تاریخچه کالاوی؛ از توربو تا ابرخودرو

مهندسان جهان صنعت خودرو از همان روزهای ابتدایی پیدایش اولین ماشین‌ها، همواره در تلاش برای بهبود عملکرد، افزایش توان و سرعت و ارتقای فنی خودروها بودند. نتیجه آن که امروزه آرزوی دستیابی به سرعت ۵۰۰ کیلومتر بر ساعت در خودروهای استاندارد خیابان، جای آرزوی دیرینه ۴۰۰ کیلومتر بر ساعت را گرفته و اعدادی چون ۴۰۰ کیلومتر بر ساعت یا ۱۰۰۰ اسب بخار قدرت دیگر خاص جلوه نمی‌کند.

امروز شرکت‌های خاصی وجود دارند که وظیفه آن‌ها برآورده کردن رویای ثروتمندان در زمینه دستیابی به قدرت و سرعت هرچه بیشتر و بالاتر است. شرکت‌هایی چون لینگنفلتر، هنسی، کالاوی، AMG، نوویتک روسو، SRT، گایگر، سوپرفورمنس و…

در ادامه این مقاله و در راستای گرامی‌داشت درگذشت ریوز کالاوی (Reeves Callaway)، به معرفی مختصر تاریخچه شرکت اتومبیل‌های کالاوی (Callaway Cars) می‌پردازیم.

از دهه ۶۰ تا کالاوی

تا آغاز دهه ۱۹۷۰ میلادی، شرکت های خودروسازی آمریکایی به جرات قدرتمندترین و سریع‌ترین خودروهای تولید انبوه جهان را طراحی و عرضه می‌کردند. خودروسازان بزرگ آمریکایی دارای زیرمجموعه‌های فنی و مسابقه‌ای بودند که معمولا زحمت ارتقای فنی خودروها برای مشتری‌های خاص را برعهده می‌گرفتند تا گوشه‌ای از عطش سیری‌ناپذیر رانندگان سرعت‌طلب را ارضا کنند.

در سال ۱۹۷۳ و بروز بحران نفتی در آمریکا، افزایش قیمت حامل‌های سوخت، بیمه خودرو و پس از آن بحران اقتصادی در سال ۱۹۷۹، جنگ قدرت در آمریکای شمالی برای دو دهه فروکش کرد. تغییر در طبع و سلیقه مشتریان، ورودی خودروسازان ژاپنی به بازار آمریکای شمالی و تغییر سبک طراحی خودروها با ورود به بازار خودروهای کوچک و کم‌مصرف، صنعت خودرو جهان شکل و رویی بسیار متمایز و البته کسل‌کننده به خود گرفت.

در این دوران شرکت‌های فنی-مهندسی خصوصی نظیر شرکت مهندسی لینگنفلتر (Lingenfelter / با نام تجاری مخفف LPE)، شرکت مهندسی کالاوی (Callaway Engineering) و بعدها شرکت مهندسی هنسی (Hennessey)، شرکت مهندسی و خودروسازی سالین (Saleen) و شرکت‌های بسیاری از این دست، تاسیس شدند تا به صورت انحصاری یا در همکاری مستقیم با خودروسازان، زحمت ساخت ماشین‌های تولید محدود قدرتمند و نسبتا پرمصرف را به‌تنهایی به دوش بکشند.

در نتیجه بار تولید مجزا خودروهای عملکردمحور تا حد زیادی از دوش شرکت‌های خودروسازی که دیگر میل چندانی به تولید این نوع اتومبیل‌ها نداشتند، برداشته و طراحی فنی و تولید آن به شرکت‌های مهندسی جانبی سپرده شد.

آغاز کالاوی

ایلای ریوز کالاوی، فرزند ایلای کالاوی، بنیان‌گذار شرکت تولید تجهیزات رشته ورزشی گلف (Callaway Golf)، همواره رویای حضور در مسابقات اتومبیلرانی را در سر می‌پروراند اما از دیدگاه اقتصادی هرگز توان عملی کردن این آرزو را نداشت. در نتیجه در سال ۱۹۷۳ به عنوان مربی آموزشی مهارت‌های رانندگی، در مدرسه آموزش رانندگی مسابقات باب باندورانت (راننده اسطوره‌ای تیم شلبی امریکن، فراری و تیم ایگل) به تدریس مشغول شد.

