صنعت خودرو در ایران به یک خانه تکانی اساسی نیاز دارد. برخی خودروهای تولید شده از سوی دو خودروساز بزرگ، یعنی گروه صنعتی ایران خودرو و شرکت خودروسازی سایپا، حتی به اذعان مدیرانشان: «دیگر مزیت اقتصادی برای ادامه تولید ندارند».
ماجرای توقف خط تولید برخی خودروهای داخلی همچنان ادامه دارد. همین چند روز پیش بود که وزیر صمت اعلام کرد تا پایان سال ۱۴۰۰، تولید ۵ خودرو متوقف می‌شود و احتمالا خودروهای مدل جدید جایگزین آنها می‌شوند. آنطور که وزارت صمت اعلام کرده است: تا پایان سال ۱۴۰۰، همه خودروهای مونتاژ شده از سوی گروه صنعتی ایران خودرو به غیر از هایما، دیگر به بازار عرضه نخواهند شد.
L90، سوزوکی، دانگ فنگ خودروهایی هستند که تا پایان سال ۱۴۰۰ تولیدشان از سوی گروه صنعتی ایران خودرو متوقف خواهد شد. همچنین پژو ۲۰۰۸ هم جایی در گزارش‌های مالی گروه صنعتی ایران خودرو ندارد. با این تصمیم تحول بزرگی در خرید و فروش ماشین اتفاق خواهد افتاد.
توقف تولید تیبا قطعی شد
در ادامه تصمیم وزارت صمت برای توقف تولید ۵ خودروی مهم داخلی، توقف تولید تیبا قطعی شد. گرچه قرار بود زمانی این خودرو جایگزینی برای پراید باشد، اما ظاهرا وزارت صمت برای اجرای این تصمیم موفق نبوده است.
این در حالی است که تیبا صندوقدار به پایان خط در صنعت خودروسازی رسیده است. اما تیبا هاچبک همچنان تولید خواهد شد.
وقتی ریو تولید نشد!
در لیست خودروهای توقف تولید شده می‌توان به خودروی کره‌ای ریو اشاره کرد. حوالی سال ۹۱ بود که خبر آمد شرکت کیا موافق نصب کیسه هوا برای این خودرو نیست. پس با نظر مستقیم سازمان استاندارد، این ماشین کره‌ای از چرخه تولید سایپا خارج شد.
چرا تولید پراید متوقف شد؟
چندی بعد توقف تولید پراید، محصول شرکت خودروسازی سایپا و پژو ۴۰۵ هم، صدر اخبار رسانه‌ها قرار گرفت. دلایل مشابه و در ارتباط با حفاظت از محیط زیست بود. آنطور که سازمان ملی استاندارد اعلام کرده بود این دو خودرو داخلی به دلایل فنی موفق به اخذ استانداردهای لازم از سوی این سازمان نشده و در نهایت به سرنوشت ریو دچار شدند.
سوزوکی گراندویتارا
سوزوکی گراندویتارا، شهریور سال ۹۸ از خط تولید گروه صنعتی ایران خودرو خداحافظی کرد. در همان زمان بود که ایران خودرو، دلایلی را درباره توقف تولید این خودرو ژاپنی کهنه‌کار بیان کرد. گفته شد تولید سوزوکی با همه محبوبیتش، به دلیل بروز مشکلات متعدد در خصوص تامین قطعه متوقف شد. قرار بود هایما S7 چینی جای این ماشین ژاپنی را بگیرد. دیری نگذشت که سال 99، تولید هایما S7 و هایما S5 هم متوقف شد.
چرا زانتیا تولید نشد؟
در جریان توقف سریالی تولید خودروهای مونتاژ شده در ایران، شرکت خودروسازی سایپا نیز اعلام کرد قادر به ادامه تولید سیتروئن زانتیا نیست. استدلال این تصمیم، فشار تحریم بر صنعت قطعه‌سازی و عدم توانایی سایپا در تامین قطعه برای ادامه تولید سایپا اعلام شد. حالا ۱۱ سال از توقف تولید این خودرو فرانسوی می‌گذرد و فقط دست دوم آن در بازار خرید و فروش می‌شود.
رفت و برگشت پژو ۴۰۵
ابتدای سال ۹۹ بود که گروه صنعتی ایران خودرو خط تولید پژو ۴۰۵ جی ال ایکس را متوقف کرد. هر چند در این‌باره اخبار ضد و نقیضی وجود داشت. این خودرو که با نام ۴۰۵ بنزینی هم شناخته می‌شود با تغییر به مدل 405 SLX به تولید خود ادامه داد.
تولید نیسان آبی متوقف شد؟
این روزها شمارش معکوس برای توقف تولید نیسان آبی آغاز شده است. وانت زامیاد یا همان نیسان آبی معروف، ۴۵ سال پیش در ایران توسط شرکت خودروسازی سایپا تولید شد و حالا به دلایل محیط زیستی، قرار است تولیدش متوقف شود. نیسان آبی در لیست خودروهایی قرار گرفت که موفق به دریافت استاندارد یورو پنج نشد.
درباره توقف تولید پژو RD
پژو RD، تلفیقی از پیکان و پژو، خودرویی که چندان هم مورد استقبال قرار نگرفت، در دهه هشتاد متوقف شد. تولید پژو RD، از همان ابتدا با انتقاد بسیاری از کارشناسان محیط زیست مواجه شد. اما با تلاش فراوان توانست فقط برای یک دوره کوتاه، مجوزهای لازم برای تولید را از سازمان حمایت از محیط زیست اخذ کند. پژو RD به عنوان اولین پیکان کولر دار به بازار عرضه شد و اما عمر طولانی نداشت.
از تولید تا توقف پیکان
سال ۱۳۴۹ شمسی وقتی اولین پیکان با آهنگ خاطره‌انگیز «تولدت مبارک» رونمایی شد، کمتر کسی تصور می‌کرد که تولید این خودرو محبوب برای جوانان، بعد از ۴ دهه متوقف شود.
اگرچه تولید پیکان پس از ۴۰ سال متوقف شد، اما بلافاصله این خودرو با اندکی تغییر در شکل ظاهری جای خود را به وانت پیکان داد. حالا این ذهنیت همچنان وجود دارد که صنعت خودرو در ایران دست کم در میان مدت نمی‌تواند خودرویی صد در صد داخلی تولید کند و همان قدیمی‌ها با ظاهری نسبتا جدید به بازار عرضه خواهند شد. وقتی تولید پراید متوقف شد قرار بر این بود که کوییک و ساینا جای خالی پراید را پر کنند. اما فعالان صنعت خودرو تفاوت چندانی میان ساینا و پراید نمی‌بینند.
جمع‌بندی
به نظر می‌رسد دوخودروساز بزرگ قصد دارند خودروهای صد در صد تولید داخل را به بازار عرضه کنند تا ایرانی خودرو ایرانی سوار، فراتر از شعار عملی شود.
نویسنده: فرشته بهروزی‌نیک
در ایران شروع تولید هر خودرویی و توقف تولید آن خودرو فقط و فقط به مسائل اقتصادی بر می گردد و بس.