در بازار جهانی، (۲۵ هزار کیلومتر در سال و ترکیبی از ۵۵ درصد شهر و ۴۵ درصد بزرگراه) برای مدل بنزینی ۱۸۰۰ دلار، برای هیبریدی ۱۴۰۰ دلار و برای RAV4 Prime پلاگین هیبریدی (با استفاده از برق و بنزین) ۱۰۰۰ دلار است.
در همین حال، ارزان‌ترین RAV4 چهار چرخ محرک بنزینی با قیمت ۳۱،۴۲۵ دلار، هیبریدی با ۳۳،۰۷۵ دلار (۱،۶۵۰ دلار بیشتر) و PHEV با ۴۵،۰۴۰ دلار (۱۳،۶۱۵ دلار بیشتر) عرضه می‌شود. بنابراین، جبران هزینه‌های سوخت نسبت به RAV4 بنزینی، صرفا با مدل هیبرید کمی بیش از ۴ سال و با نسخه PHEV حدود ۱۷ سال در امریکا طول خواهد کشید.
نتیجه گیری
خودروهای بنزینی و هیبریدی هر دو دارای موتور بنزینی احتراق داخلی هستند. با این حال، خودروهای هیبریدی، پکیج باتری لیتیومی و موتور الکتریکی برای کمک به کاهش انتشار CO2 و بهینه‌سازی مصرف سوخت دارند. خودروهای هیبریدی کارآمدتر هستند و اگر هیبرید پلاگین باشند، می‌توانند مسافت مشخصی را فقط با نیروی برق طی کنند.
قبل از انتخاب بین خودروی هیبریدی و بنزینی، مزایا و موارد قابل توجهی را که توضیح دادیم، مقایسه کنید و ببینید کدام یک با نیازها و سبک زندگی شما بهتر سازگار است. عامل اصلی تعیین‌کننده قیمت خودرو است، زیرا خودروهای هیبریدی قیمت اولیه بالاتری نسبت به مدل مشابه بنزینی دارند.
اما با توجه به شرایط فعلی واردات خودرو، در حال حاضر ماشین‌های هیبریدی تعرفه گمرکی بسیار کمتری نسبت به مدل مشابه بنزینی برای ورود به کشورمان دارند؛ همین امر می‌تواند قیمت اولیه بالای آنها را برای مشتریان ایرانی نسبت به خودروی بنزینی بسیار کاهش دهد و حتی در بسیاری از موارد قیمت تمام‌شده یک خودرو هایبرید در شرایط کنونی برای مشتری ایرانی پایین‌تر از مدل مشابه وارداتی بنزینی تمام خواهد شد. با این حال این نکته را هم در نظر داشته باشید که معمولاً بعد از ۷ یا ۸ سال باتری خودرو هیبریدی نیاز به تعویض پیدا خواهد کرد که اگر قیمت‌های فعلی را در نظر بگیریم، حداقل چیزی بین ۵ تا ۶ هزار دلار یعنی ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلیون تومان برای مالک خودروی هیبریدی هزینه در پی دارد.
نویسنده: حسین باباپور