این مدرسه از خودروهای جدید بی ام و 320i برای آموزش به هنرجوها استفاده می‌کرد. با اصرار ریوز کالاوی (بخوانید: کالا-وِی) به نمایندگی بی ام و در آمریکا، او موفق شد یکی از این خودروها را برای ارتقای فنی به گاراژ منزل خود ببرد. از این رو اولین سیستم پرخوران طراحی و ستاپ‌شده از سوی ریوز کالاوی روی یک دستگاه 320i نصب شد و سپس در اختیار دان شرمن (خبرنگار وقت مجله مشهور Car & Driver) قرار گرفت. نتیجه این کار چاپ مقاله‌ای یک صفحه‌ای در وصف شاهکار مهندسی و قابلیت‌های فنی ماشینی بود که کالاوی مهندسی و ارتقای فنی آن را انجام داد.

شهرتی که کالاوی از این مقاله به دست آورد، این شهامت را در او ایجاد کرد که پیشنهاد تولید کیت سیستم پرخوران توربو برای شرکت بی ام و را مطرح کند. در حالی که هیچ تجهیزاتی برای تولید انبوه این کیت در اختیار نداشت. کالاوی در سال ۱۹۷۷ شرکت خودروسازی کالاوی را تاسیس کرد و در پس آن به تولید انواع کیت کامل ارتقای فنی توربو برای محصولات برندهای اروپایی چون بی ام و، پورشه، مرسدس بنز، آئودی و فولکس واگن مشغول شد. حتی پیشنهاد مهندسی و تولید نسخه توئین توربو آلفا رومئو GTV6 مشهور نیز از سوی کالاوی به شرکت آلفا رومئو داده شد تا تولید یکی از برترین محصولات تاریخ شرکت آلفا ویژه بازار آمریکای شمالی از سوی ریوز کالاوی محقق شود.

آوازه شهرت، شهامت و جسارت ریوز کالاوی به شرکت جنرال موتورز رسید و دستور همکاری با شرکت کالاوی صادر شد. شهرت کالاوی با ارائه نسخه‌های توئین توربو از شورولت کوروت نسل چهارم (C4) که در دوران تولید از کمبود قدرت کافی رنج می‌برد، به سراسر جهان رسید. شورولت کوروت‌های تولیدشده توسط کالاوی با نام و کد رسمی این شرکت مهندسی در نمایندگی‌ جنرال موتورز به فروش می‌رسید. در گذر پنج سال، ۵۱۰ دستگاه کالاوی کوروت در نمایندگی جنرال موتورز فروخته شد که برخی از آن‌ها تا سالیان دراز رکوردار سریع‌ترین خودروهای تولید انبوه جهان بودند. در ادامه به معرفی این کوروت‌های به‌خصوص خواهیم پرداخت.

همکاری شرکت فنی مهندسی کالاوی با گسترش بیشتر به استون مارتین بریتانیا نیز رسید. در نتیجه ریوز کالاوی در جایگاه مدیریت طراحی فنی برای سرسیلندرهای پیشرانه ۵.۳ لیتری V8 استون مارتین ویراژ (Virage) قرار گرفت که به یکی از معروف‌ترین پیشرانه‌های V8 تاریخ استون مارتین بدل شد. همچنین او در همین راستا مدیریت طراحی پیشرانه‌های تیم مسابقه‌ای استن مارتین (AMR1) گروه C فیا را عهده‌دار شد.

هرچند همکاری کالاوی هرگز با هیچ شرکتی به اندازه جنرال موتورز عمیق و طولانی نشد. محصولات مشترکی که از سوی شرکت مهندسی کالاوی و جنرال موتورز به تولید رسید، شامل کالاوی‌های مختلف بر اساس شورولت کوروت Z06، کوروت استینگری، شورولت تاهو و سابربن، جی‌ام‌سی یوکان، کادیلاک اسکالید، شورولت کامارو و کادیلاک CTS-V بود.

کالاوی و زیرمجموعه ها

مجموعه شرکت کالاوی در سال ۱۹۷۷ و از سوی ریوز کالاوی تاسیس شد. امروزه، این شرکت دارای چهار مجموعه مجزا اما مرتبط به یکدیگر شامل اتومبیل‌سازی کالاوی (Callaway Cars)، شرکت مهندسی کالاوی (Callaway Engineering)، شرکت کامپوزیت و کربن‌سازی (Callaway Carbon) و شرکت مسابقه‌ای کالاوی (Callaway Competition) است.

ترکیب این چهار شرکت در کنار یکدیگر، کالاوی را قادر ساخت تا در تمام زمینه‌های مورد نیاز برای تولید یک اسطوره مهندسی از صنعت خودرو، موفق و پیشرو عمل کند. در نتیجه این کمپانی برای طراحی، اعمال تغییرات و تولید یک خودرو از صفر، تجهیزات و دانش کافی را در اختیار دارد.

مجموعه این توانایی‌ها کالاوی را به جایگاهی رساند که توانست با خرید خودروهای صفر کیلومتر، اعمال تغییرات مهندسی پیچیده در ساختار شاسی، پلتفرم و پیشرانه، یک خودرو ارتقایافته را به منظور فروش به مشتری نهایی، به شعبات و نمایندگی‌های خودروساز تحویل دهد. اما ویژگی برتر محصولات کالاوی در مقایسه با برخی از شرکت‌های مهندسی در آن بود که محصولات تغییریافته از سوی این شرکت، با نام انحصاری کالاوی (به‌جای نام رسمی خودروساز) به فروش می‌رسید. این مهم نشان‌دهنده توانایی و اعتبار برند کالاوی در ارائه محصولی کاملا متمایز و برتر بود.

اسطوره‌ های کالاوی

شرکت خودروسازی و مهندسی کالاوی خودروهای بسیاری زیادی از برندهای مختلف را ارتقا داده است. در مجموع ۵۱۰ دستگاه تنها بر اساس شورولت کوروت نسل چهارم (C4) از کارخانه کالاوی در شهر اولد لیم (Old Lyme) ایالت کنتیکت آمریکا خارج شد. در نتیجه تیراژ کلی محصولات کالاوی رقم نسبتا قابل توجهی را شامل می‌شود اما در این میان برخی از این محصولات دارای اهمیت تاریخی در صنعت خودروسازی است که در ادامه به گروه مشاهیر شاهکارهای این شرکت می‌پردازیم.

کالاوی اسلج همر

اسلج‌همر (Sledgehammer) به معنای پُتک، نامی بود که ریوز کالاوی به تنها نسخه تولیدی از اَبَر کوروت C4 خود داد. یک کورت معمولی که با تغییرات مهندسی بسیار زیاد بر پایه پیشرانه تمام دست‌ساز از نو مهندسی‌شده ۳۵۰ اینچ مکعبی (۵.۷) لیتری V8 بنا شده بود. این خودرو با تغییر در ساختار شاسی، به دو توربوشارژر بزرگ و سیستم اینترکولر (خنک‌کننده هوای ورودی پیشرانه) مجهز شد تا توان تولیدی آن به ۸۹۸ اسب بخار و گشتاور آن به رقم خیره‌کننده ۱۰۵۰ نیوتون.متر برسد. این رقم تقریبا دو برابر توان تولیدی خودروهای مشهوری چون لامبورگینی کونتاش و پورشه ۹۵۹ بود، در حالی که با داشتن تمامی ویژگی‌های ایمنی و رفاهی یک خودرو استاندارد خیابانی (نظیر سیستم تهویه مطبوع)، ماشین کاملا استانداردی به حساب می‌آمد. اسلج‌همر با شتاب اولیه ۳.۹ ثانیه‌ای، در سال ۱۹۸۹ در یک اقدام رسمی موفق به ثبت رکورد سرعت ۴۱۰ کیلومتر بر ساعت شد تا بیش از دو دهه رکورددار سریع‌ترین خودرو استاندارد جهان باشد. نکته جالب در ثبت این رکورد آن است که راننده‌ای که موفق به ثبت این رکورد شد، کسی نبود جز جان لینگنفلتر، راننده رسمی مسابقات شتاب (NHRA) و بنیان‌گذار شرکت مهندسی لینگنفلتر (LPE). کالاوی اسلج‌همر منحصربه‌فرد امروزه حدود نیم میلیون دلار قیمت دارد که برای یک خودرو بی‌نظیر و تکرار ناشدنی رقم کاملا معقولی است.

آلفا رومئو کالاوی GTV6-TT

مدل GTV بدون تردید یکی از شاهکارهای طراحی شرکت ایتالیایی آلفا است. این خودرو اگرچه چندان بی‌عیب و نقص نبود، اما حداقل در نسخه V6 حرف‌هایی برای گفتن داشت. نسخه توئین توربو (TT) ۲.۵ لیتری آن از سوی کالاوی و در تعداد بسیار محدود ۳۶ دستگاه ویژه بازار قدرت‌پسند آمریکای شمالی ستاپ شد. این خودرو با ۲۳۰ اسب بخار قدرت از نسخه ۳ لیتری تنفس طبیعی V6 آلفا برای بازار اروپا هم قوی‌تر است و هم سریع‌تر.

کالاوی ائرو واگن

علاقه آمریکایی‌ها به خودروهای استیشن واگن بر هیچکس پوشیده نیست. در این میان بیشترین طرفدار را نسخه‌های اسپرت استیشن واگن به خود اختصاص می‌دهند که با نام انحصاری شوتینگ بریک (Shooting Brake) شناخته می‌شوند. این کلاس از خودروها در دهه‌های اخیر با کم‌لطفی مواجه شده و مقداری کم‌رنگ شده‌اند، اما بازار آمریکا در دهه ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ میلادی خودروهای جذابی از این کلاس به خود دید که پونتیاک فایربرد K-Type، ماستنگ شوتینگ بریک و کوروت شوتینگ بریک مثال‌هایی از این دست به شمار می‌آید. آنچه شرکت کالاوی در همکاری با زیرشاخه کالاوی کربن اجرا کرد، ارائه کیت بدنه قابل نصب بر روی شورولت کوروت کوپه C7 (نسل هفتم) بود که با جایگزینی قطعات مورد نیاز در بخش عقب خودرو، ساختار بدنه را از یک فست‌بک کوپه استاندارد به یک شوتینگ بریک کوپه تغییر می‌داد.

کالاوی کوروت اسکی

شرکت مهندسی کالاوی در همکاری با کالاوی کربن اقدام به تولید قایق‌های شخصی سریع با طراحی بدنه شورولت کوروت C4 و C5 کرد. این قایق‌های تولید محدود از پیشرانه‌های ارتقایافته کالاوی 383 V8 بر اساس پیشرانه‌های استاندارد Vortec V8 جنرال موتورز به حجم ۶.۲ لیتر و قدرت ۴۰۰ اسب بخار بهره می‌گرفتند. در زمان تولید این قایق سریع‌ترین نوع کلاس خود در جهان بود که Corvette Ski Boat نام داشت.

ایزو ریولتا گریفو ۹۰

پییِرو ریوُلتا، فرزند رنزو ریولتا (بنیان‌گذار شرکت موتورسیلکت و اتومبیل‌سازی ایتالیایی ایزو / Iso) به منظور تولید نسخه یادواره ایزو گریفو (Iso Grifo) دهه‌های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ میلادی، از کالاوی خواست تا در زماینه تامین پیشرانه‌های درخور برای این خودرو تولید محدود ایتالیایی با او همکاری کند. پروژه ریولتا گریفو (Revolta Grifo) با همکاری مارسلو گاندینی (طراح پرآوازه ایتالیایی)، جیان پائولو دلارا (مالک تیم مسابقه‌ای دِلارا) و کالاوی استارت خورد و نسخه آزمایشی در سال ۱۹۹۰ در اختیار رسانه‌های ایتالیایی قرار گرفت. اما به دلیل شرایط اقتصادی آن دوران کشور ایتالیا، این پروژه متوقف شد.

پایان ریوز کالاوی

شرکت کالاوی جدا از تقویت، ارتقا و بهبود خودروهای مسابقه‌ای و شهری چون کوروت، استون مارتین، شورولت، کادیلاک، رنج روور و آلفا، در پروژه‌های دیگری نظیر ارتقای فنی ژنراتورهای تولید برق برند کوهلر آلمان، ارتقای فنی خودروهای سفارشی خاص و کلکسیونی نظیر روگر اشتوتز DV32، مشاوره در بخش طراحی ناسا و نیروی هوایی ارتش ایالات متحده آمریکا دست داشت.

ایلای ریوز کالاوی یکی از پیشگامان مسیر بهبود خودروهای آمریکایی و از موثرترین شخصیت‌هایی بود که در دوران کاهش عملکرد توان فنی خودروهای آمریکایی در دهه‌های ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ میلادی، اجازه نداد تصویر و جایگاه برتر صنعت خودروسازی آمریکا تخریب شود. ریوز کالاوی در ۲۰ تیرماه ۱۴۰۲ در سن ۷۵ سالگی در منزل خود دار فانی را وداع گفت.

اگرچه شرکت‌های مشابه نظیر هنسی یا سالین امروزه شهرتی بیشتر از کالاوی دارند، اما گستردگی و مهارت کالاوی در زمینه‌های مختلف فنی، طراحی و تولید آن هم با در نظر گرفتن دوران فعالیت، به مراتب بیشتر از هنسی است. کالاوی با مدل منحصربه‌فرد اسلج‌همر زمانی به سرعت ۴۱۰ کیلومتر بر ساعت دست یافت که هیچ خبری از محصولات تیزرو بوگاتی نبود. مهندسان آلمانی، فرانسوی و ایتالیایی برای دستیابی به سرعت ۴۰۲ کیلومتر بر ساعت در بوگاتی ویرون، به ۱۵ سال زمان نیاز داشتند.

نویسنده: شهاب انیسی